کمبود اعتماد به نفس می تواند بر احساس افراد نسبت به خود تاثیر گذاشته و از پیشرفت و رشد آنها و بروز توانایی هایشان جلوگیری کند. اعتماد به نفس پایین می تواند بر نحوه تصمیم گیری افراد و زندگی آنها از جنبه های مختلف تاثیر گذاشته و آسیب برساند. به طور کلی، مطالعات ثابت کرده است که افرادی که اعتماد به نفس دارند، پول بیشتری به دست می آورند و روابط شادتری دارند. کمبود اعتماد به نفس می تواند افراد را از موفقیت در زندگی دور کند.

علت اعتماد به نفس پایین چیست؟ علائم کمبود اعتماد به نفس کدام اند؟ درمان اعتماد به نفس پایین چگونه است؟ و … این سوالات، سوالاتی است که اکثر افراد از مشاوران ما می پرسند. به دلیل سوالات مکرر شما عزیزان مشاوران مرکز مشاوره آویژه به بررسی ریشه عدم اعتماد به نفس و علائم اعتماد به نفس پایین پرداخته و مقاله تخصصی و کاربردی زیر را نگارش کرده اند. اگر شما نیز در زمینه دلایل عدم اعتماد به نفس و درمان کمبود اعتماد به نفس سوال دارید، پس مطالعه این مقاله کاربردی را از دست ندهید.

کمبود اعتماد به نفس چیست؟

کمبود اعتماد به نفس یعنی اینکه ما نسبت به توانایی های خود و آنچه که در آن تخصص داریم، ایمان نداشته باشیم. از شروع و انجام کاری بترسیم و همیشه نسبت به خود و توانایی های خود دید منفی داشته و ناامید باشیم. اعتماد به نفس پایین باعث می شود که فرد به خود اطمینان نداشته باشد. توانایی های خود را نادیده بگیرد و برای انجام کارها نتواند جسورانه و بدون ترس اقدام کند. کمبود اعتماد به نفس ممکن است باعث شود که افراد دید نامتعادلی نسبت به خود و توانایی های خود و آنچه که باید ارائه دهند، داشته باشند.

اگر شما نیز از اعتماد به نفس پایین برخوردار باشید، تمایل دارید خود و زندگی خودتان را با دیدی منفی تر و انتقادی تر ببینید. همچنین احساس می کنید کمتر قادر به مقابله با چالش های زندگی هستید. داشتن اعتماد به نفس پایین، ایمان شما را به توانایی شما برای موفقیت و شایستگی تضعیف می کند.

12 نشانه های اعتماد به نفس پایین

نشانه های پایین بودن اعتماد به نفس می تواند در افراد مختلف و منحصر به فرد باشد. برخی از افراد کمبود اعتماد به نفس خود را از دیگران مخفی می کنند و برخی دیگر سعی می کنند که خودشان نیز قبول نکنند اعتماد به نفس پایین دارند. مهم ترین علائم کمبود اعتماد به نفس که در اکثر افراد دارای اعتماد به نفس پایین مشاهده می شود عبارتند از:

از نظر اجتماعی، منزوی هستید

اگر دائم به دنبال بهانه هایی می گردید تا از رویدادهای اجتماعی خارج شوید. یا به طور کلی از قرار گرفتن در جمع های خانوادگی، دوستانه و … اجتناب می کنید. احتمالا به این دلیل است که اعتماد به نفس پایین دارید. کمبود اعتماد به نفس باعث می شود که شما ترجیح بدهید در خانه بمانید، تا اینکه مجبور باشید با افراد دیگر در یک محیط اجتماعی قرار بگیرید.

اضطراب و آشفتگی عاطفی دارید

هنگامی که شما به توانایی های خود اعتماد داشته باشید. دلایل کمتری برای استرس و اضطراب یا آشفتگی عاطفی خواهید داشت. پس اگر اضطراب دارید و احساس آشفتگی می کنید، نشانه های پایین بودن اعتماد به نفس است.

نمی توانید به خوبی از خود تعریف کنید

یکی از نشانه های اعتماد به نفس پایین افراد این است که نمی توانند هنگامی که نیاز است، از خودشان تعریف کنند. این گونه افراد هنگامی که با تعریف و تمجید دیگران نیز روبه رو می شوند، تنها با گفتن کلماتی مانند ممنونم یا شما لطف دارید، مکالمه را پایان می دهند.

