اختلال شخصیت پارانوئید یا paranoid personality disorder اختلالی است که در آن شخصیت فرد بیش از حد حساس و سختگیر میشود . ویژگی اصلی فرد مبتلا به اختلال پارانوئید شک و سوظن شدید است . تشخیص اختلال پارانوئید همانند دیگر اختلالات شخصیتی دشوار است . برای تشخیص صحیح باید به مشاوره روانشناسی مراجعه کرده و مصاحبه بالینی انجام گیرد . افراد مبتلا به این اختلال معمولا در یک شغل باقی نمی مانند و بخاطره حساسیت های بیش از حد خود مشکلاتی در محل کار و زندگی ایجاد می کنند . اختلال شخصیت پارانوئید جز اختلالات شخصیت کلاسترA است . افراد مبتلا احساسات خودشان را برون سازی می کنند و دفاع آنها فرافکنی است. یعنی افکاری که خودشان دارند و برایشان غیر قابل قبول است به دیگری نسبت می دهند . این اختلال در بعضی افراد مادام العمر و در برخی مقدمه اختلال شخصیت اسکیزوفرنی می باشد .

تعریف اختلال شخصیت پارانوئید چیست؟

تعریف اختلال شخصیت پارانوئید از نظر مشاوره خانواده حالتی است که فرد اهمیت فوق العاده ای به خود میدهد و دائم فکر میکند توسط عوامل انسانی و ماوراء طبیعه مورد تهدید قرار میگیرد . در این حالت فرد هذیان خود بزرگ بینی ، بدبینی و حسادت دارد . این بیماری یکی از گونه های روان گسیختگی است . در روان گسیختگی پارانوئید فرد گرفتار حالت های بدرفتاری یا اندیشه های نامناسب مثل شک و سوظن می باشد . این افراد رفتارهای پرخاشگرانه و خشونت آمیز ناگهانی دارند که در مردان بیشتر از زنان دیده می شود . میتوان گفت بیشتر کسانی که مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید هستند تصور میکنند همیشه اطرافیان در حال نقشه کشیدن برای ضربه زدن به آنها هستند . در نتیجه حالت دفاعی همیشگی دارند و با این تصور به دیگران آسیب میرسانند تا کسی نتواند به آنها ضرری برساند .

علائم اختلال شخصیت پارانوئید چیست؟

علائم اختلال شخصیت پارانوئید یا PPDاین است که افراد مبتلا به شیوه خشن و عصبانی رفتار می‌کنند و در حرف هایشان از طعنه و کنایه استفاده می کنند . مشاوره روانشناسی این افراد نشان میدهد که تصور میکنند اطرافیان قصد دارند به آنها آسیب و ضرر برسانند ، به وفاداری دیگران شک دارند ، دوست ندارند کسی از آنها انتقاد کند . افراد مبتلا نمی توانند با دیگران کار تیمی و گروهی انجام دهند ، زود عصبانی میشوند ، از دیگران جدا هستند و در انزوا قرار می‌گیرند . جدال با دیگران را دوست دارند و مدام از خود دفاع می‌کنند . لجاجت وکینه توزی جز رفتار عادی آنها محسوب میشود فکر می‌کنند آنها هیچ مشکل و کاستی ندارند ، به سختی آرام می گیرند . اگرکسی قصد برقراری رابطه صمیمانه را با آنها داشته باشد حالت دفاعی به خود میگیرند .

ابتلا به اختلال شخصیت پارانوئید چگونه است؟

ابتلا به اختلال شخصیت پارانوئید از نظر مشاوره روانشناسی در خانواده هایی که افراد آن دچار اختلالات روان پریشی ، اسکیزوفرنی و اختلال هذیانی هستند شایع است . محیط خانواده این افراد جایی است که کودک در آن احساس امنیت نمی کند دعوا شدید اطرافیان ، تحقیر شدن توسط دیگران و ایجاد محیط ناامن برای فرد ، از دلایل دیگر ابتلا به اختلال شخصیت پارانوئید است . داشتن حداقل یک والد سخت گیر ، سرد و بی عاطفه و تحقیرکننده از دلایل دیگر ابتلا به اختلال است . والدین این افراد ممکن است بشدت کمالگرا بوده و تحمل هیچ اشتباهی را از طرف کودک نداشته باشند . این افراد در کودکی اجازه هیچ اشتباهی را نداشته اند و با هر اشتباه تنبیه سختی میشده اند . افراد پارانوئید در کودکی بسیار محدود میشده پس از برقراری روابط صمیمی هم محروم بوده اند .

