چگونه با کودک سرکش و خودسر رفتار کنم؟

نه تنبیه بدنی و نه همراهی کردن بیش از حد با کودک خودسر و نافرمانتان نمی‌تواند موجب شود که عادت بد لجبازی کردن بر سر هر موضوعی از سرش بیفتد.

مشاوران مرکز مشاوره خانواده آویژه بهترین و صحیح‌ترین راهکارها را برای رفتار با چنین کودکانی را به شما توصیه کرده اند که توجه به آنها می‌تواند در شیوه تربیتی فرزندتان اثرات بسیار خوبی برجا بگذارد. از این رو توصیه می کنیم مقاله زیر را تا انتها با دقت بخوانید.

ویژگی های کودکان نافرمان

راه های شناسایی یک کودک لجباز چیست؟🙄

اول از همه باید به این نکته توجه داشته باشید که همه کودکان بسته به مقتضیات سنی که دارند در مراحل خاصی از زندگی تا حدی لجباز و نافرمان هستند.😓

اما شاید گاهی اوقات متوجه غیرطبیعی بودن این ویژگی در فرزندتان ‌شوید😐. برای فهمیدن این موضوع که کودک شما چقدر لجباز و نافرمان است، نیاز به انجام کار خاصی نیست. کافی است که در مواقع مختلف نوع رفتارهایش را بررسی کرده و خیلی راحت به جواب سوالتان برسید.

اگر متوجه نکات زیر در رفتارش شدید، شک نکنید که فرزند شما یک کودک سرکش و نافرمان است و نیاز به اصلاح شدن دارد:

نسبت به حرف‌های شما بی توجه است و در برابر خواسته‌هایی که از او دارید به شدت مقاومت می کند.

برای رسیدن به خواسته خود از هر روشی استفاده می کند. از داد و فریاد کشیدن تا پرتاب کردن وسایل به سمت شما و گریه کردن.

در برابر حرف هیچ فردی از خود نرمی نشان نمی دهد و ذهنش مدام پر از راه هایی برای شیطنت و حرف گوش نکردن و اذیت کردن است.

به هیچ عنوان متوجه کار اشتباهش نمی شود و حتی اگر هزار بار هم به وی تذکر دهید که کاری که انجام داده اشتباه بوده و نباید آن را تکرار کند، باز هم همان رویه سابق را تکرار می کند.

در رفتار با هم سن و سال هایش مدام به دنبال اذیت کردن آنهاست و سعی می کند تا آنها را با خود همراه سازد.

اگر با عواقب کار اشتباهش مواجه شود به جای مسئولیت پذیری شروع به سرکشی می کند.

به هیچ وجه اهل همراهی و سازش نیست و در تمام کارهایی که باید انجام دهد شبیه یک فرد سرکش رفتار می کند.

کافی است کودک شما چند مورد از این ویژگی ها را در وجودش داشته باشد یا حتی یک مورد از آنها را شدیدا در وجودش احساس کنید، شک نداشته باشید که فرزند شما یک کودک سرکش و لجباز است و نیاز به اصلاح این رفتار اشتباهش دارد.

می‌توانید به ویژگی سه گانه در رفتار کودکتان توجه کنید تا بهتر متوجه شدت لجبازی هایش شوید:

میزان نافرمانی در بین کودکان سنین خاص چقدر است؟

گاهی اوقات متوجه این موضوع می شوید که فرزند سرکش و لجباز شما به مرور زمان آرام تر شده و کمتر در برابر خواسته های نامعقولش مقاومت می کند.

✅ البته که عکس این موضوع هم کاملا در مورد کودکان صدق کرده و گاهی اوقات شاهد این هستید که فرزند دلبندتان هر چقدر از نظر سنی جلوتر می رود، میزان تبعیت و فرمان برداری اش از شما کمتر می شود.

✅ این موضوع بیش از همه تحت تاثیر واکنش‌های شما در برابر عادت های اشتباهش در سنین مختلف قرار دارد.

با این حال توجه به این نکات برای فهم میزان لجبازی های کودکانه در سنین مختلف می‌تواند شما را بهتر راهنمایی کند:

❌ رفتارهای لجبازانه و نادرست کودکان در برخی از مراحل سنی آنها کاملا طبیعی است اما نتیجه یک مطالعه نشان می‌دهد، اکثر کودکان بین سنین 18 ماهگی تا 3 سالگی رفتارهایی بر مبنای لجبازی و یک دنده بودن بیشتری از خود نشان می دهند.

❌ در واقع از این سن، هرچه که بچه ها بیشتر متوجه این موضوع شوند که قدرت رد درخواست والدین خود را دارند، میزان لجبازی شان هم بیشتر می شود.

❌ اگر شما به عنوان والدین کودک خود در این دوره زمانی حساس که کودک معنای لجباز بودنش را می‌فهمد، نتوانید به درستی با وی رفتار کرده و این عادت را از سرش بیندازید. قطع به یقین در دوره های زمانی بالاتر هم نمی توانید برای کنترل کودک خود اقدامی انجام دهید.

