آیا فرزند شما دائم در حال جویدن ناخن هایش است؟ آیا کودکتان در اکثر مواقع استرس دارد؟ آیا دختر یا پسر شما همیشه بی دلیل نگران است؟ استرس و اضطراب در کودکان یک مسئله مهم و حیاتی است. اگر استرس و اضطراب بیش از اندازه باشد فرزند شما با مشکلات مختلفی مواجه می شود. کاهش استرس کودکان موضوعی است که باید شما به عنوان والدین به آن اهمیت بدهید. اگر شما به دنبال درمان اضطراب کودک خود نباشید او با رفتن به مدرسه و یا قرار گرفتن در اجتماعات بزرگ با مشکلات زیادی روبه رو خواهد شد. پس اگر احساس می کنید که فرزند شما علائم استرس در کودکان را دارد و نشانه های اضطراب در کودکان را در فرزند خود مشاهده می کنید، باید هرچه سریع تر به دنبال کاهش استرس کودک و درمان اضطراب در کودکان باشید.

استرس و اضطراب در کودکان می تواند به شدت آسیب زا و زیان آور باشد. به همین دلیل مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی آویژه به بررسی استرس و اضطراب در کودکان پرداخته و راهکارهایی برای درمان استرس کودکان و کاهش اضطراب کودک را در این مقاله نگارش کرده اند. اگر شما نیز به دنبال راهکارهایی برای درمان اضطراب کودکان هستید، پس حتما این مقاله جامع و تخصصی را مطالعه بفرمایید. شما با خواندن این مقاله یاد خواهید گرفت که چگونه استرس و اضطراب فرزند خود را از بین ببرید و یا آن را کمرنگ کنید.

استرس و اضطراب در کودکان

استرس و اضطراب می تواند نقش بسیار مهمی در زندگی فرزند شما داشته باشد. متاسفانه اکثر والدین متوجه این موضوع نمی شوند که یک کودک مضطرب و نگران دارند. طبق تحقیقات انجام شده، به طور متوسط حدود 10 تا 20 درصد از کودکان در سن مدرسه رفتن، علائم اضطراب در کودکان را تجربه می کنند. همچنین بر اساس گزارشات و تحقیقات موسسه ملی سلامت روان، 25 درصد از کودکان 13 تا 18 سال در طول زندگی خود به طور مکرر اضطراب و استرس را تجربه خواهند کرد. استرس و اضطراب در کودکان می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. برخی از مهم ترین علل استرس در کودکان عبارتند از: طلاق یا تعارضات و مشکلات خانوادگی، فشار تحصیلی، فشار اجتماعی و … .

کودکانی که استرس و اضطراب زیادی دارند، دچار تغییراتی در خلق و خو می شوند. اگر والدین به دقت به رفتار و اعمال فرزند خود دقت کنند می توانند متوجه این تغییرات در خلق و خو، رفتار و حتی طرز صحبت کردن فرزند خود شوند. علائم و نشانه های اضطراب در کودکان به طور کامل و تخصصی در مقاله نشانه های استرس و اضطراب در کودکان توضیح داده شده است. اگر شما نیز به دنبال یافتن این نشانه ها و علائم هستید و می خواهید بفهمید که آیا فرزندتان استرس و اضطراب کاذب و بیش از اندازه دارد یا نه؟ حتما مقاله نشانه های استرس و اضطراب در کودکان را مطالعه بفرمایید. به طور کلی و مختصر برخی از مهم ترین علائم استرس در کودکان عبارتند از:

داشتن رفتارهای منفی و غیر قابل تحمل بیش از اندازه

داشتن احساس بیماری، کسلی و افسردگی به صورت مکرر

احساس خستگی بیش از حد

سر دردهای طولانی

نوسانات خلقی زیاد

درد قفسه سینه

راه های درمان استرس و اضطراب در کودکان چیست؟

درست مانند بزرگسالان، کودکان و نوجوانان نیز گاهی اوقات احساس نگرانی و اضطراب می کنند. اما اگر استرس در کودکان بیش از اندازه بوده و بر روی سلامت جسمانی و روانی کودک تاثیر بگذارد دیگر طبیعی نیست. علائم استرس در کودکان و نوجوانان بسیار شایع است. تعداد زیادی از کودکان استرس و اضطراب را تجربه می کنند. تجربه استرس بخشی طبیعی از رشد انسان است. با این حال مهم است که کودکان شما بتوانند این استرس و اضطراب را کنترل و مدیریت کنند. راهکارهای زیادی برای درمان استرس در کودکان وجود دارد. کاربردی ترین و مهم ترین راهکارهای درمان اضطراب در کودکان عبارت است از:

