ناخن جویدن عادتی است که ما را از دنیای پیرامون خارج میکند و باعث میشود در خود فرو برویم و یا نوعی واکنش به محیط پیرامون میباشد. ناخن جویدن برای غلبه بر اضطراب است چرا که یک حس آرامش دروغین درست میکند. یعنی اگر به صورت عادت در بیاید ترک آن دشوار است. انسان به عنوان یک موجود اجتماعی در روند رشد خود با گونه های مختلفی برخورد میکند. گاهی این برخوردها مجبور به استفاده از مکانیزم های دفاعی میشود. طبق تحقیقات از هر 140 بزرگسال 15 نفر ناخن میخورند.

فردی که در حال جویدن ناخن است باید با تدابیر ویژه ایی خود را درمان کند چرا که در ادامه با مشکلات فراوانی باید دست و پنجه نرم کند. بسیاری از پدران و مادران زمانی که فرزندانشان در حال جویدن ناخن هستند به آنها تذکر میدهند بدون انکه متوجه باشند که میتواند بر اضطراب آنها بیفزاید. مشاوره خانواده آویژه میتواند فرد را برای رهایی از این عادت کمک کند.

تعریف ناخن جویدن

تعریف ناخن جویدن شامل جویدن پوست وبافت های نرم کنار ناخن وازنظر روانشناسی بالینی ناخن خایی شناخته میشود، ویک ناهنجاری میباشد که اگر مورد بی توجهی قرار گیرد و درمان نشود ممکن است آسیب فراوانی به فرد وارد نماید. تعریف ناخن جویدن بنا بر اختلالات عادی و یکی از فراوان ترین واکنشهای نوروتیک میباشد. برخلاف گونه های دیگر اضطراب، جویدن ناخن در فرصت مناسب صورت نمیگیرد بلکه برای نشان دادن دلواپسی، اضطراب و ترس است.

بر طبق تحقیقات انجام شده کودکانی که سر انگشت خود را میخورند کودکانی آرام هستند ولی آن دسته از کودکانی که ناخن خود را میجوند بیقرار و مضطرب هستند. افرادی که مدام در حال جویدن ناخن هستند باید ریشه این اختلال و عادت را پیدا کنند و درمان را شروع کنند. مشاوره روانشناسی برای یافتن علل و ریشه های این عادت و رفتار میتواند به این افراد کمک کند تا پس از درمان، عوارض ناشی از آن را هم بتوانند ازبین ببرند.

علائم ناخن جویدن

علائم ناخن جویدن ممکن است از مراحل ابتدایی رشد شروع شود. به اینصورت که در این اختلال شخصیت کودک از خوردن انگشت و ناخن خود حس لذت بخشی ببرد.این حس به گونه ایی هست که محققان از آن به عنوان حس ارضا شدن نام میبرند. ازعلائم ناخن جویدن میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:

1. انگشت مدام در دهان میکند به طوریکه همیشه سرانگشتان قرمزهستند.
2. دستان خود را مرتب در بینی میکند به طوری که بینی او مدام زخم است.
3. موهای خود را میکند و بصورت پیوسته صورت خود را دستمالی میکند.
4. دچار نگرانی و اضطراب است.
5. داشتن اختلال در خواب، خوراک، خستگی مزمن و بیحالی شدید
6. وسواس، پرخاش گری و اضطراب
7. یکی از علائم ناخن جویدن تغییرات بوجود آمده در خانواده مثل طلاق و مرگ است.
8. وقتی فرد گرسنه و خسته میباشد ممکن است ناخن خود را بجود، ناخن جویدن ها بدون کنترل هستند و ممکن است فرد بدون فکر کردن این عمل را انجام دهد.

ابتلا به ناخن جویدن

ابتلا به ناخن جویدن در کودکان وبزرگسالان به گونه های مختلفی میباشد. ابتلا به ناخن جویدن درهر یک از مراحل رشد هر فرد ممکن است ناشی از بروز یک مشکل باشد. طبق تحقیقات عوامل موثر در این اختلالال عبارت است از:

• توجه زیاد به کودک تازه متولد شده.
• احساس تنهایی فرد: زمانیکه کودک و یا حتی بزرگسال مورد بی توجهی قرارمیگیرد درتنهایی خود به جای حل مشکل شروع به جویدن ناخن میکند.
• تماشای فیلم های ترسناک در شب و بصورت تنهایی.
• دعوای والدین در حضور کودک.
• تقلید: کودک یا بزرگسال با تقلید از دوستان خود و اینکه کارخوبی است، موجب عادت گردن به خوردن ناخن کنند.
• توقعات زیاد از حد والدین: زمانیکه والدین از فرزندان خود توقعات بالایی دارند موجب این میشود که به آنها استرس و اضطراب وارد شود و این عمل موجب بروز عادت جویدن ناخن شود.
• مورد مقایسه قرار گرفتن توسط پدر و مادر و قیاس بی دلیل فرزند با دیگران بدون در نظر گرفتن توانایی فرزند خود.

مشکلات ناخن جویدن

مشکلات ناخن جویدن در ابتدا شاید به نظر نرسد اما با گذشت زمان میتواند خطر آفرین باشد. مشکلات ناخن جویدن حتی ممکن است باعث بوجود آمدن مشکلات مربوط به فک شود. با جویدن ناخن و حساس شدن و نازک شدن بافت و پوست اطراف ناخن، باعث تجمع میکروب و جرم میشود و وقتی که فرد در حال جویدن ناخن خود هست براحتی این میکروب ها به دهان فرد منتقل و زمینه بروز عفونت های بعدی را هموار میکنند.

