کودکان پرخاشگر خود را چگونه به حالت قبل از پرخاشگری برگردانیم؟ چگونه کودکان پرخاشگر را از کودکانی که به صورت لحظه ای عصبانی میشوند تشخیص دهیم؟ این ها سوالاتی هست که دائم دغدغه پدران و مادران کودکان پرخاشگر در تربیت کودک یا مشاوره دراختلال کودکان میباشد .کودک پرخاشگر زمانی به عنوان کودکانی شناخته میشوند که در زمان مصاحبه بالینی دارای تعداد قابل قبولی از نشانه ها و علائم پرخاشگری هستند .کودک پرخاشگرزندگی خود و اطرافیان خود را مختل میکنند و حتما نیاز به رسیدگی و درمان دارند . اما این به أین معنی نیست که به محض این که یک رفتار توأمم با خشونت از فرزندان خود ببینیم سریعا برچسب کودک پرخاشگررا به آنها بچسبانیم . در ادامه بیشتر به علایم و نشانه ها و نحوه صحیح برخورد با کودک پرخاشگرمیپردازیم .

درمان کودکان پرخاشگر

درمان کودکان پرخاشگر بهتر است که با هماهنگی یک فرد با صلاحیت و در مسیر مشاوره کودک و بر مبنای اصول روانشناسی کودک استوار باشد و انجام شود . درمان کودکان پرخاشگر باید با کمک خود والدین (parents )به طور مستقیم انجام شود تا بتوان درمان کودکان پرخاشگر را تاثیرگذار دانست. حتما باید نکاتی که توسط مشاوره خانواده بیان میشود میبایست ازجانب والدین رعایت شود تا آثار پرخاشگری کودک کم و کمتر شود . در ادامه به برخی از این نکات اشاره مکنیم .

• حتما به پرخاشگری کودک مخصوصا در سنین ۴ تا ۵ سال سریع پاسخ دهید چون زود در رفتار های خود بازنگری میکند.
• برای بهتر پیش رفتن درمان کودکان پرخاشگر تا جای ممکن از یک برنامه منظم و مشابه استفاده کنید . مثلا دائم به محض رفتار پرخاشگرانه به او بگویید که خب باز دوستت رو زدی ، دوباره جریمه میشی .
• حتما خودتان را کنترل کنید . اهمیت ندارد که شما چقدر در لحظه از دست او عصبانی هستید . حتما از برخورد فیزیکی و توهین به کودک دوری کنید چون دقیقا نتیجه عکس میدهد .

ویژگی های کودکان پرخاشگر

ویژگی های کودکان پرخاشگر میتواند راه هایی باشد که با شناخت آنها بتوانیم راحت تر و با کیفیت تر در مسیر درمان کودکان پرخاشگر حرکت کنیم . حالا به برخی از ویژگی های کودکان پرخاشگر میپردازیم :

• در کودک پرخاشگر به صورت گسترده دیده میشود که اسباب بازی های دیگران را مبدزدد.
• یکی از رفتار های غالب کودکان پرخاشگر این است که هم بازیان خود را کتک میزند و با آنها به هر بهانه ای گلاویز میشود.
• از دیگر ویژگی‌های کودکان پرخاشگر میتوان به پرخاش های کلامی آنها اشاره کرد . معمولا در این اختلال و کودکانی که با آن درگیر هستند مشاهده میشود که حرکت های انفجاری ، فحاشی های کلامی از رفتار های کودکان پرخاشگر میباشد .

علت رفتار کودکان پرخاشگر

علت رفتار کودکان پرخاشگر میتواند ریشه در مسائل و موارد مختلفی داشته باشد . مثلا بعد از بررسی های بالینی توسط یک روانشناس کارکشته و حرفه ای مشخص شود که پرخاشگری کودک مورد نظر مستقیما مربوط به والدین او میشود . تصور کنید کودک در خانه ای در حال رشد است که پدر و مادر با یکدیگر رابطه خوبی ندارند . وقتی کودک میبیند که به عنوان مثال پدرش با در پیش گرفتن رفتارهای پرخاشگرانه دائم با مادر او برخورد میکند قطعا این روش را بهترین روش برای به کرسی نشاندن حرف خود میابد .

به این صورت است که دیده میشود کودک در جمع کودکان هم سن و سال خود نیز برای بدست آوردن قدرت یا هر خواسته دیگری با بچه ها دعوا و حتی زدو خورد میکند . به همین دلیل است که همواره تاکید میشود که والدین یک منبع اصلی و مهم برای الگو برداری فرزند خود برای شکل دادن به شخصیت او هستند .

