اختلال شخصیت خود شیفته + درمان خود بزرگ بینی

اختلال شخصیت خودشیفتگی یکی از بیماری های روانی است که بر عزت نفس و هویت شما تاثیر می گذارد. در واقع خودشیفتگی باعث می شود شما نتوانید رفتار مناسبی با خود و دیگران داشته باشید.

گاهی علائم اختلال شخصیت خودشیفته فراتر از تکبر و خودخواهی است و در موارد شدید شاید دچار احساس شکست یا طردشدگی شوید. این وضعیت می تواند سلامت روان و جسم شما را تهدید کند.

به عنوان یک مشاور و روانشناس با سابقه، دیده ام که چگونه خود بزرگ بینی، روابط شخصی و اجتماعی را مختل می کند. اولین قدم ها برای درمان خود بزرگ بینی موارد زیر است:

🟢 شناخت خود بزرگ بینی در روانشناسی

🟢 آشنایی با علائم اختلال شخصیت خود شیفته

درمان خودشیفتگی نیازمند مراجعه به مشاور روانشناس و دریافت حمایت تخصصی می باشد که می تواند به بهبود کیفیت زندگی شما کمک کند. مرکز مشاوره روانشناسی آویژه آماده است تا در مسیر درمان اختلال شخصیت خود شیفتگی همراه شما باشد.

اختلال شخصیت خود شیفته

اختلال شخصیت خودشیفته یک وضعیت سلامت روان است که بر زاویه دید شما نسبت به خودتان و دیگران تاثیر می گذارد. اختلال شخصیت خودبزرگ بینی باعث می شود، نیاز بیش از حد به تحت تاثیر قرار دادن دیگران یا احساس اهمیت داشتن داشته باشید. این نیاز شدید می تواند رفتارهای مضر ایجاد کند و زندگی شما را تحت تاثیر منفی قرار دهد.

اگرچه بسیاری اختلال شخصیت خودشیفته را فقط با ظاهر فیزیکی مرتبط می دانند، اما این اختلال تنها درباره ظاهر نیست. شناخت علائم اختلال شخصیت خودشیفته و درک تاثیرات آن، گام مهمی در درمان خودشیفتگی است و می تواند به بهبود روابط و کیفیت زندگی کمک کند.
در ادامه به ارائه علائم اختلال شخصیت خودشیفته می پردازیم. با ما همراه باشید.

10 علائم اختلال شخصیت خودشیفته

می توان گفت: علائم اختلال شخصیت خودشیفته حول افکار، احساسات و رفتارها می چرخد. طبق راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ۹ معیار اصلی برای تشخیص اختلال خودبزرگ بینی وجود دارد که در درمان خودشیفتگی باید به آنها توجه کرد:

احساس برتری افراطی

• اغراق در توانایی ها یا داشتن استانداردهای غیرواقعی
• خودستایی یا بزرگ نمایی دستاوردها

خیالپردازی مکرر

• خیالپردازی درباره موفقیت، قدرت، هوش، زیبایی، عشق یا خودکفایی

باور به برتری

• فکر کردن به خود به عنوان فردی خاص یا منحصر به فرد
• باور به اینکه فقط باید با افراد شایسته ارتباط داشت

نیاز به تحسین

• عزت نفس شکننده
• شک و انتقاد مکرر از خود
• وسواس درباره نظر دیگران
• جستجوی تمجید

احساس حق به جانب بودن

• داشتن عزت نفس غیرواقعی
• انتظار رفتار ویژه از دیگران
• خشم هنگام عدم توجه دیگران

تمایل به بهره برداری از دیگران

• استفاده آگاهانه یا ناآگاهانه از دیگران
• ایجاد روابط برای افزایش ارزش خود
• سوءاستفاده عمدی

فقدان همدلی

• گفتن حرف هایی که دیگران را می رنجاند
• دیدن احساسات و نیازهای دیگران به عنوان ضعف
• عدم پاسخگویی به محبت دیگران

حسادت مکرر

• حسادت به موفقیت دیگران
• انتظار حسادت دیگران
• کوچک کردن موفقیت های دیگران

تکبر

• رفتار تحقیرآمیز
• برخورد از بالا به پایین
• سخن گفتن به شکل تحقیرآمیز

کناره گیری برای پنهان کردن ضعف ها

• اجتناب از موقعیت هایی که احتمال شکست در آنها بالاست و می تواند باعث محدود شدن پیشرفت شود
• ترس یا اجتناب از شکست

در ادامه با ارائه کاربردی ترین روش های درمان خودشیفتگی در کنار شما عزیزان هستیم.

درمان خود بزرگ بینی

با توجه به اینکه روش‌ های درمانی بسیار متنوعی برای اختلال خودشیفتگی وجود دارد، بهترین فرد برای معرفی و انتخاب نوع درمان مناسب، متخصص سلامت روان شماست.