فرزندتان را تشویق کنید تا با ترس هایش روبرو شود، نه اینکه از آنها فرار کند

همه ما هنگامی که از موقعیت یا موضوعی می ترسیم، از آن دوری می کنیم. اجتناب از موقعیت های اضطراب زا، نه تنها اضطراب و نگرانی را کاهش نمی دهد بلکه ممکن است استرس ما را بیشتر کند. در عوض، هنگامی که کودکی با ترس های خود روبه رو شود، می آموزد که اضطراب و استرس را می توان در طول زمان کاهش داد. مواجهه با ترس ها باعث کمرنگ شدن اضطراب و استرس در کودک می شود. مطالعات نشان داده، اگر در یک موقعیت اضطراب انگیز بمانید، اضطراب و استرس شما در عرض 20 تا 45 دقیقه کاهش می یابد.

به فرزندتان بگویید، اشکالی ندارد که نمرات پایین کسب کرده است

یکی از مهم ترین موقعیت های استرس زا برای کودکان، مدرسه و امتحانات است. کودک خود را تشویق کنید که بهترین نمره و عملکرد تحصیلی را داشته باشد. اما هنگامی که نمرات او زیاد مطابق میل شما نبود و نتوانسته بود نمرات بالا کسب کند او را تحقیر و سرزنش نکنید. این کار باعث افزایش استرس و اضطراب او در مدرسه می شود. به او بگویید اشکال ندارد این بار نتوانست نمرات خوبی بگیرد. اما باید سعی و تلاشش را بیشتر کند تا در امتحانات بعدی نمره بالایی کسب کند. اینکه فرزندتان را تشویق کنید تا درس بخواند و بهترین نمرات را کسب کند، خوب است. اما باید به همان اندازه اشتباهات و نواقص فرزندتان را نیز بپذیرید. به گونه ای با او رفتار نکنید که مدرسه برایش یک محیط استرس آور و نگران کننده باشد.

برخی از کودکان وابسته به والدین از مدرسه رفتن فرار می کنند. آنها هنگامی که در محیط مدرسه و به دور از والدین خود قرار می گیرند؛ استرس و اضطراب فراوانی را تجربه می کنند. اگر فرزند شما نیز از رفتن به مدرسه امتناع می کند و یا استرس زیادی را تحمل می کند، به شما توصیه می کنم خواندن مقاله راهکارهایی برای مدرسه رفتن کودک وابسته را مطالعه بفرمایید.

بر روی نکات مثبت و ویژگی های مثبت فرزند خود تمرکز کنید

در اکثر اوقات، کودکان مضطرب و استرسی در افکار منفی و انتقاد از خود غرق می شوند. کودکان مضطرب اغلب نیمه خالی لیوان را می بینند و همیشه نگران رویدادهای آسیب زا در آینده هستند. هرچه بیشتر بتوانید کودکتان را از تفکرات منفی دور کنید و او را به سمت مثبت اندیشی نزدیک کنید، استرس او کمتر می شود. تمرکز بر روی ویژگی های مثبت فرزندتان و جنبه های خوب یک موقعیت، به فرزندتان یاد می دهد که او نیز روی نکات مثبت تمرکز کند.

فعالیت های آرامش بخش را در برنامه کودکتان قرار دهید

کودکان به استراحت و بازی کردن نیاز دارند. گاهی اوقات برخی از فعالیت های سرگرم کننده و بازی ها مانند ورزش کردن می تواند به یک رقابت تبدیل شود تا یک بازی یا سرگرمی! با رفتارهای خود کودکتان را در رقابت های نامناسب و غیر استاندارد قرار ندهید. درعوض، اطمینان حاصل کنید که کودک شما صرفا برای سرگرمی درگیر بازی شده است نه رقابت های سخت و استرس زا. بازی کردن، ورزش، نقاشی کشیدن و … همگی می تواند فعالیت های آرامش بخشی برای فرزند شما باشد. به شرط آنکه رقابت و یا زورگویی در این بازی ها وجود نداشته باشد. ایجاد یک موقعیت و یا شرایط رقابتی می تواند باعث ایجاد استرس و اضطراب زیاد برای کودک شما شود.