❌ پس از گفتن این عبارت به سایرین خودداری کنید که کودک من سنی ندارد و نمی توانم به وی بابت رفتارهای لجبازانه ای که دارد، سخت گیری کنم.

❌ اقدام درست شما در این دوران می تواند عادت لجباز بودن در سنین بعدی را هم از سر کودکتان بیرون کند.

❌ سعی کنید برای حل این مشکل با کودک خودتان در برابر لجبازی هایی که از خودش نشان می دهد، مصمم رفتار کنید نه سرسخت.

❌ شک نداشته باشید، سرسخت بودن شما رفتارهای نادرست از سر لجبازی را در وجود فرزندتان تشدید خواهد کرد.

راه های مقابله با کودک لجباز و سرکش:

سعی کنید دلیل لجبازی کردن کودکتان را متوجه شوید:

برای برخورد صحیح با کودک لجباز خود، بهتر است، ابتدا دلیل رفتارهایش را متوجه شوید و بفهمید که چه چیزی باعث می شود که آنها مدام بر سر هر موضوعی لجبازی پیشه کنند.

🛑نکته:

❤️ مصمم بودن فرزندتان را در مورد یک موضوع را به هیچ عنوان پای لجباز بودنش نگذارید. مصمم بودن فرزندتان به معنای این است که در هدفی که برای خود تعیین می‌کند، ثابت قدم است و این یک ویژگی خوب در سنین بزرگسالی اش خواهد بود.

❤️ در حالی که لجبازی کودک شما باعث می شود که از تغییر فکر و یا رفتار و صحبت اشتباهش جلوگیری کند. حتی اگر فشارهای زیادی برای تغییر رفتارش به کار ببرید، باز هم در کودک لجبازتان تاثیری ندارد.

از عواملی که موجب حواس پرتی اش می شود، استفاده کنید:

احتمالا این موضوع را متوجه شده اید که بچه ها اغلب خیلی زود حواسشان پرت شده و تمرکز چندانی در دوره های سنی ابتدای زندگی خود بر روی مسائل مختلف ندارند.

❤️ بهتر است در مواقعی که فرزندتان برای به دست آوردن خواسته ای که نباید انجام شود، خیلی لجبازی از خودش نشان می دهد، حواسش را به موضوع دیگری پرت کنید.

❤️ شروع یک بازی جدید، نشان دادن اسباب بازی یا وسایل سرگرمی دیگر، داستان تعریف کردن همه و همه می توانند گزینه خوبی برای ایجاد حواس پرتی در فرزندتان باشد.

به هیچ عنوان با او بحث نکنید:

باید این واقعیت را بپذیرید که کودک لجباز شما همیشه آماده رویارویی و مشاجره بر سر موضوعات مختلفی است که چندان موافق میلش نیستند.

❤️ تا دیر نشده جلوی تکرار این عادت نادرست را بگیرید، هرگز با کودکتان بحث نکنید.

❤️ درعوض برای تبادل بحث و جنجالی که او منتظر آن است، شروع به گفتگو با وی کنید.

❤️ وقتی به کودکتان نشان دهید که آماده شنیدن حرف ها و صحبت هایش هستید، به مرور زمان این ظرفیت را برایش ایجاد خواهید کرد که او یاد بگیرد به جای گریه و زاری و فریاد کشیدن به حرف های شما گوش دهد.

ارتباط برقرار کردن با کودک خود را دست کم نگیرید:

این ایده سنتی را که فرزندتان را برای تنبیه کردن به خاطر لجبازی هایش به انجام کاری که اصلا دوست ندارد، مجبور کنید از ذهن خود بیرون بیاندازید.

❤️ این اقدام شما فقط کودکتان را سرکش و لجباز تر و یک دنده تر می سازد. طوری که ترجیح دهد حتی در مواقعی که شما نیستید به صورت پنهانی کار اشتباهش را تکرار کند.

❤️ به عنوان مثال اگر می خواهید که فرزندتان تماشای تلوزیون و یا بازی با موبایل را کنار گذاشته و بدون هیچ ناراحتی و بحث و جنجالی شروع به انجام دادن تکالیف مدرسه اش کند، سعی کنید ابتدا برای تایم مشخصی با او به تماشای تلوزیون بنشینید.

❤️ اقدام شما موجب ایجاد صمیمیت بین شما و فرزندتان می شود. پس از مدت کوتاهی از او بپرسید که آیا دوست دارد در حین خواندن کتابتان، او هم تکالیفش را در کنار شما انجام دهد و شروع به خواندن درس هایش کند.

به فرزندتان چند گزینه مشخص برای انتخاب کردن بدهید:

اینکه مدام بخواهید به کودک لجبازتان چیزی را تذکر دهید تنها موجب شعله ور شدن رگه های مربوط به سرکشی در وجود اوست.😮

بهتر است گزینه های دیگری را برای جلوگیری از این حس و حال در کودک خود امتحان کنید.

