کودکان دائم درحال رشد هستند و متناسب با سن خود مراحل مختلفی را پشت سر می گذارند. در سال های اول، پوشک بخشی از زندگی کودک شماست و یکی از نیازهای مهم آن در چند سال اول زندگی به شمار می رود. استفاده از توالت به جای پوشک یک امر بسیار مهم است که بسیاری از والدین برای این موضوع دچار نگرانی و استرس می شوند. سوالاتی مانند: بهترین سن از پوشک گرفتن کودک چه زمانی است؟ یا روش مناسب از پوشک گرفتن چیست؟ و … . در ذهن هر پدر و مادری بوجود می آید. روانشناسان مرکز مشاوره خانواده آویژه در این مقاله با ارائه راهکارهای مناسب سعی کرده اند به سوالات شما درباره از پوشک گرفتن کودک پاسخ مناسبی بدهند.

اولین نکته از پوشک گرفتن: آمادگی رشد کودک است

مطالعات نشان می دهد اکثر کودکان از نظر جسمی و عاطفی در سنین 18 تا 30 ماهگی می توانند دستشویی رفتن را یاد بگیرند و آماده توقف استفاده از پوشک هستند. اما مسلما این محدوده ی سنی برای همه کودکان یکسان نیست. سن تنها معیار سنجش زمان مناسب از پوشک گرفتن نیست. رشد کودک و آمادگی او برای استفاده از دستشویی به جای پوشک نقش مهمی در تعیین محدوده سنی از پوشک گرفتن دارد.

از آنجایی که هر کودک با سرعت خاص خود رشد می کند. سنی که کودک دیگر از پوشک استفاده نمی کند می تواند بسیار متفاوت از بقیه هم سالان خود باشد. برخی تحقیقات نشان می دهد که آموزش خیلی زود یا خیلی دیر از پوشک گرفتن می تواند منجر به پسرفت یا تاخیر شود. همچنین مدت زمانی که نیاز است پوشک کاملا کنار گذاشته شود نیز برای هر کودک متفاوت است. حتی برخی کودکان تا سنین 4 سالگی هم نتوانسته اند به طور کامل پوشک را کنار بگذارند.

سن مناسب از پوشک گرفتن کودک چه سنی است؟

همانطور که گفته شد کودکان دائم در حال رشد هستند. در این میان والدین می توانند به رشد فرزندان خود کمک کنند یا با نداشتن اطلاعات کافی در مورد کودک و مراحل رشد آن می توانند به فرزند خود آسیب برسانند. اگر ندانیم چه زمانی باید کودکمان استفاده از پوشک را کنار بگذارد، می‌توانیم مشکلات عاطفی و اجتماعی برای فرزندانمان ایجاد کنیم که می‌تواند تا بزرگسالی آنها را درگیر کند.

برای اینکه بدانید آیا زمان آن رسیده است که استفاده از پوشک را کنار بگذارید. آیا زمان آموزش توالت رفتن فرا رسیده است یا خیر، به دنبال علائم آمادگی در کودک خود باشید، از جمله:

کودک شما توانایی انجام کارهای ساده را داشته باشد.

دختر یا پسر شما توانایی گفتن دستشویی خود و کنترل آن را داشته باشد.

فرزند شما بتواند برای مدت زمان حدودا دو ساعت خودش را خیس نکند. و هنگامی که دستشویی دارد به شما اطلاع بدهد.

کودک شما برای دستشویی رفتن علاقه نشان دهد.

فرزندتان توانایی استفاده از سرویس بهداشتی را داشته باشد.

کودکتان از شما درخواست تعویض پوشک کثیف خود را داشته باشد.

دختر یا پسر شما به پوشیدن لباس زیر علاقه نشان دهد.

داشتن حرکات منظم روده

اگر کودک شما علائم بالا را داشت، می توانید از پوشک گرفتن کودک را شروع کنید.

اگر بتوانید این معیارها را در کودک خود شناسایی کنید. می توانید شروع به آموزش استفاده از دستشویی کنید و به تدریج استفاده از پوشک را متوقف کنید. به عنوان مثال، برای اینکه ببینید کودکتان آیا در این مرحله هست یا خیر، می‌توانید به او مایعات زیادی بدهید. چند ساعت صبر کنید تا ببینید وقتی احساس نیاز به ادرار می‌کند چه واکنشی نشان می‌دهد. شاید او علامتی مانند دست زدن به پوشک خود، ایجاد یک حالت چهره خاص یا شروع به حرکت به روش خاصی را انجام دهد. این عمل نشان می دهد که کودک از آنچه تجربه می کند آگاه است. پس در مرحله ای نیست که هنوز نیاز به پوشک داشته باشد.