الگوی رفتاری مناسبی برای کودک خود باشید

کودکتان همان کاری را انجام می دهد که شما انجام می دهید. پس اگر از موقعیت های اضطراب آور اجتناب کنید، فرزندتان نیز همین کار را خواهد کرد. یا اگر با ترس های خود روبرو شوید، فرزندتان نیز همینطور رفتار می کند. اگر مثبت اندیش باشید و در موقعیت های سخت و مشکلات بتوانید به درستی و به دور از استرس و اضطراب زیاد تصمیم بگیرید، مسلما فرزندتان نیز همین گونه خواهد بود. به طور کلی، شما الگوی رفتاری کودک خود هستید. پس به گونه ای رفتار کنید که دوست دارید فرزندتان رفتار کند. کودکان با تماشای رفتارهای والدین، یاد خواهند گرفت که چگونه باشند. اکثر پدر و مادرهای مضطرب و نگران، فرزندان نگران و استرسی دارند. پس قبل از آنکه به سلامت روانی فرزند خود فکر کنید و تصمیم داشته باشید که استرس و اضطراب او را کاهش دهید، بهتر است خودتان این کار را انجام دهید.

اگر نمی توانید استرس و اضطراب خود را کنترل کنید، بهتر است به مشاوره خانواده مراجعه کنید. مشاور با ارائه راهکارهای مناسب به شما کمک می کند تا بتوانید استرس و اضطراب خود را مدیریت کنید.

به رفتارهای شجاعانه فرزندتان پاداش دهید

اگر فرزندتان با ترس هایش و یا نگرانی هایی که داشته مقابله کرده و با آنها روبرو شده است، با تحسین، در آغوش گرفتن و یا یک هدیه کوچک به او پاداش بدهید. مهم است که سعی و تلاش کودکتان را مورد تشویق و ستایش قرار بدهید. اگر به رفتارهای مثبت کودک خود پاداش بدهید، فرزندتان بیشتر از قبل سعی می کند که این رفتارهای مثبت را مجدد تکرار کند تا مورد تشویق شما قرار بگیرد. این کار باعث می شود که کودک شما با استرس و اضطراب های بیهوده و مداوم خود، خداحافظی کند.

کودکتان باید خواب کافی داشته باشد

نبود خواب کافی کودکان را کج خلق و حتی مضطرب می کند. برای فرزند خود ساعت خواب مناسب تعیین کنید. همچنین می توانید قبل از خواب برای آنها داستان بخوانید. این کار باعث افزایش احساس آرامش فرزندتان می شود. خواب کافی استرس و اضطراب را کاهش داده و فرزندتان را خوش اخلاق می کند.اگر به تازگی اتاق خواب کودک خود را جدا کرده اید و این موضوع باعث استرس و اضطراب او شده است، مطالعه مقاله راهکارهایی برای تنها خوابیدن کودکبه شما کمک می کند تا این مشکل را حل کنید.

فرزندتان را تشویق کنید تا اضطراب و استرس های خود را بیان کند

اگر فرزندتان می گوید که از چیزی ترسیده است و یا نگران است. نگویید که نه اصلا اینطور نیست و تو نباید بترسی. این رفتار شما استرس و اضطراب فرزندتان را کاهش نمی دهد. بلکه باعث می شود که فرزندتان دیگر در رابطه با ترس ها و نیازهایش با شما صحبت نکند. او فکر می کند که شما او را درک نمی کنید و یا به او اهمیت نمی دهید. در عوض می توانید علت ترس یا نگرانی فرزندتان را بپرسید. سپس در مورد احساسات و ترس های فرزندتان بحث کنید. راهکارهای مناسبی را برای کاهش و یا از بین بردن ترس ها و نگرانی های او پیشنهاد بدهید و در کنارش باشید تا مشکلش رفع شود.

به فرزندتان کمک کنید تا مشکلی که باعث استرس و اضطرابش شده را حل کند

بعد از آنکه احساسات فرزند خود را درک کردید. به حرف های کودکتان گوش دهید و به او کمک کنید تا مشکلات و موضوعاتی که باعث نگرانی، استرس و اضطرابش شده را حل کند. به کودکتان کمک کنید تا راه حل های مناسبی برای حل مشکلات خود پیدا کند. اینکه شما در کنار فرزند خود باشید و به او کمک کنید تا نگرانی هایش را برطرف کند، خودش باعث کاهش استرس و اضطراب کودک می شود.

