آیا خجالتی بودن کودک شما یک ویژگی شخصیتی است یا یک مشکل قابل حل؟ این سوالی است که بسیاری از والدین از خود می‌پرسند. در ادامه به بررسی علمی خجالتی بودن کودکان می‌پردازیم و راهکارهای عملی برای کمک به آن‌ها در غلبه بر این چالش ارائه می‌دهیم.

از طرف دیگر خجالتی بودن کودکان می‌تواند بر روابط اجتماعی، عملکرد تحصیلی و حتی سلامت روان آن‌ها تأثیرگذار باشد. اما نگران نباشید، با راهکارهای مناسب و حمایت خانواده، می‌توان به کودکان خجالتی کمک کرد تا از دنیای اطراف خود لذت ببرند و اعتماد به نفس خود را افزایش دهند.

حال اگر فرزند شما، بارها توسط بستگان، دوستان و مربیان به عنوان یک بچه خجالتی معرفی شده است، یا به طور مداوم از موقعیت های اجتماعی کناره گیری می کند، حتما به توجه ویژه یک مشاوره کودک نیاز دارد. در اینجا روانشناسان مرکز مشاوره خانواده آویژه چند راهکار برای رفتار با کودکان خجالتی ارائه داده اند.

درمان خجالتی بودن کودک با شناخت درست آن

کودک خجالتی کودکی است که در موقعیت‌های اجتماعی احساس ناراحتی، اضطراب و ترس می‌کند. این کودکان اغلب از برقراری ارتباط با افراد جدید، شرکت در فعالیت‌های گروهی و قرار گرفتن در مرکز توجه اجتناب می‌کنند.

تفاوت کودک خجالتی با درونگرا

اولین نکته مهمی که در خصوص درمان کودک خجالتی وجود دارد این است که نمودهای ظاهری خجالتی بودن یک کودک با یک کودک درونگرا نزدیک به هم است. هر دو معمولا در جمع های شلوغ حاضر نمی شوند و شاید دوست نداشته باشند زیاد صحبت کنند. این شباهت های ظاهری باعث می شود که والدین در تشخیص خجالتی بودن کودک و یا درونگرایی او دچار تردید شوند.

با بررسی ویژگی های یک کودک خجالتی و یک کودک درونگرا بهتر می توانیم این مسئله را درک کنیم.

ویژگی های یک کودک خجالتی

مسلما اولین گام برای درمان خجالتی بودن کودک شناخت درست این مسئله و ویژگی های آن است. البته در نظر داشته باشید همانطور که عنوان شد عمده آثار و نشانه های خجالتی بودن فرد و کودک درونی بوده و امکان بروز ظاهری ندارد.

با این حال برخی از مهم ترین ویژگی های یک کودک خجالتی عبارتند از:

• ترس از قضاوت
• اضطراب اجتماعی
• میل به تنها بودن
• دشواری در ابراز احساسات

اگر بخواهیم ساده تر عنوان کنیم، ترس از تفکر اطرافیان و جامعه مهم ترین نشانه یک کودک خجالتی است. معمولا این کودکان از قضاوت دیگران می ترسند و برای این که بتوانند احساس راحتی بهتری داشته باشند سعی می کنند تایید دیگران را به دست بیاورند.

ویژگی های یک کودک درونگرا

کم رویی یا خجالت یک نوع اختلال رفتاری در کودکان شناخته می شود، این در حالی است که درونگرایی یک ویژگی شخصیتی است و نیازی به درمان ندارد. در واقع بسیاری از افراد ذاتا به عنوان یک فرد درونگرا شناخته می شوند و تمایل چندانی به بروز احساسات خود ندارد و شاید کمتر دوست دارند در جمع حاضر شوند.

مهم ترین ویژگی افراد درونگرا و نقطه تفاوت آن با افراد خجالتی نوع احساسات است. آن چیزی که برای درمان کم رویی و کم حرفی کودکان باید به آن توجه داشته باشید این است که افراد درونگرا احساسات منفی ندارند، این در حالی است که افراد خجالتی برای فرار از احساسات منفی و ترس از جمع گریزان هستند.

از این رو می توان گفت که مهم ترین ویژگی کودکان و افراد درونگرا عبارتند از:

• لذت بردن از تنهایی
• تفکر عمیق
• دایره کوچک دوستان
• نیاز به زمان برای شارژ شدن

در ادامه لطفا مقاله آموزش مهارت نه گفتن به کودکان را حتما بخوانید.

با کودک خجالتی چگونه رفتار کنیم؟

حال که دانستیم کودک خجالتی کیست و چه ویژگی هایی دارد، نوبت این است که بدانیم چگونه کودک خجالتی را اجتماعی کنیم؟ در ادامه ۹ نکته طلایی به شما ارائه خواهیم داد که می تواند به شما برای درمان کم رویی کودکان کمک کند، با ما همراه باشید.