به این نکته توجه داشته باشید

کودکان را نباید به انجام کاری که هنوز از نظر رشد جسمی، عاطفی و اجتماعی و … آمادگی لازم را ندارند، مجبور کرد. به عنوان مثال در مرحله اول کنترل مثانه، کودک زمانی به شما اطلاع می دهد که نیاز به دستشویی رفتن دارد که دیگر شلوار خود را خیس کرده است. در مراحل پیشرفته تر به شما خواهد گفت که در حال ادرار کردن هست. در مرحله بعدی قبل از وقوع به شما هشدار می دهد. وقتی مطمئن شدیم که هر سه مرحله را پشت سر گذاشته‌ است، وقت آن است که استفاده از پوشک را به طور کامل کنار بگذاریم و آموزش از پوشک گرفتن کودک را شروع کنیم.

شما ممکن است هنگامی که شروع به پوشک گرفتن از کودک می کنید، با شب ادراری های کودک خود مواجه شوید. اگر در زمینه علل شب ادراری کودک و راه های درمان آن سوال دارید می توانید به مقاله درمان شب ادراری در کودکان مراجعه کنید.

خلاص شدن از پوشک

با توجه به مطالبی که در بالا گفته شد، اگر فکر می کنید که کودک شما آماده است تا آموزش دستشویی رفتن را شروع کند و زمان از پوشک گرفتن کودک فرا رسیده است، پس از پوشک خلاص شوید و همه ی آنها را جمع کنید یا در حالت بهتر آنها را دور بریزید. شاید این موضوع در نگاه اول مسخره بنظر بیاید، اما در ادامه دلیل این کار را خواهیم گفت که چگونه این موضوع می تواند کمک کند که کودکتان را از پوشک جدا کنید:

به طور کلی گاهی اوقات شکست ها در آموزش علاوه بر اینکه به سطح مهارت یا آمادگی کودک شما مربوط باشد به عملکرد شما بعنوان والدین مربوط می شود. اینکه کودک به پوشک دسترسی داشته باشد یا نه، می‌تواند روی مدت زمانی که او از پوشک استفاده نمی‌کند و شروع به استفاده از توالت می‌کند تأثیر بگذارد. نگه داشتن پوشک در مکانی که کودک از آن اطلاع دارد می تواند این موضوع را به کودک خاطر نشان کند که شما در آموزش استفاده از توالت جدی نیستید.

تا زمانی که هنوز پوشک در دسترس کودک شماست، فرزندتان این گزینه را ذهن خود دارد که می تواند به استفاده از پوشک ادامه بدهد. از آنجایی که استفاده از پوشک برای او راحتتر و آشنا تر از دستشویی رفتن است پس اغلب مسیری را انتخاب می کند که به استفاده از پوشک ختم می شود. اگر فکر می کنید که کودک شما واقعاً آماده است تا پوشک را کنار بگذارد، آنها را در جایی نگهداری کنید که کودک نتواند آنها را ببیند یا به آنها دسترسی داشته باشد.

روش از پوشک گرفتن

ابتدا باید کودک خود را با دستشویی رفتن و آداب آن آشنا کنید

بیشتر بچه ها از یادگیری دستشویی رفتن هیجان زده می شوند. به آنها نشان دهید که سیفون توالت چگونه کار می کند و چگونه باید دست های خود را بشویند.

چند روز متوالی در هفته را انتخاب کنید

شما به سه روز متوالی و یا بیشتر نیاز دارید که با فرزندتان در خانه باشید. برای والدین شاغل، این روش در روزهای آخر هفته یا زمانی که کاملا در خانه هستند، بهترین زمان است. به هر حال مهم این است که از نظر ذهنی خود را آماده کنید تا زمان زیادی را با فرزندتان بگذرانید. و بتوانید دستشویی رفتن آن ها را مدیریت کنید. هنگام از پوشک گرفتن کودک ممکن است متوجه این موضوع شوید که کودکتان نمی تواند مدفوع خود را کنترل کند. اگر او همیشه قبل از رسیدن به دستشویی شلوار خود را کثیف می کند پس حتما مقاله بی اختیاری مدفوع در کودکانرا مطالعه بفرمایید.

برای فرزند خود لباس زیر بخرید

هنگامی که کودک شما علائم آمادگی را نشان داد. او را به فروشگاه ببرید و با هم لباس زیر را انتخاب کنید. خرید لباس زیر با شخصیت های مورد علاقه آنها مانند شخصیت های کارتونی و …یک راه سرگرم کننده است و باعث می شود کودک شما برای پوشیدن لباس زیر هیجان داشته باشد.

خداحافظی با پوشک

یک هفته قبل از شروع استفاده از توالت، به کودک خود بگویید که زمان خداحافظی با پوشک فرارسیده است. شما می توانید در خانواده خود برای او جشن خداحافظی با پوشک بگیرید. و او را تشویق کنید که پوشک را فراموش کند و به او لباس زیر هدیه بدهید تا جایگزین پوشک شود.