برخورد با کودکان پرخاشگر

برخورد با کودکان پرخاشگر باید به نحوی باشد که هم کودکان ما از این رفتار که آینده آنها را به خطر می اندازد دور تر شود و هم این که آسیبی به کودک پرخاشگر نرسد . همانطور که در قبل گفته شد حتما باید با پرخاش کودک صریح و سریع برخورد شود تا کودک بفهمد که کار و روشی که برای رفتار و شخصیت خود برگزیده است اشتباه است .

البته برخورد با کودک به دلیل دیگری هم توصیه میشود . کودکی که در سن پرخاشگری میباشد با برخورد و واکنش پدرو مادر (parents) به سرعت اعمال خود را آنالیز میکند و ممکن است که در رفتار خود تغییر ایجاد کند . والدین باید در برخورد با کودکان پرخاشگر بسیار مراقب باشند که به هیچ وجه کودک را تنبیه بدنی نکنند . تنبیه بدنی کودک به او می فهماند و این برداشت را برای او به وجود می‌آورد که با دعوا و فریاد و درگیری فیزیکی میتوان به افراد دیگر مسلط شد .

کنترل نکردن پرخاشگری کودک

برخی از والدینی که کودک پرخاشگر در منزل دارند عقیده دارند که پرخاش و رفتارهای خشونت آمیز در کودکان یک امر عادی میباشد و با گذشت زمان و بزرگتر شدن کودک این مورد نیز خود به خود حل میشود . در صورتی که این افراد باید بدانند که اگر مشکل کودکان در همان دوران کودکی حل و درمان نشود زمینه ساز مشکلاتی میشود که ممکن است به این سادگی ها برطرف نشود . اگر حس پرخاش و خشونت در کودک حل نشده باقی بماند ممکن است کودک آن را به عنوان یکی از ویژگی‌های شخصیتی نهادینه کند و با خود به دوره های بعدی رشد انتقال دهند . بسیار محتمل است که کودکان پرخاشگری که درمان نشده اند ، به وفور دست به بزهکاری و رفتار های پرخشونت مانند دعواهای خیابانی را بروز بدهند .

تاثیر خانواده بر پرخاشگری کودکان

خانواده بسیار بر روی رفتار های پرخاشگرانه کودک موثر است . برای مثال اگر مادر در دوران بارداری اوقات پر استرسی را گذرانده باشد احتمال ابنکه کودک رفتارهای خشن از خود بروز بدهد بسیار بالا میرود . در خانواده ای که دعوا و درگیری ای فیزیکی جزو رفتارهای غالب اعضای خانه باشد خود به خود و به صورت اتوماتیک وار کودک نیز به سمت بروز چنین رفتار هایی کشیده میشود . در بعضی از خانواده ها و محله های فقیر تر از لحاظ فرهنگی به خصوص در جامعه های شهری ما دعوا و درگیری هرچقدر در سابقه افراد ثبت شده باشد از لحاظ ارزش آنها را در جایگاه بالاتری قرار میدهد .

بچه های طلاق نیز خیلی زیاد درگیر این آسیب و اختلال میشوند . دیدن دعواهای دائمی پدر و مادر و این که بیشترین چیزی که در زندگی انسان را به هدف خویش میرساند ، باعث میشود کودک نیز دقیقا این رفتار ها را کپی برداری کند و در ارتباطات خود در اجتماع به کار ببندد .

تاثیر هم بازی ها بر پرخاشگری(violence) کودک

والدین علاوه بر مدیریت اتفاقات در منزل باید به این نکته هم توجه کنند که کودک خردسال خود را به چه محیط های آموزشی میفرستد تا آموزش ببیند . کودکان در دورهایی از رشد خود به شدت از محیط اطراف خود و بخصوص همسالان و هم بازیان خود تاثیر میپذیرند . برای مثال کودکی را تصور کنید که در مدرسه یا مهدکودک در دسته ای از بچها عضو میشود که در آنجا هر کسی از لحاظ بدنی زور بیشتری داشته باشد رئیس و سردسته گروه میشود . در این شرایط احتمال زیادی را میتوان برای پرخاشگر شدن کودک قائل بود . البته همانطور که گفته شد در سنین پرخاشگری کودک که اکثرا حدود ۵ سال شناخته میشود والدین میتوانند به راحتی و با کمک یک روانشناس موضوعات و مشکلات پیرامون این آسیب را حل و فصل نمایند .