خوابیدن کودک در اتاق خودش و عادت دادن کودک به تنها خوابیدن یکی از چالش های مهم والدین در برابر کودکان است. احتمالا شما نیز با جملاتی مانند: من یک داستان دیگر قبل از خوابیدن می خواهم، گرسنه هستم، صداهایی شنیدم و امشب می توانم در رختخواب کنار شما بخوابم؟ و … آشنا هستید و حداقل یکبار این جملات را از کودک خود شنیده اید. جدا کردن اتاق خواب کودک و تنها خوابیدن کودک اصلا کار آسانی نیست. مخصوصا هنگامی که فرزند شما به تنها خوابیدن عادت ندارد. ترس کودک از تنها خوابیدن یک امر طبیعی است. البته این ترس نباید به یک عادت بد تبدیل شود. هنگامی که فرزندتان به سن تنها خوابیدن کودک رسید باید به دنبال راهکارهایی برای جدا خواباندن او باشید.

به دلیل سوالات مکرر شما در رابطه با جدا خوابیدن کودک و سن جدا کردن اتاق خواب کودک و … مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی آویژه به بررسی راه های تنها خوابیدن کودک در اتاقش پرداختند و به این سوال که چگونه فرزندمان را به تنها خوابیدن عادت دهیم؟ پاسخ مناسب داده اند. اگر به دنبال راهکارهایی برای جدا کردن اتاق کودکان هستید. حتما این مقاله جامع و کاربردی را مطالعه بفرمایید. شما با مطالعه این مقاله یاد خواهید گرفت که چگونه ترس از تنها خوابیدن در کودکان را از بین برده و آنها را در اتاق جدا بخوابانید.

چرا کودکان باید جدا بخوابند؟

جدا خواباندن کودک فواید زیادی برای سلامتی کودک و والدین و ایجاد عادت های خوب برای کودکان به همراه دارد. مزایای خواباندن کودکان به صورت جداگانه عبارتند از:

کاهش خطر مرگ نوزادان

طبق مطالعات انجام شده در بریتانیا، بیش از نیمی از مرگ های ناگهانی نوزادان به دلیل بسته شدن راه تنفسی نوزاد است که باعث خفگی می شود. هنگامی که نوزاد را در کنار خود و برروی تختخواب خود می خوابانید. به دلیل کم بودن فضا، ممکن است راه تنفسی او را بسته و باعث خفگی نوزاد شوید.

کودکان راحت تر می خوابند

بچه هایی که تنها نمی خوابند، ممکن است به رفتارهای بدی مانند درخواست غذا در نیمه شب، گریه های زیاد، بهانه گیری های الکی و … عادت کنند. اما هنگامی که کودک جدا بخوابد دیگر نمی تواند بهانه تراشی کند و به هر دلیل خواب را به خود و والدین حرام کند.

عادت دیر خوابیدن والدین بر کودک تاثیر نمی گذارد

کودکانی که با والدین خو می خوابند ممکن است تحت تاثیر مشاجرات والدین قرار بگیرند. یا عادات دیر خوابیدن والدین بر فرزندان تاثیر بگذارد.

افزایش استقلال کودک

جدا خوابیدن کودک باعث می شود که بچه ها عادت های خوبی را یاد بگیرند. که به آنها کمک می کند خواب خوبی داشته باشند. تنها خوابیدن کودک در اتاقش به او کمک می کند تا از سنین پایین استقلال خود را افزایش دهد. همچنین این کار باعث افزایش اعتماد به نفس کودک می شود. ایجاد حس استقلال و آزادی برای کودک مهم است. در دراز مدت به پایه گذاری مفهوم اراده آزاد و تفکر، تصمیم گیری، شکل گیری نظرات مستقل برای کودک و … کمک بزرگی خواهد کرد. همچنین کمک می کند تا کودک سریع تر دستشویی رفتن در شب و کنترل مثانه و روده خود را یاد بگیرد. اگر در رابطه با آموزش دستشویی رفتن کودک سوالاتی دارید، می توانید از مقاله آموزش دستشویی رفتن به کودک استفاده کنید.

دوری از اثرات منفی رابطه والدین

اگر کودکان تا زمانی که بزرگ شوند با والدین خود بخوابند، ممکن است مانند والدین خود با موقعیت هایی مواجه شوند که برای رشد روانی – فیزیولوژیکی کودک مناسب نیست. داشتن رابطه جنسی یا مشاجره والدین، خشونت خانگی و … . چنین موقعیت هایی می تواند اتفاق بیفتد و به روان کودک آسیب وارد کند. استرس و اضطراب برای کودکان به شدت مضر است. برای اطلاع یافتن از نشانه های استرس در کودکان، مطالعه مقالهعلائم استرس و اضطراب در کودکانرا از دست ندهید.