روز های اول سخت گیر نباشید

در روزهای اول و دوم کودک شما به احتمال خیلی زیاد فراموش می کند که به شما بگوید دستشویی دارد. او گاهی غرق در بازی است و حواسش به این موضوع نیست. پس از دعوا کردن کودک خود بخاطر اینکه شلوارش را خیس کرده بپرهیزید. چون این کار باعث می شود فرزندتان دیگر اشتیاقی برای توالت رفتن و گفتن دستشویی خود نداشته باشد و با شما لجبازی کند. بهتر است چند دقیقه یکبار به فرزند خود یاد آوری کنید و از او سوال کنید که آیا نیاز دارد به دستشویی برود یا نه.

البته در سوال کردن زیاده روی نکنید. ممکن است شما یک کودک پرخاشگر داشته باشید و یا کودکتان سریع عصبانی شود. پس حواستان را جمع کنید که دائم آنها را مورد پرس و جو قرار ندهید. این کار آنها را به شدت عصبانی و پرخاشگر می کند. برای کسب اطلاعات دقیق تر در رابطه با عوامل ایجاد خشم در کودکان و راهکارهای کنترل آن می توانید مقاله کنترل خشم در کودکان را مطالعه بفرمایید.

همه ی اعضای خانواده در این فرایند مشارکت کنند

این مهم است که همه بزرگسالان در آموزش از پوشک گرفتن کودک مشارکت داشته باشند. و استفاده از توالت به چیزی تبدیل نشود که فقط با یک بزرگسال در خانواده انجام می شود. با تقسیم مسئولیت، کودک شما یاد می گیرد که می تواند با پدر یا مادر خود از توالت استفاده کند. مجبور نیست فقط در موقعیت های خاص یا با یکی از والدین به دستشویی برود. اگر دستشویی رفتن کودک همیشه با یکی از والدین باشد کودک شما وقتی آن شخص حضور ندارد خجالت می کشد بگوید دستشویی دارد. برخی از کودکان به دلیل خجالتی و کم رو بودن نمی توانند در مهمانی و یا جمع خانوادگی اعلائم کنند که دستشویی دارند. اگر شما نیز با مشکل کم رو بودن و خجالتی بودن کودک خود مواجه هستید و نمی دانید چه باید کرد حتما مقاله درمان خجالتی بودن کودکان را مطالعه بفرمایید.

چه زمانی نگران مشکلات گرفتن کودکان از پوشک باشیم؟

حتی هنگامی که به طور کامل پوشک را حذف کرده اید، شاید زمان ببرد تا کودکتان از توالت استفاده کند. اما اگر فرزندتان به این رویه ادامه داده و با اینکه آمادگی استفاده از توالت را دارد ولی با گذشت زمان هنوز شروع به انجام این کار نکرده است، باید عمیق تر به این موضوع بپردازید و بررسی کنید که دلیل این امتناع کودکتان چیست؟

روش از پوشک گرفتن کودک

ارزیابی کنید که آیا روشی که شما از آن استفاده می کنید برای کودک شما مناسب است یا خیر. هر کودکی به گونه‌ای متفاوت یاد می‌گیرد، بنابراین ممکن است که روش متفاوتی از آموزش منجر به موفقیت شما شود.

ترس

اگر کودک شما از توالت می ترسد، برای توقف استفاده از پوشک، مقاومت بیشتری نشان می دهد. با کودک خود در مورد ترس های او صحبت کنید و به او اطمینان بدهید که استفاده از توالت بخشی طبیعی از زندگی هر فردی است. اگر مشکل همچنان ادامه داشت، با مشاوره کودک صحبت کنید.

مشکلات پزشکی

گاهی اوقات، علیرغم تمام تلاش‌های شما، شاید فرزندتان یک مشکل پزشکی داشته باشد که او را از آموزش استفاده از توالت باز می‌دارد. با پزشک اطفال کودک خود صحبت کنید تا مطمئن شوید مسائل فیزیکی مانند ظرفیت کوچک مثانه، عدم کنترل عضلانی، درد ناشی از یبوست یا عفونت های مکرر دستگاه ادراری برای کودک شما وجود نداشته باشد.

سخنی از مشاوران آویژه

اگر زمان از پوشک گرفتن کودک شما طول بکشد، احتمالا احساس ناامیدی می کنید. اما بدانید که کودک شما متناسب با سن و رشد خود شروع به استفاده از توالت می کند. ممکن است هر پدر و مادری برای گرفتن پوشک از کودکان با شکست روبرو شوند. پس نفس عمیق بکشید، صبور باشید و انتظار نداشته باشید که این مرحله از رشد کودک را بدون چالش و شکست پشت سر بگذارید. کافی است آرامش خود را حفظ کنید و برای آموزش فرزند خود وقت بگذارید تا موفق شوید. شما می توانید از مشاوره خانواده آویژه در زمینه از پوشک گرفتن کودک خود کمک بگیرید. بهترین مشاوران آماده خدمت رسانی به شما هستند.