اغلب نگران هستید که دیگران چگونه فکر می کنند

افرادی که اعتماد به نفس دارند، برایشان مهم نیست که دیگران در مورد آنها چگونه فکر می کنند. زیرا خودشان را دوست دارند و به خود اهمیت می دهند. اما افرادی که کمبود اعتماد به نفس دارند دائم نگران این موضوع هستند که دیگران در مورد آنها چگونه فکر می کنند.

از خودتان غافل می شوید

اعتماد به نفس پایین باعث می شود که شما از خودتان مراقبت نکنید و برای خود وقت نگذارید. شما از صرف زمان برای خود و ظاهرتان دست می کشید و همیشه پژمرده به نظر می رسید.

تمایلی به قبول چالش ها ندارید

یکی از نشانه های اعتماد به نفس پایین این است که دائم فکر می کنید در تلاش های خود شکست خواهید خورد. به همین دلیل خودتان را مجبور به تلاش کردن و به چالش کشیدن نمی کنید. از نظر شما هر چیز جدیدی ارزش تلاش کردن را ندارد، زیرا قبلا خود را متقاعد کرده اید که شکست خواهید خورد.

نمی توانید خودتان را قضاوت کنید

علائم اعتماد به نفس پایین این است که زیاد خودتان را حدس نمی زنید و قضاوت نمی کنید. زیرا به توانایی های خود در تصمیم گیری درست شک دارید. شما ممکن است دائم از دیگران بپرسید که در مورد یک موضوع چه فکری می کنند تا بتوانید از این طریق خود را قضاوت کرده و احساس امنیت داشته باشید. به طور کلی، اعتماد به نفس پایین باعث می شود که شما این حس را داشته باشید که دیگران بهتر از شما می دانند.

انتظارات کمی از زندگی دارید

کمبود اعتماد به نفس باعث می شود که شما احساس کنید در زندگی موفق نخواهید بود و یا سود زیادی از آن نخواهید برد. به همین دلیل دست به تلاش نمی زنید و زندگی را در حد متوسط پیش می برید.

استفاده زیاد از تلفن همراه در اجتماعات

اگر در موقعیت های اجتماعی قرار بگیرید که دوستان کمی دارید یا اصلا در آن جمعیت دوستی ندارید، اغلب با تلفن همراه خود کار می کنید و نمی توانید دوست جدید و یا هم صحبتی را در جمعیت پیدا کنید. در حقیقت تلفن همراه شما به عنوان راهی برای فرار از صحبت کردن با دیگران برای شما است.

هنگام تعارض و اختلافات همیشه عقب نشینی می کنید

نشانه کمبود اعتماد به نفس این است که از هر گفت و گویی که موجب اختلافات و درگیری می شود، همیشه دوری و عقب نشینی می کنید. شما همیشه نظرات خود را نادیده گرفته و هنگامی که اختلاف نظر با کسی دارید، از نظرات خود دفاع نمی کنید.

انتقاد دیگران شما را تخریب می کند

اگر در محل کار خود، سرپرستتان از شما انتقاد کند و یا تذکری به شما بدهد، ممکن است در اتاق خود هنگامی که تنها هستید گریه کنید. کمبود اعتماد به نفس باعث می شود که شما با شنیدن انتقاد دیگران، انرژی و امید خود را از دست بدهید.

نمی توانید در یک مکالمه و یا نشست گروهی صحبت کنید

یکی از نشانه های کمبود اعتماد به نفس این است که نمی توانید در گروه ها و یا اجتماعات صحبت کنید و نظر بدهید. همیشه این گونه به نظر می رسد که دیگران خیلی بیشتر از شما می دانند و میتوانند بدون نگرانی و استرس صحبت کنند. اما شما نمیتوانید حتی جملاتی کوتاه را بدون استرس و لرزش صدا بیان کنید.

دلایل پایین بودن اعتماد به نفس چیست؟

کمبود اعتماد به نفس تنها به شخصیت افراد بستگی ندارد بلکه به عوامل دیگری مانند محل زندگی، فرهنگ و عقاید و … نیز بستگی خواهد داشت. به هیمن دلیل علت اعتماد به نفس پایین بسیار زیاد و متفاوت خواهند بود. برخی از مهم ترین و رایج ترین دلایل پایین بودن اعتماد به نفس عبارتند از:

دوران کودکی

سال های کودکی، زندگی افراد را شکل می دهد. پس کودکی ناکارآمد می تواند باعث ایجاد احساس اعتماد به نفس پایین در طول زندگی فرد شود.