بزاق دهان که حاوی مواد شیمیایی برای هضم غذا هستند ممکن است باعث سوزش پوست و سرناخن شوند. خوردن و جویدن ناخن باعث منتقل شدن ویروس ها شوند که این مورد سبب بروز زگیل های صورت میشود. با جویدن ناخن، حفره هایی که دندان را نگاه میدارند سست میشوند و موجب خرابی و عفونت دندان میشود. مهمترین آسیبی که ناخن جویدن میتواند داشته باشد اثرات اجتماعی و عدم پذیرش اجتماع از این عمل است.

درمان ناخن جویدن

درمان ناخن جویدن باید توسط فرد متخصص و مشاور صورت پذیرد و درمان هایی که افراد گوناگون تحت عنوان درمان این اختلال پیشنهاد میدهند در بسیاری مواقع باعث شدت گرفتن این عادت میشود. در درمان ناخن جویدن باید صبور بود و از هرگونه عجله همراه با پرخاش گری و تنبیه جدا جلوگیری شود. یکی از بهترین و ساده ترین راه های ترک این عادت، راه حل تشویق است.

برای کودک خود تشویق هایی در نظر بگیرید تا در زمانی معین بتواند ناخن خود را در دهان نگذارد. برای اطمینان میتوان روی ناخن ها چسب زد تا کودک به راحتی برای جویدن انگیزه پیدا نکند. اصلی ترین مورد در جویدن ناخن این است که فرزند وقت کافی یا به نوعی زمان آزاد زیادی دارد، براحتی میتوان با برنامه ریزی و فراهم کردن ابزار سرگرمی زمینه مشغول شدن فرزند را فراهم کرد تا هم فعالیت جنبه آموزشی داشته باشد و هم از تکرار این عادت جلوگیری شود.

شکل گیری عادتناخن جویدن

همانطور که در اختلالات شخصیت ممکن هست فرد به عادتی بد دچار شود. باید زمینه های شکل گیری این عادت بررسی شود تا مشخص شود که این رفتار علل درونی دارد یا بیرونی. دراختلال جویدن ناخن بروز یک اختلال درونی همراه با یک نگرش و زمینه بیرونی میتواند به شکل گیری این عادت دامن بزند. مهمترین عاملی که برای این اختلال میشود ذکر کرد اضطراب است. شخصی که مدام استرس و اضطراب دارد سعی میکند خود را آرام کند.

ناخن ها علاوه بر بحث زیبایی یک ابزار برای بدن انسان محسوب میشوند. وظیفه اصلی ناخن پوشاندن بافت نرم و ظریف انگشت است. ممکن است بر اثر جویدن زیاد این بافت آسیب ببیند و موجبات صدمه به بخش های دیگر بدن انسان را فراهم کند. پس بهتر است فرد با ریشه یابی زمینه های بروز این عادت را یافته و راه حل مقابله با این احساسات را فراگیرد، تا بتواند در مواقع لازم تصمیم درست بگیرد تا آرامش خود را از دست ندهد.

ناخن جویدن در دانش آموزان

تحقیقات روانشناسان بالینی نشان میدهد، بیش از یک سوم دانش آموزان در مدارس مبتلا به عادت ناخن جویدن هستند. پسران بیشتر از دختران درگیر این اختلال هستند. مهمترین دلیل دانش آموزان برای جویدن ناخن اضطراب و استرس است. ترس، خستگی و گرسنگی در رتبه های بعدی علل جویدن ناخن دانش آموزان در مدارس است. جویدن ناخن توسط دانش آموز به موقعیت های بیرونی، حسی از آرامش میدهد.برخی از محققان توانستند ارثی بودن این اختلال را ثابت کنند، البته به این مهم هم اشاره دارند که اعضای خانواده استعداد دارند از کارهای یکدیگر تقلید کنند.

بهتر است والدین محیطی پر از آرامش را برای فرزندان خود فراهم کنند تا آنها به دور از استرس و اضطراب بتوانند کارها و فعالیت های خود را انجام دهند. خانواده نقش اصلی در کنترل اضطراب و استرس فرزندان خود را دارند بطوریکه با کوچکترین عوامل خانوادگی میتوانند به فرزندان حس آرامش یا اضطراب را منتقل کنند.

وارونه سازی عادتناخن جویدن

دراین آموزش مجموعه ای از رفتارها برای حذف عادت ها و هنجارهای ناپسند مورد استفاده قرار میگیرد. این تکنیک میتواند شامل مراحل پیچیده ایی باشد، ولی میتوان اجزای آن را از هم تفکیک کرد تا برای اجرا ساده باشد. زمان باید مورد ارزیابی قرار بگیرد به این صورت که در چه مواقعی این عادت از فرد بروز پیدا میکند. سپس بعد از شناسایی باید یک رفتار منطقی جایگزین آن عادت کرد. در طول این فرآیند باید نسبت به آموزش فرد اهتمام ویژه ایی داشت تا فرد مورد نظر انگیزه لازم برای ترک این عادت را بدست بیاورد. طبق مطالعات انجام شده، این روش یعنی وارونه سازی عادت میتواند نقش مهمی در بهبود روند اختلالات فرد ایفا نماید. نشانه های این شیوه فراتر از یک تذکر یا یک یادآوری است. نباید با استفاده از این یادآوری ها باعث ایجاد حس تحقیر در فرد بشود، چون ناخواسته نتیجه عکس به همراه دارد.