درمان دیالکتیکی رفتاری

درمان دیالکتیکی، رفتاری ترکیبی از پذیرش احساسات و تلاش برای تغییر رفتارهای ناسازگار است. تمرکز درمان دیالکتیکی بر مهارت آموزی در چهار حوزه اصلی است:

• ذهن آگاهی
• تحمل رنج
• تنظیم هیجان
• مهارت های بین فردی

مثال:
فرض کنید فردی که به اختلال شخصیت خودشیفته مبتلاست، وقتی از او انتقاد می شود، شدیداً عصبانی می شود و رابطه را قطع می کند.

در درمان دیالکتیکی رفتاری، او یاد می گیرد در آن لحظه خشم خود را بپذیرد (نه اینکه سرکوب یا انکارش کند) و با استفاده از تکنیک هایی مثل تنفس عمیق یا شمارش معکوس، واکنش شدید را کنترل کند. سپس در گفت و گوی بعدی به جای قطع ارتباط، نظرش را آرام و واضح بیان کند.

درمان شناختی رفتاری

درمان شناختی رفتاری به شناسایی و اصلاح افکار منفی یا تحریف شده می پردازد. فرد یاد می گیرد که چگونه تفکر اشتباه، احساس و رفتار نادرست را اصلاح کند.

مثال:
فرض کنید فردی که به اختلال شخصیت خودشیفته مبتلاست باور دارد: «اگر دیگران تحسینم نکنند، یعنی بی ارزشم.» درمان شناختی رفتاری کمک می کند او این فکر را بررسی کند و بفهمد که ارزش او فقط به تأیید دیگران وابسته نیست. به مرور، جایگزین هایی مثل: «حتی اگر دیگران همیشه مرا تحسین نکنند، باز هم توانمند هستم» آموزش داده می شود.

درمان فراشناختی

در درمان فراشناختی تمرکز روی افکار درباره افکار است؛ یعنی اینکه فرد چگونه به ذهن و افکارش نگاه می کند. هدف، شکستن چرخه نگرانی، شک و نشخوار ذهنی است.

مثال:
فردی که به اختلال شخصیت خودشیفته مبتلاست ممکن است مرتباً با خود فکر کند: «آیا من به اندازه کافی عالی هستم؟ آیا دیگران مرا تحسین می کنند؟» این فکرها ساعت ها ذهنش را مشغول می کنند. در درمان فراشناختی، او یاد می گیرد این افکار را فقط به عنوان «افکار» ببیند، نه واقعیت. مثل اینکه از بیرون به قطاری نگاه کند، نه اینکه سوار آن شود.

گروه درمانی

در گروه درمانی، افراد در محیطی حمایتی، یاد می گیرند بازخورد بدهند، دریافت کنند و روابط خود را بهبود ببخشند.

مثال:
فردی که به اختلال شخصیت خودشیفته مبتلاست در گروه درمانی یاد می گیرد وقتی یکی از اعضای گروه حرف می زند، فقط گوش دهد و صحبت او را قطع نکند. سپس با دریافت بازخورد از دیگران، متوجه می شود که گاهی لحن یا رفتارهایش خودمحورانه بوده و سعی می کند تغییراتی ایجاد کند.

زوج درمانی یا خانواده درمانی

زوج درمانی بر بهبود تعامل بین فرد با خانواده یا همسر تمرکز دارد. به ویژه در روابطی که در آن ها فرد دچار اختلال شخصیت خودشیفته است، کمک می کند سوء تفاهم ها و تنش ها کاهش یابد.

مثال:
فردی که به اختلال شخصیت خودشیفته مبتلاست ممکن است مدام از همسرش انتظار تحسین داشته باشد و وقتی این اتفاق نمی افتد، او را سرزنش کند. در زوج درمانی، درمانگر کمک می کند هر دو طرف احساسات و نیازهای خود را بیان کنند و راه هایی برای تعامل سالم تر بیاموزند.

درمان خودشیفتگی با روان درمانی

موثرترین روش برای درمان اختلال شخصیت خود شیفته، روان درمانی (گفت و گو درمانی) است. هدف اصلی درمان، کمک به فرد برای شناخت بهتر خود و بهبود روابط با دیگران است.

روان درمانی به افراد کمک می کند تا:

• یاد بگیرند روابط سالم و واقعی تری با دیگران داشته باشند.
• درک کنند چرا تمایل به رقابت، بی اعتمادی و خود برتر بینی دارند.
• بفهمند ریشه این رفتارها در خود بزرگ بینی در روانشناسی چیست.