عدم دریافت محبت و توجه در دوران رشد می تواند منجر به این شود که کودک باور کند که به اندازه کافی خوب نیست.

همچنین، کودکانی که در خانواده هایی بزرگ می شوند که دائم دعوا و تعارض وجود دارد، ممکن است که فکر کنند مسئول تمام مشکلات و درگیری ها هستند و در نهایت خود را محکوم کنند. این نیز باعث می شود که کودک در طول زندگی خود اعتماد به نفس پایینی داشته و با ترس زندگی کند. شما می توانید به مراجعه به مشاوره خانواده مشکل خود را حل کرده و ترس ها و استرس های به جا مانده از کودکی را از بین ببرید.

دائم مورد انتقاد قرار گرفتن

اگر دائم جملاتی مانند بلد نیستی، هر کاری را اشتباه انجام می دهی، تو نمی توانی و … را بشنوید، به احتمال زیاد فردی می شوید که اعتماد به نفس پایینی دارد. شما نمیتوانید تصویر مثبت و با اعتماد به نفسی از خود در ذهنتان ثبت کنید. اگر اغلب مورد انتقاد قرار میگیرید، کسب اعتماد به نفس برای شما سخت خواهد بود.

تصورات ظاهری

ظاهر افراد می تواند در کمبود اعتماد به نفس آنها نقش داشته باشد. افرادی که به شدت چاق هستند و یا ظاهر خود را به هر نحوی نمی پسندد و آن را بد می دانند، اغلب اعتماد به نفس پایینی نیز دارند. آنها تصورات ضعیفی از خود دارند به همین دلیل با کمبود اعتماد به نفس مواجه می شوند. همچنین دائم از اجتماعات دوری می کنند.

تجربه سوءاستفاده

افرادی که تجربه سوء استفاده را دارند، ممکن است اعتماد به نفس خود را از دست بدهند. آزار جسمی، جنسی یا عاطفی می تواند لذت بردن از زندگی و اعتماد به خود با اعتماد به دیگران را بسیار دشوار کند. همه این عوامل میتوانند دلایل پایین آمدن اعتماد به نفس فرد باشند.

مسائل مربوط به شغل یا حرفه

برخی از افراد ممکن است به این دلیل اعتماد به نفس پایینی داشته باشند که در حرفه یا شغلی کار می کنند که با مجموعه مهارت های آنها مطابقت ندارد. یا همکاران آنها با تجربه تر بوده و موفقیت های بیشتری را کسب کرده اند. گاهی ممکن است حتی از دست دادن شغل نیز باعث ازبین رفتن یا کاهش اعتماد به نفس فرد شود.

درمان اعتماد به نفس پایین

شما می توانید با تلاش و تمرین اعتماد به نفس پایین خود را بهبود بخشیده و افزایش دهید. خوشبختانه راهکارهای زیادی برای درمان اعتماد به نفس پایین وجود دارد که شما با استفاده از این راهکارها می توانید احساس اعتماد به نفس خود را به مقدار مناسب و سالم برسانید. شما می توانید با احساسات منفی در درون خود مبارزه کنید و رویاهایتان را دنبال کنید.

برای نظافت شخصی و بهداشت خود وقت بگذارید

هر روز صبح زمانی را به خودتان اختصاص دهید و به آرایش، نظافت و ظاهر خود رسیدگی کنید. سعی کنید هنگامی که رو به روی آینه قرار می گیرید به خودتان احساسات مثبت انتقال دهید و ظاهری زیبا برای روز خود بسازید. هنگامی که شما احساس کنید بهترین ظاهر را دارید می توانید اعتماد به نفس بالایی را در خودتان احساس کنید. لباس های زیبا بپوشید تا انرژی مثبت دریافت کنید.

الگوهای فکری خود را تغییر دهید

برای درمان اعتماد به نفس پایین نیاز است که مثبت اندیشی خود را تقویت کنید. مثبت اندیشی برای افزایش اعتماد به نفس بسیار مهم است. سعی کنید افکار منفی خود را با افکار مثبت جایگزین کنید. به جای اینکه به خود بگویید نمی توانید کاری را انجام دهید، بگویید من تمام تلاشم را خواهم کرد و موفق می شوم.