ایجاد حریم خصوصی برای والدین

هنگامی که کودک در اتاق خودش بخوابد، والدین می توانند حریم خصوصی خوبی برای خود داشته باشند. والدین زندگی زناشویی خود را خواهند داشت، فضایی برای ابراز احساسات شخصی خود و برای حفظ شادی زناشویی. علاوه بر این، والدین نیز خواب بهتری خواهند داشت. زیرا هر شب از خواب بیدار نمی شوند تا فرزندان خود را آرام کنند یا نیازهای غیر ضروری آنها را برآورده سازند.

چگونه کودک را جدا بخوابانیم؟

طبق مطالعات انجام شده، حدود 70 درصد از رشد نوزادان هنگامی که خواب هستند، اتفاق می افتد. بنابراین سطح خواب و محیط خواب کودک اهمیت زیادی دارد. جدا خواباندن کودک می تواند برای شما سخت و مشکل ساز باشد اما غیر ممکن نیست. ترس از تنها خوابیدن در کودکان بسیار طبیعی است اما نباید اجازه دهید که این ترس به عادت تبدیل شود. برخی از والدین متوجه این موضوع نیستند که عادت هایی که آنها برای کودکان خود می سازند و یا برای انجام آن به کودک اجازه می دهند، می تواند منجر به مشکلات خواب شود. هنگامیکه رفتارهای ناپسند و مضر به عادت تبدیل شدند، ایجاد تغییرات می تواند به شدت دشوارتر باشد. پس اگر آموزش تنها خوابیدن به کودک زودتر و متناسب با سن تنها خوابیدن کودک انجام شود و برای جدا خوابیدن کودک تلاش شود، هم برای کودک و هم برای والدین راحت تر خواهد بود.

در این قسمت مشاوران ما ترفندهایی برای جدا خوابیدن کودک در اتاق خوابش و مقابله با ترس از تنها خوابیدن کودک ارائه داده اند. مهم ترین و رایج ترین راهکارها برای جدا خواباندن کودک عبارتند از :

اتاق کودک را به یک فضای زیبا و راحت تبدیل کنید

قبل از آنکه اصرار به تنها خوابیدن کودک داشته باشید و انتظار داشته باشید فرزندتان تمام شب را در اتاقش بماند. مطمئن شوید که اتاق او برای خواب مناسب است. یک محیط آرامش بخش و راحت را برای فرزند خود ایجاد کنید. فضای اتاق خواب کودک باید به گونه ای باشد که کودک از چیزی نترسد و خواب او را بهبود بخشد. تصور هر کودک و سلیقه کودکان نسبت به فضای آرامش بخش و زیبا متفاوت است. مثلا یک دختر بچه ممکن است از یک اتاق با دیوارهای صورتی و عروسک های زیبا خوشش آید. ولی یک پسر بچه یک اتاق با دیوارهای آبی و تصاویر ماشین دوست داشته باشد.

پس با فرزند خود درباره چیدمان و طراحی اتاق خوابش صحبت کنید. سعی کنید مطابق با نظر و سلیقه کودک، اتاق خواب او را آماده کنید تا کودک برای خوابیدن در اتاقش مشتاق تر شود و بتواند با ترس هایش مقابله کند. کاهش ترس های شبانه، می تواند کلیدی برای خوابیدن مستقل کودک شما باشد.

با فرزند خود ارتباط موثر برقرار کنید

اگر کودک شما ترس از تنها خوابیدن دارد و هنگام خروج شما، گریه می کند. با صحبت کردن و آرام کردن او به کودک اطمینان بدهید که در کنارش هستید تا هنگامی که او به خواب برود. اگر کودک از جای خود بلند شد، باید او را به سمت تخت خودش هدایت کنید. هرگز اجازه ندهید که فرزندتان در اتاق والدین بخوابد. این کار را در آرامش کافی و بدون بحث کردن انجام دهید. کودک نوپای شما لحن شما را به جای کلمات شما می شنود. بنابراین از بلندتر کردن صدای خود یا تندتر صحبت کردن خودداری کنید. لحن خود را آرامش بخش نگه دارید. سعی کنید از تنش در صحبت، صورت یا وضعیت بدن خود جلوگیری کنید.

برقراری ارتباط سالم و موثر با کودک می تواند روند حرف زدن او را نیز سرعت بخشد. برخی از والدین به دنبال یادگیری راهکارهایی برای حرف زدن کودک و آموزش حرف زدن به کودک هستند. اگر شما نیز می خواهید به فرزند خود صحبت کردن را آموزش دهید، پس خواندن مقاله آموزش حرف زدن به کودک را از دست ندهید.