در روند درمان، فرد یاد می گیرد:

• مسئولیت رفتارهای خود را بپذیرد.
• روابط پایدار را حفظ کند و با دیگران همکاری داشته باشد.
• توانایی ها و محدودیت های واقعی خود را بشناسد.
• تحمل انتقاد و شکست را تمرین کند.
• احساسات خود را بهتر بشناسد و مدیریت کند.
• با مسائل مربوط به عزت نفس کنار بیاید.
• اهداف واقع بینانه برای خود تعیین کند.

🔴 روان درمانی می تواند کوتاه مدت یا بلندمدت باشد.
در درمان کوتاه مدت، هدف کاهش علائم در زمان های بحرانی است.
در درمان بلندمدت، تمرکز بر تغییرات پایدار و عمیق در رفتار و احساسات است.

🔴 گاهی حضور اعضای خانواده در جلسات درمانی هم مفید است.
این روش به درک بهتر فرد از علائم اختلال شخصیت خودشیفته کمک می کند و روابط نزدیک را تقویت می سازد.

نقش دارو در درمان خود بزرگ بینی

برای درمان خودشیفتگی، داروی خاصی وجود ندارد.
اما اگر فرد همراه با اختلال خودشیفته دچار افسردگی یا اضطراب باشد، پزشک ممکن است داروهای ضد افسردگی یا ضد اضطراب تجویز کند.

این داروها به کاهش علائم کمک می کنند، اما جایگزین روان درمانی برای درمان خود بزرگ بینی نیستند.

سبک زندگی و درمان‌های خانگی

در مسیر درمان خودشیفتگی، ممکن است دچار تردید شوید یا احساس کنید که نیازی به درمان ندارید. این مقاومت، یکی از ویژگی های اصلی اختلال شخصیت خودشیفته است؛ چرا که افراد مبتلا اغلب فکر می کنند روان درمانی ارزش صرف وقت و انرژی را ندارد. حتی ممکن است وسوسه شوید که روند درمان را نیمه کاره رها کنید.

اما توجه به نکات زیر می تواند در موفقیت درمان اختلال خودشیفتگی بسیار موثر باشد:

⭕ ذهن خود را باز نگه دارید. تمرکز بر مزایای درمان، انگیزه ادامه مسیر را افزایش می دهد.

⭕ برنامه درمانی را جدی بگیرید. حضور منظم در جلسات روان درمانی و مصرف صحیح داروها (در صورت تجویز پزشک) گام مهمی در کنترل نشانه های خود بزرگ بینی در روانشناسی است. به یاد داشته باشید که این روند ممکن است با چالش هایی همراه باشد، اما استمرار کلید بهبود است.

⭕ درمان مشکلات همراه را نیز در نظر بگیرید. در صورت وجود اختلالات همزمان مانند افسردگی، اضطراب، استرس یا مصرف مواد، درمان هم زمان آنها نقش مهمی در موفقیت درمان اختلال شخصیت خودشیفته دارد.

⭕ روی اهداف واقعی تمرکز کنید. به خود یادآوری کنید که با تلاش می توانید روابط آسیب دیده را بهبود ببخشید، حس رضایت درونی را افزایش دهید و کیفیت زندگی تان را ارتقا دهید.

خود بزرگ بینی در روانشناسی

خود بزرگ بینی در روانشناسی شامل خودشیفتگی در توانایی های مختلف مانند هوش، جذابیت، مهارت هنری، توانایی ورزشی، ثروت، قدرت و موفقیت نیز می شود.
در روانشناسی، خودشیفتگی به یک ویژگی شخصیتی اشاره دارد که با احساسات اغراق آمیز زیر شناخته می شود.

❌ خودبزرگ بینی

❌ نیاز شدید به توجه و تحسین دیگران

❌ روابط بین فردی مشکل دار

❌ نبود همدلی نسبت به دیگران

این ویژگی ها در تعریف خودبزرگ بینی در روانشناسی اهمیت زیادی دارند.

⭐ اگرچه میزان کمی از خودشیفتگی در همه افراد طبیعی و حتی مفید است (مثلاً برای داشتن اعتماد به نفس). اما زمانی که این ویژگی به صورت افراطی و گسترده بروز پیدا کند، می تواند نشانه ای از اختلال شخصیت خودشیفته یا اختلال شخصیت خودبزرگ بینی باشد.

سخنی از مشاوران آویژه

ما مشاوران مرکز روانشناسی آویژه تأکید داریم که درک عمیق خود بزرگ بینی و تأثیر آن بر زندگی، کلید آغاز مسیر درمان و بهبود است. اگر احساس می ‌کنید ویژگی خودشیفتگی باعث اختلال در روابط یا کاهش کیفیت زندگی شما شده است، مشاوره تخصصی می ‌تواند نقطه تحول شما باشد.

✅ ما در مرکز مشاوره روانشناسی آویژه با همراهی حرفه ای و حمایت صمیمانه، به شما کمک می‌ کنیم تا کنترل زندگی خود را به دست گرفته و به آرامش و رضایت واقعی برسید.