❤️ به عنوان مثال به وی پیشنهاد دهید تا از بین گزینه هایی که برایش فهرست وار عنوان می کنید، یک گزینه را انتخاب کند. این اقدام شما موجب می شود که کودکتان احساس کند بر روی زندگی خودش کنترل داشته و مدام تحت کنترل شما قرار ندارد. موضوعی که اعتماد به نفس وی را هم به میزان زیادی افزایش می دهد.

نکته:

❤️ برای جلوگیری از سردرگمی فرزندتان در برابر انتخاب هایی که پیش پایش می گذارید، بهتر است که گزینه های کمتری را به وی پیشنهاد کنید.

❤️ ارائه دو تا سه مورد برای این راهکار کفایت می کند.

به عنوان مثال اگر درخواست شما از او این است که نظافت شخصی اش را انجام دهد از او بپرسید که دوست دارد اول حمام کند یا اینکه ناخن هایش را کوتاه کند. دوست دارد اول از کدام قسمت اتاقش شروع به نظافت کند، تختش را مرتب کند یا کمد لباس هایش را .

سر قول و قرارتان با فرزندتان بمانید:

تا حد امکان از بدقولی با فرزندتان امتناع کنید. 🙅‍♀️

❤️ اگر به وی قول داده اید که او را به پارک می برید، حتما به قولتان عمل کنید. حتی اگر کاری پیش آمد یا مثلا هوا ابری و بارانی شد.

❤️ به آنها توضیح دهید که چرا به وعده ای که داده اید عمل نکردید. اگر زیر قولتان بزنید اعتماد فرزندتان به شما کم شده و زمینه لجبازی هایش را فراهم می کنید.

❤️ اما اگر پس از عمل نکردن به وعده تان برایش علت این عدم تعهد خود به قولی که داده اید را توضیح دهید، شک نداشته باشید می تواند وضعیت بهتری را برای شما ایجاد کند و هم اینکه موجب شود، فرزندتان بهتر با موضوع کنار بیاید.

نکته:

❤️ گاهی اوقات خلف وعده شما به دلیل مسائل و موضوعاتی که دست شما نبوده و نمی توانید تسلطی روی آنها داشته باشید، کاملا طبیعی است اما اینکه مدام زیر قولتان زده و هر بار دلیل غیرقانع کننده ای را برای این بدقولی خود بیاورید، تنها فرزندتان را بدبین تر می سازد.

آرامش را در خانه حفظ کنید:

اگر کودک شما در بیشتر اوقات تحت تاثیر شرایط شاد و بسیار آرامی در خانه اوقاتش را بگذراند، کمتر شرایطی برای لجبازی کردن ها و داد و فریاد زدن هایش فراهم می شود.

❤️ بهتر است اطمینان حاصل کنید که محیط خانه شما مکانی است که کودکتان در آن احساس امنیت کرده و راحت است. بحث و جدل های زیادی میان والدین می تواند زمینه ساز شکل گیری رفتارهای پرخاشگرانه و لجوجانه بیشتری در فرزند دلبندتان شود.

مهارت های مذاکره و صحبت کردن با فرزندتان را در خود تقویت کنید:

کودک لجباز شما به این راحتی از خواسته ای که دارد، کوتاه نخواهد آمد مگر اینکه قدرت قانع کردن شما به میزانی باشد که وی را در نهایت برای دور کردن از خواسته اش قانع سازید.

❤️ سعی کنید به جای وضع قانون برای آنها در سنین کم، با آنها به خوبی مذاکره و گفتگو کنید.

به عنوان مثال، اگر فرزند شما مدام در برابر درخواست هایش که محقق نمی شود، داد و فریاد کشیده و یا گریه و زاری راه می اندازد، با وی مذاکره کرده و دلیل رفتارهایش را کاملا دوستانه از او سوال کنید. به او یادآوری کنید که چقدر بعضی از رفتارهایش اشتباه بوده و می تواند او را به شخصیتی غیرمحبوب و حتی زشت تبدیل کند.

❤️ رسیدن به توافق در مذاکره با فرزندتان به او یاد می دهد، به مرور زمانی و هر وقت که وارد جامعه شد، کارهایش را به جای بحث و جدل و دعوا در صلح کامل و بدون هیچ جنجالی انجام دهد.

سخنی از مشاوران آویژه

به اعتقاد مشاوران مرکز مشاوره تلفنی خانواده آویژه رفتارهای نادرست کودک شما اگر از سر لجبازی های بچه گانه شکل گرفته و به مرور زمان تحت تاثیر برخوردهای نادرست شما با آنها غیرقابل تغییر باشند، می توانند در آینده شرایط را برای آنها در برابر پذیرش نظرات مخالف دشوار کرده و میزان تاب آوری آنها را در ناملایمات زندگی تشدید کند.

اگر فکر می کنید که توانایی حل این صفت منفی کودکان خود را ندارید، بهتر است از سن خاصی آنها را به مشاوره برده و از یک فرد توانمند بخواهید این عادت را از سر کودک شما بیرون کند.