کودک شما در چه موقعیت هایی احساس خجالت می کند؟

نخست شما باید موقعیت هایی را که باعث کمرویی و خجالت در کودکان تان می شود را شناسایی کنید. برای درمان کودکان خجالتی باید درک کنید که کودک شما در چه زمان و مکانی خجالت می کشد.

📌 کودک شما ممکن است به دلیل تمسخر یا بدرفتاری دیگران احساس خجالت کند.

اگر شما نیز فرزندی دارید که از بی اختیاری مدفوع رنج می برد و همین موضوع او را مورد تمسخر و توهین دیگران قرار داده است. به شما توصیه می کنم حتما مقاله بی اختیاری مدفوع در کودکان را مطالعه بفرمایید.

📌 ممکن است کودک شما از مورد قضاوت و ارزیابی قرار گرفتن در مقابل همسالان خود خجالت بکشد.

📌 عدم داشتن مهارت های اجتماعی، مانند احوالپرسی از بزرگسالان، ممکن است باعث شود کودکان شما به خجالت و کمرویی واکنش نشان دهند.

برچسب خجالتی و کمرو به فرزند خود نزنید!

والدین عزیز دقت کنید که از زدن برچسب هایی مانند بچه من خجالتیه! جدا خودداری کنید.

💚 کودکانی که با برچسب خجالتی و کم رو شناخته می شوند، متاسفانه خود را به دیگران همین گونه معرفی می کنند.

💚 این برچسب ها فقط باعث می شود رفتار خجالتی در فرزند شما تقویت شود.

💚 همچنین ممکن است باعث شود افراد دیگر از ترس ناراحت شدن کودک از ارتباط با او اجتناب کنند.

💚 در واقع وقتی به کودکی دائماً برچسب “خجالتی” زده می‌شود، این برچسب به بخشی از هویت او تبدیل می‌شود.

آیا از دلیل اظطراب کودک خود خبر دارید؟ حتما پیشنهاد می کنیم مقاله درمان اضطراب اجتماعی کودکان را بخوانید.

مهارت های اجتماعی کودک خود را تقویت کنید

تقویت مهارت‌های اجتماعی کودک یکی از مهم‌ترین راهکارها برای کاهش خجالتی بودن او است.

💚 با آموزش و تمرین این مهارت‌ها، کودک می‌تواند اعتماد به نفس خود را افزایش داده و راحت‌تر با دیگران ارتباط برقرار کند.

💚 همچنین هر چه کودک مهارت‌های اجتماعی بیشتری کسب کند، اعتماد به نفس او بالاتر رفته و احساس امنیت بیشتری در تعاملات اجتماعی پیدا می‌کند. از طرف دیگر تقویت مهارت‌های اجتماعی به کودک کمک می‌کند تا روابط دوستانه‌تری با همسالان و بزرگسالان برقرار کند.

به جای فرزند خجالتی خود حرف نزنید

یکی از اشتباهات رایجی که بسیاری از والدین مرتکب می‌شوند، صحبت کردن به جای فرزند خجالتی خود است. در حالی که این کار ممکن است با نیت خوبی انجام شود، اما در طولانی مدت می‌تواند عواقب منفی برای کودک داشته باشد.

💚 در نظر داشته باشید که باید به بچه های خجالتی اجازه دهید که خودشان صحبت کنند.

💚 یادتان باشد زمانی که والدین به جای فرزند خود صحبت می‌کنند، در واقع به کودک این پیام را می‌دهند که او قادر به صحبت کردن نیست و باید دیگران به جای او این کار را انجام دهند.

اعتماد به نفس فرزند خجالتی خود را تقویت کنید

یکی از راه های درمان خجالتی بودن کودک این است که ویژگی های مثبت شان را به آنها را یادآوری کنید.

💚 با تقویت اعتماد به نفس کودک، او جسورتر شده و راحت‌تر می‌تواند با دیگران ارتباط برقرار کند.

ممکن است فرزند شما به دلیل مشکل شب ادراری که دارد اعتماد به نفسش را از دست داده باشد. به او کمک کنید تا اعتماد به نفس از دست رفته خود را بازیابی کند. اگر در زمینه شب ادراری کودکان سوال دارید می توانید به مقاله درمان شب ادراری در کودکان مراجعه کنید.

کودک خجالتی را برای تجربه های جدید آماده کنید

آماده‌سازی کودک خجالتی برای تجربه‌های جدید، یکی از مهم‌ترین مراحل در درمان خجالتی بودن اوست. این کار به کودک کمک می‌کند تا به تدریج از ترس‌ها و اضطراب‌های خود غلبه کند و اعتماد به نفس خود را افزایش دهد.