انتظارات خود را واضح بیان کنید

با فرزند خود در رابطه با تغییر عادت های خوابیدن که قرار است ایجاد کنید، صحبت کنید. مثلا اگر کودکتان به دلیل بیمار بودن مدتی در کنار شما می خوابید، حال به او بگویید: تو قوی شده ای و بهتر است مجددا در اتاق خواب خود استراحت کنی و بخوابی! شما باید به طور واضح در رابطه با نیازها و انتظارات خود با کودک صحبت کنید. کودکان معنی حرف های کلیشه ای و یا تیکه کلام ها را نمی فهمند. پس با آنها واضح صحبت کنید. به طور واضح به کودک خود بگویید که انتظار دارید تمام شب را به تنهایی و در اتاق خواب خود بخوابد.

احساسات فرزندتان را تایید کنید

مهم ترین نکته برای برقراری ارتباط سالم با کودک و کمک به او برای جدا خوابیدن این است که احساسات و ترس های فرزند خود را درک کرده و آنها را تایید کنید. مثلا به جای اینکه به او بگویید: نترس یا جدا خوابیدن ترس ندارد تو بزرگ شده ای و …، بگویید: می دانم که تو احساس ناراحتی و ترس می کنی اما مطمئنم آنقدر قوی و شجاع هستی که بتوانی به تنهایی در اتاق خود بخوابی و با ترس هایت مبارزه کنی. همچنین اگر فرزندتان اعتراض کرد، با او همدردی کنید. بگویید: می دانم که به تنها خوابیدن عادت نداری و به همین دلیل برایت ترسناک است. اما مطمئنم تو می توانی تنها خوابیدن را امتحان کنی.

یک برنامه گام به گام ایجاد کنید

اگر کودک شما، سال های زیادی را در کنار شما و همسرتان خوابیده است، پس انتقال ناگهانی و فوری او به تخت خواب جداگانه اصلا درست و کارساز نیست. کودک برای انتقال به اتاق خودش نیاز به زمان و برنامه ریزی قدم به قدم دارد. یک برنامه گام به گام برای کودک خود ایجاد کنید. مثلا می توانید در ابتدا همراه با او در اتاق خوابش بخوابید. بعد از گذشت چند روز، هنگامی که او خوابیده است از او جدا شوید و کاری کنید که او صبح بعد از بیدار شدن بفهمد به تنهایی خوابیده است.

والدینی که به سن جدا کردن اتاق خواب کودک توجه نداشته اند و حالا می خواهند این کار را انجام دهند، باید حواسشان به عادت های کودک و تغییر عادت ها به صورت گام به گام باشد. مرحله به مرحله دور کردن کودک از والدین هنگام خوابیدن، بهترین ترفند برای کودکانی است که عادت به خوابیدن در کنار والدین خود دارند. اگر کودکتان به شدت به شما وابسته است، دور کردن او از تختخواب والدین می تواند سخت تر باشد. سعی کنید وابستگی کودک خود را کاهش دهید. وابستگی کودک برای مدرسه رفتن او نیز مشکل ساز خواهد شد. اگر شما نیز کودک وابسته ای دارید که به مدرسه نمی رود، خواندن مقاله راهکارهایی برای مدرسه رفتن کودک وابستهمی تواند به شما کمک بسیار زیادی کند.

راه هایی را بیابید که فرزندتان را آرام می کند

شما باید بتوانید ترس کودک از تنها خوابیدن را کاهش دهید. برای انجام این کار می توانید از راه هایی که کودکتان احساس آرامش می کند، استفاده کنید. ممکن است فرزند شما با در آغوش گرفتن عروسک یا اسباب بازی خود، احساس آرامش کند و یا دوست داشته باشد که شما برای او کتاب داستان بخوانید. بخش کردن موسیقی قبل از خواب کودک که به آن علاقه دارد و یا قرار دادن هر چه که کودکتان می خواهد در کنار او و … می تواند باعث ایجاد آرامش و کاهش ترس کودک شود. این کارها به کودک احساس امنیت می دهد و کمک می کند که کودک عادت کند به تنهایی بخوابد.

یک برنامه سالم برای خواب کودک ایجاد کنید

یک روال ساده و سالم قبل از خواب، به کودک شما کمک می کند تا ابتدا روان خود را آرام کرده و سپس برای خوابیدن آماده شود. یک حمام آب گرم، خواندن کتاب داستان و یا مقداری در آغوش گرفتن و … می تواند به کودک شما کمک کند تا برای خوابیدن در تخت خودش آماده شود. این کار باعث می شود که کودک بتواند ذهن خود را آرام کرده و از چیزی نترسد.