آرامش خود را حفظ کنید و به راحتی مضطرب نشوید

همانطور که در بالا نیز گفته شد، کودکان از واالدین خود الگو می گیرند. کودکان به والدین نگاه می کنند تا تصمیم بگیرند که در موقعیت ها چگونه رفتار کنند. همه ما با این صحنه روبرو شده ایم که کودک خردسال وقتی بر زمین می افتد در ابتدا نگاه به والدینش می کند تا ببیند آنها چه واکنشی نشان می دهند. اگر والدین مضطرب شوند و به سمت کودک بروند، کودک گریه می کند. کودکان در لحظاتی که با مشکل یا نگرانی روبرو می شوند، به دنبال دریافت سیگنال از سمت والدین خود هستند. تا بفهمند که چگونه باید به موقعیت واکنش نشان دهند.

کودکان در هر سنی احساسات والدین خود را درک می کنند. اگر شما مضطرب هستید، کودکتان این اضطراب و استرس را درک می کند و باعث می شود او نیز مضطرب شود. پس هنگامی که می خواهید اضطراب فرزند خود را کاهش دهید، باید بتوانید اضطراب خود را مدیریت کنید و آرامش خود را حفظ کنید. بنابراین هنگامی که نگران و مضطرب هستید، چند نفس عمیق بکشید، سرعت گفتار خود را کاهش دهید و تلاش کنید تا حالت چهره شما نشان دهنده آرامش باشد نه نگرانی. دعوا و تعارضات زیاد در خانه می تواند باعث افزایش استرس و اضطراب کودک شما شود. پس به دنبال راهکارهایی برای کاهش دعواهای خانوادگی باشید. شما می توانید با مطالعه مقاله جلوگیری از دعوای خانوادگی یاد بگیرید که چگونه دعواهای خانواده را مدیریت کنید.

تمرینات آرامش بخش و تمرکز اعصاب را با کودک خود تمرین کنید

گاهی اوقات تمرینات آرامش بخش کمک بسیار زیادی برای کاهش استرس در کودکان می کند. مثلا شما می توانید به کودک خود بگویید چند نفس عمیق بکشد (و خودتان نیز فرزندتان را همراهی کنید تا یاد بگیرد نفس عمیق کشیدن چگونه است)، به فرزندتان بگویید خودش را در مکانی پر از آرامش مانند جنگل و یا در کنار دریا تصور کند، یک لیوان آب بنوشد یا شمارش معکوس را تمرین کند و … . به کودک خود یاد بدهید که هنگام مواجه با استرس و نگرانی ها این تمرینات را انجام دهد. این کار برای کاهش استرس و اضطراب در کودکان گاهی بسیار ضروری است.

سعی کنید مشکلات خود را با کودکتان در میان نگذارید

اگر شما همیشه نگرانی ها و مشکلات خود را با کودکتان در میان بگذارید، ممکن است او به شدت نگران و مضطرب شود. کودکان طاقت تحمل برخی از سختی ها و مشکلات را ندارند و اگر شما در رابطه با آنها صحبت کنید، فرزندتان نگران و مضطرب می شود. حتی اگر فرزندتان از مشکل شما مطلع شد، سعی کنید او را آرام کنید. با گفتن اینکه مشکل بسیار جزئی بوده و شما برای آن راه حل های زیادی دارید، نگرانی، استرس و اضطراب را از کودک خود دور کنید.

سخنی از مشاوران آویژه

به کودک خود کمک کنید تا با استرس ها، نگرانی ها و اضطراب هایی که در ذهن خود دارد، مبارزه کند. کاهش استرس در کودکان باعث حفظ سلامتی جسمی و روانی آنها خواهد شد. هرگز نگرانی های کودکتان را ساده و پیش پا افتاده خطاب نکنید. این موضوعات شاید برای شما ساده باشند اما در سن کودکتان یک مشکل یا نگرانی قلمداد می شوند. به گونه ای رفتار نکنید که کودکتان احساس کند استرس و نگرانی های او را درک نمی کنید. شما با تلاش، صبر و آرامش می توانید به کاهش اضطراب کودک خود کمک کنید. اگر به تنهایی نتوانستید به درمان استرس کودکان بپردازید بهتر است از یک مشاوره کودک در این زمینه کمک بگیرید. مشاوره کودک با ارائه راهکارهای موثر و متناسب با کودک شما، می تواند به او در کاهش استرس کودکانه کمک کند.