💚 یادتان باشد که با تجربه‌های کوچک و آسان آغاز کنید. مثلاً اگر قرار است کودک در یک مهمانی شرکت کند، ابتدا او را به دیدن یک دوست نزدیک ببرید. سپس به تدریج چالش‌ها را افزایش دهید و به کودک اجازه دهید تا به موفقیت‌های کوچکی دست پیدا کند.

اگر میخواهید بدانید چگونه توانستم اضطراب جدایی دانش آموزم را برطرف کنم؟ حتما مقاله اضطراب جدایی کودکان در مدرسه را بخوانید.

فرصت بیان کردن احساسات را به فرزندان خود بدهید

دادن فرصت به کودکان برای بیان احساسات خود، یکی از مهم‌ترین قدم‌ها در درمان خجالتی بودن آن‌هاست. زمانی که کودکان بتوانند آزادانه احساسات خود را بیان کنند، اعتماد به نفس آن‌ها افزایش یافته و ترس از قضاوت شدن در آن‌ها کاهش می‌یابد.

💚 یادتان باشد که اگر کودکی خجالتی باشد اکثرا در بیان احساسات خود مشکل دارد. این باعث می شود کودکان خجالتی در بزرگسالی برای رهاسازی احساسات فروخورده خود با دردسر مواجه شوند.

فعالیت‌های عملی و سرگرم‌کننده

فعالیت‌های عملی و سرگرم‌کننده، ابزاری قدرتمند برای کمک به کودکان خجالتی هستند. این فعالیت‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا در محیطی امن و بدون فشار، مهارت‌های اجتماعی خود را تقویت کنند و اعتماد به نفسشان را افزایش دهند.

💚 یادتان باشد که فعالیت‌هایی را انتخاب کنید که کودک به آن‌ها علاقه دارد تا انگیزه بیشتری برای شرکت در آن‌ها داشته باشد. همچنین به طور مرتب فعالیت‌ها را تغییر دهید تا کودک از یکنواختی خسته نشود.

یک حیوان خانگی برای فرزند خود تهیه کنید!

داشتن یک حیوان خانگی می‌تواند تاثیر شگفت‌انگیزی بر کودکان خجالتی داشته باشد. این موجودات دوست‌داشتنی نه تنها می‌توانند به عنوان یک همراه همیشگی عمل کنند بلکه به رشد اجتماعی، عاطفی و روانی کودک نیز کمک شایانی کنند.

💚 مهم ترین کارکرد این روش در این است که مراقبت از یک حیوان خانگی، به کودک احساس مسئولیت‌پذیری و توانایی می‌دهد و به تدریج اعتماد به نفس او را تقویت می‌کند.

💚 همچنین از نظر علمی ثابت شده است که بازی با حیوانات خانگی باعث ترشح اندورفین می‌شود که احساس شادی و آرامش را در کودک ایجاد می‌کند و به کاهش اضطراب کمک می‌کند.

محیط امن برای کودک خود ایجاد کنید

ایجاد یک محیط امن و حمایت‌گر، یکی از پایه‌های اصلی برای کمک به کودکان خجالتی است. این محیط، فضایی است که کودک در آن احساس امنیت، آرامش و پذیرش کند. در چنین محیطی، کودک می‌تواند به تدریج اعتماد به نفس خود را افزایش داده و ترس از تعاملات اجتماعی را کاهش دهد.

در واقع اولین گام برای بهبود رفتار خجالتی کودکان افزایش اعتماد به نفس آن هاست. در واقع وقتی کودک احساس کند که مورد قضاوت قرار نمی‌گیرد و به او اعتماد می‌شود، اعتماد به نفس او افزایش می‌یابد. از طرف دیگر محیط امن، اضطراب و نگرانی کودک را کاهش می‌دهد و به او اجازه می‌دهد تا احساسات خود را به راحتی ابراز کند.

امیدواریم مجبور نشوید مقاله بدترین و بهترین سن طلاق برای کودکان را بخوانید.

برای کودک خجالتی داستان بخوانید

خواندن داستان‌ها برای کودکان، فراتر از یک سرگرمی ساده است. این فعالیت می‌تواند نقش بسیار مهمی در رشد اجتماعی و عاطفی کودک داشته باشد، به‌ویژه برای کودکانی که خجالتی هستند. یادتان باشد که داستان بیشترین تاثیر روانی را می تواند در کودکان داشته باشد.

💚 داستان‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا با شخصیت‌های مختلف و موقعیت‌های گوناگون همذات‌پنداری کنند. با شنیدن این داستان‌ها، کودکان می‌توانند مهارت‌های اجتماعی لازم برای برقراری ارتباط موثر با دیگران را بیاموزند.