نسبت به جدا خوابیدن کودک مقاوم و قاطع باشید

هنگامی که شما اتاق خواب کودک خود را جدا می کنید، ممکن است در شب های اول، کودک نیمه شب با گریه به اتاق خواب شما بیاید و اصرار به خوابیدن در کنار شما را داشته باشد. بسیاری از والدین در چنین موقعیت هایی به دلیل خستگی تسلیم می شوند و اجازه می دهند که کودک پیش آنها بخوابد. اما این کار باعث ایجاد عادت خاص برای کودک شما می شود. او عادت می کند که هر شب با گریه کردن و سوء استفاده از خستگی پدر و مادر، در کنارشان بخوابد. اگر می خواهید کودک تنها بخوابد و به این موضوع عادت کند، پس نسبت به جدا خوابیدن کودک ثابت قدم و قاطع باشید و استثنا قائل نشوید. نشان دادن رفتارهای مختلف فقط کار را مشکل و طولانی تر می کند.

کودک خود را تشویق و ترغیب کنید

اگر کودکتان برای اولین بار شب را بدون شما و در اتاق خواب خود خوابید نسبت به این موضوع بی تفاوت نباشید. فرزند خود را تشویق کنید و برایش جایزه بخرید. بچه هایی که تنها نمی خوابند را نیز می توانید با این ایده ترغیب کنید. می توانید به فرزند خود بگویید اگر یک هفته جدا بخوابی برایت جایزه میخرم. نمودارها و برچسب ها برای تشویق کودکان نوپا و پیش دبستانی بسیار موثر و جالب است. می توانید برای فرزند خود یک پاداش تعیین کنید. مثلا به او بگویید اگر دو شب تنهایی بخوابد، شب سوم می تواند 15 دقیقه بیشتر از قبل بیدار بماند. پاداش های خود را با تحسین و تمجید از فرزند خود ترکیب کنید. به او نشان بدهید که از او راضی هستید.

مشکل را فعالانه و ریشه ای حل کنید

به احتمال زیاد هنگام خوابیدن فرزندتان در تخت خودش با مشکلاتی مواجه خواهید شد. شاید او در نیمه شب، آنقدر آرام به اتاق شما وارد شود که حتی صدای او را هم نشنوید! یا شاید شما نوزاد دیگری نیز داشته باشید که در کنار شما می خوابد، در اینصورت او به خواهر یا برادر کوچکش حسادت می کند و می خواهد در کنار شما باشد.

اینکه شما اصرار به جدا خوابیدن کودک خود داشته باشید و نسبت به این تصمیم قاطع و مصمم باشید بسیار عالی است. اما اگر متوجه شده اید که این قاطع بودن به فرزند شما ضربه می زند یا مانع از خواب راحت او و آرامش کودکتان می شود، پس بهتر است یک قدم به عقب بردارید. سپس دلایل و شرایطی که باعث ایجاد این مشکل شده است را بررسی کنید و به دنبال راهکارهای مناسب باشید. شما می توانید از مشاوره کودک در این زمینه کمک بگیرید.

سن مناسب جدا کردن اتاق خواب کودک

سن تنها خوابیدن کودک در اتاق خواب بستگی به کودک و ویژگی ها و خصوصیات او دارد. اگر کودک شما مستقل بوده و استرس و اضطراب نداشته باشد، زودتر از بقیه همسالانش می تواند جدا خوابیدن را شروع کند. طبق تحقیقات انجام شده، کودکان در سن 3- 6 سالگی می توانند به تنهایی بخوابند. البته اولین زمان برای خواب جداگانه کودکان از 4-6 هفتگی کودک امکان پذیر است. اما در این سن اتاق کودک جدا نمی شود. فقط می توانید او را در گهواره خود و در کنار خودتان قرار دهید. همچنین باید نظارت و کنترل بالایی نسبت به نوزاد خود داشته باشید و محیط امنی را برای او فراهم کنید.

سخنی از مشاوران آویژه

شما با جدا خواباندن کودک خود به او مستقل شدن را یاد می دهید. اگر کودکتان ترس از جدا خوابیدن دارد، حتما ساعتی از روز را مشخص کرده و در این مورد با او صحبت کنید. شما باید به کودک خود اطمینان بدهید که می تواند بر ترس هایش غلبه کرده و جداگانه بخوابد. کودکتان را تشویق و ترغیب کنید. به آنها بگویید که چقدر خوشحال هستید که خودشان قدمی برای جدا خوابیدن برداشته اند. شما باید متناسب با ویژگی ها و خصوصیات فرزندتان تصمیم بگیرید که او از چه سنی به صورت جدا بخوابد. نباید اجازه دهید که خوابیدن در کنار پدر و مادر برای کودک به یک عادت تبدیل شود.

اگر نمی دانید که چه سنی برای جدا خوابیدن کودک شما مناسب است و یا موفق به تنها خوابیدن کودک در اتاقش نشده اید، بهتر است از یک مشاور و یا روانشناس کمک بگیرید. مشاوره خانواده و یا روانشناس خوب به شما کمک می کند تا با این مشکل به صورت مناسب و صحیح مقابله کنید.