افکار خود را تجزیه و تحلیل کنید

زمانی که می خواهید بر توانایی های خود شک کنید و یا خود را سرزنش کنید، سعی کنید به خود فرصت بدهید و افکارتان را تجزیه و تحلیل کنید. افکار منفی خود را مورد توجه قرار دهید و دلیل داشتن این افکار و عوارض آن را تحلیل کنید تا متوجه شوید که باید آنها را ترک کنید.

همیشه آماده اتفاقات و رویدادهای ناگهانی باشید

اگر با مشکل یا موقعیت ناگهانی روبه رو شوید و به خود بگویید که نمی توانم چون آمادگی ندارم، مسلما شکست خواهید خورد. خودتان را آماده اتفاقات غیر منتظره کنید. تا فکر نکنید در کاری موفق خواهید شد، نمی توانید اعتماد به نفس کسب کنید. شایستگی های خود را افزایش دهید و تمرین کنید و حرفه خود را به روز نگه دارید تا موفق شوید. این کارها ترس شما را شکست داده و باعث افزایش اعتماد به نفس شما می شود.

لبخند بزنید

لبخند زدن باعث می شود که احساس بهتری داشته باشید. پس برای درمان اعتماد به نفس پایین خود، همیشه لبخند بزنید. این کار به شما کمک می کند تا با دیگران مهربان تر باشید. عمل کوچک لبخند زدن میتواند یک واکنش زنجیره ای بزرگ داشته باشد.

با اطمینان رفتار کنید

حتی اگر اعتماد به نفس پایینی دارید، سعی کنید در موقعیت های مختلف، با اطمینان رفتار کنید. نفس عمیق بکشید و تماتم تلاش خود را بکنید تا کارها را به نحو احسن انجام دهید. خونسرد باشید. وقتی صحبت می کنید به چشمان مخاطب خود نگاه کنید. این کار نشان می دهد که شما از اطمینان کاملی برخوردار هستید. حتی اگر کمی مضطرب هستید، همچنان نظرات خود را بدون تردید بیان کنید. هر چه بیشتر با اعتماد به نفس و اطمینان رفتار کنید، به مرور زمان احساس اعتماد به نفس بیشتری خواهید داشت.

سخنی از مشاوران آویژه

اگر می خواهید با کمبود اعتماد به نفس خود مبارزه کنید، پس بهتر است هر چه زودتر اقدام کنید. نکاتی که در مقاله گفته شده است را مرور کنید و از راهکارها برای تقویت اعتماد به نفس خود استفاده کنید. حتی اقدامات کوچک شما و تلاش های کوچک می توانند مقدمه ای برای دستیابی به اعتماد به نفس باشد. برای تبدیل شدن به فردی با اعتماد به نفس بیشتر، با خود صبور و مهربان باشید. اگر در تلاش خود مداومت داشته باشید، متوجه پیشرفت های قابل توجهی در اعتماد به نفس خود خواهید شد. اگر به دنبال درمان اعتماد به نفس پایین خود هستید، بهتر است از مشاوره فردی در این زمینه کمک بگیرید. مشاور یا روانشناس می تواند به شما کمک کند تا از عوارض کمبود اعتماد به نفس آگاه شده و آن را درمان کنید.

سوالات متداول

عوارض کمبود اعتماد به نفس چیست؟

عوارض کمبود اعتماد به نفس بسیار زیاد است. کمبود اعتماد به نفس می تواند بر روابط، کار یا تحصیل افراد تأثیر منفی بگذارد. همچنین ممکن است بر سلامت جسمی و روحی آنها نیز تاثیرات منفی به جا گذارد. اعتماد به نفس پایین می تواند شما را از پیشرفت و دستیابی به اهداف خود باز دارد.

آیا کمبود اعتماد به نفس قابل درمان است؟

اعتماد به نفس پایین می تواند تقریباً همه جنبه های زندگی را تحت تأثیر قرار دهد. اما می توانید با استفاده از راهنمایی های مشاور، اعتماد به نفس خود را افزایش دهید. روانشناس یا مشاور می تواند با استفاده از روان درمانی و یا سایر روش های درمانی به شما کمک کند تا اعتماد به نفس خود را افزایش دهید.