به فرزندتان بیاموزید که در موقعیت های سخت مودب باشد!

• خجالتی بودن هرگز بهانه ای برای بی احترامی نیست.
• مهم است که به فرزند خود بیاموزید که با وجود استرس آشنایی با افراد جدید مودب باشد.
• به فرزندتان کمک کنید تا بفهمد خجالتی بودن اشکالی ندارد، اما بی ادبی درست نیست.

نکته مهم: کودکان ممکن است متوجه نباشند که رفتار خجالتی آنها ممکن است گاهی اوقات بی ادبانه به نظر برسد. برای مثال، اگر افراد مودبانه به دیگران پاسخ ندهند و رفتار دوستانه دیگران را نادیده بگیرند، برای دیگران غیر دوستانه به نظر می رسد.

آموزش نحوه واکنش مناسب در موقعیت های اجتماعی، برای درمان خجالتی بودن و کمرویی موثر است.

اگر می خواهید بدانید چگونه کودک با شخصیت تربیت کنیم؟ حتما مقاله ویژگی های بچه با ادب را بخوانید.

مشاوره کودک را از یاد نبرید

مشاور کودک با انجام ارزیابی‌های جامع، شدت خجالتی بودن کودک، نقاط قوت و ضعف او را شناسایی می‌کنند و بر اساس آن برنامه درمانی مناسب را ارائه می‌دهند.

💚 همچنین باید در نظر داشته باشید که هر کودکی منحصر به فرد است و روش‌های درمانی متفاوتی برای کودکان خجالتی وجود دارد. متخصص با توجه به شرایط خاص کودک، بهترین روش درمانی را انتخاب می‌کند.

مزایای برون گرایی را برای کودک خود توضیح دهید!

به احتمال زیاد، والدین کودکان خجالتی در دوران کودکی خودشان نیز خجالتی بوده اند. تمایل به کمرویی با عوامل ژنتیکی مرتبط است، اما می توان بر این ویژگی غلبه کرد. اگر شما توانسته اید که خجالتی بودن خود را درمان کنید، یک مثال شخصی از غلبه بر کمرویی برای فرزندتان بیاورید.

💚 برای کودک خجالتی خود توضیح دهید که چگونه از تجربه شما برای درمان کم رویی به خوبی استفاده کند. این تجربیات می تواند شامل فعالیت هایی مانند پیدا کردن دوستان جدید، بازی های گروهی و فعالیت های فوق برنامه در مدرسه باشد.

همواره با کودک خود صحبت کنید و به او مجال صحبت دهید

گفتگو، یکی از قوی‌ترین ابزارها برای کمک به کودکان خجالتی است. با ایجاد فضایی امن و صمیمانه برای گفتگو، می‌توانیم به کودکان کمک کنیم تا احساسات خود را بهتر بیان کنند، اعتماد به نفسشان را افزایش دهند و مهارت‌های اجتماعی خود را تقویت کنند.

💚 گفتگو به والدین این فرصت را می‌دهد تا ارتباط عمیقی با فرزند خود برقرار کنند و به او نشان دهند که برای احساسات و نگرانی‌هایش ارزش قائل هستند. همچنین گفتگو به کودک کمک می‌کند تا مهارت‌های گوش دادن، بیان نظر و حل مسئله را یاد بگیرد.

سخنی از مشاوران آویژه

اگر کودک‌تان از شرکت در فعالیت‌های گروهی اجتناب می‌کند، دوستان کمی دارد، یا در بیان احساساتش مشکل دارد، شاید زمان آن رسیده که به دنبال کمک حرفه‌ای باشیم.

در مورد کمرویی کودکان بیش از حد حساس نباشید. بسیاری از کودکان هنگام روبه رو شدن با افراد و موقعیت های جدید خجالت می کشند. اما زمانی باید در مورد کم رویی و خجالت کودک خود کاری کنید که خجالتی بودن باعث شود او از تعامل و تفریح ​​با کودکان دیگر باز بماند و از شرکت در فعالیت های گروهی در مدرسه یا مهد کودک امتناع کند.

به گفته روانشناسان کمرویی و خجالتی بودن امر غیر عادی تلقی نمی شود. به عنوان مثال، کودکان به طور طبیعی از غریبه ها می ترسند. اما کودکان در سن 4 یا 5 سالگی، آگاهانه احساس خجالت را تجربه می کنند.

اگر کم رویی کودک جدی نباشد معمولاً با بزرگ‌ تر شدن به تدریج کودکان خجالت را کنار می گذارند. اما اگر کم رویی کودک شدید باشد برای اینکه بتواند به راحتی با افراد جدید ارتباط برقرار کند برای درمان کمرویی خود به کمک مشاور خانواده نیاز دارد.