مشکلات اختلال شخصیت پارانوئید چیست؟

مشکلات اختلال شخصیت پارانوئید این است که تفکر آنها باعث از دست دادن افراد نزدیکشان میشود و در نهایت دچار انزوا می شوند . آنها فکر می‌کنند دیگران قصد دارند به انها آسیب بزنند از دیگران شکایت می کنند یا اینکه به دلیل خشم و عصبانیت بیجا دیگران از آنها شکایت می کنند . یکی از مشکلات اختلال شخصیت پارانوئید این است ک دوستان آنها به دلیل شک و سوءظن بی مورد ، فرد مبتلا را ترک می کنند . به دلیل عصبانیت و خشن بودن ممکن است همسر خود را از دست بدهند . فرد مبتلا احتمال داردعلاوه بر داشتن اختلال شخصیت پارانوئید به افسردگی هم مبتلا شود . فرد مبتلا به دلیل ترد شدن از جمع ممکن است به موادمخدر و مشروبات الکی هم روی بیاورد .

درمان اختلال شخصیت پارانوئید ممکن است؟

درمان اختلال شخصیت پارانوئید به صورت دارو درمانی وخانواده درمانی است . افراد مبتلا نشان داد فرد به دلیل سوظن و احساس عدم امنیت تصور این را دارد که با خوردن دارو دچار آسیب میشود . روان پزشک معمولا داروهای ضد اضطراب را پیشنهاد میدهد و خانواده باید این اطمینان را به فرد بدهد که هدف از دارو درمانی کاهش استرس فرد میباشد . از آنجا که این افراد مدام در توهم توطئه به سر میبرند اطرافیان باید محیط امنی را برای آنها فراهم کنند . مثلا در حضور فرد بطور پنهانی صحبت نکنند و از بحث کردن با فرد خودداری کنند . خانواده باید بصورت گروهی آموزش لازم را ببینند تا یاد بگیرند چطور با سختی زندگی با این افراد کنار بیاییند . درمان اختلال شخصیت پارانوئید دشوار است و تنها با صبوری و تحمل مشکلات میتوان شدت آن را کاهش داد .

نحوه ارتباط با فرد مبتلا به اختلال پارانوئید باید چگونه باشد؟

در تعریف اختلال شخصیت پارانوئید گفته میشود که اگر در مرحله پیش از ازدواج قرار دارید بهتر است از ازدواج با این فرد صرف نظر کنید . مشاوره خانواده آویژه بیان میکند در زندگی با یک فرد مبتلا به پارانوئید همیشه در هراس و اضطراب به سر میبرید . زندگی کردن با فردی که محبت شما را به عنوان یک آسیب در نظر میگیرد کار بسیار دشواری است . از آنجایی که فرد در طول دوره زندگی دچار بی اعتمادی و آسیب شده دیگر نمی تواند خلاف این تصور زندگی کند و روزی به خود شما هم بی اعتماد میشود . اما اگر در طی زندگی مشترک همسرتان دچار این نوع از اختلال شد باید یاد بگیرید به هیچ وجه با او بحث نکنید و از توضیح و استدلال اضافی پرهیز کنید و سعی نکنید افکار او را تغییر دهید .

نگاه فرد پارانوئید به پیرامون خود چگونه است؟

علائم اختلال شخصیت پارانوئید معمولا از اواخر نوجوانی بروز پیدا میکند . فرد همیشه احساس عدم امنیت میکند از نگاه او حتی تشویق کردن و مورد توجه قرار گرفتن هم نوعی تمسخر در نظر گرفته میشود . شوخی سالم و عادی از نظر او وجود ندارد و هر حرفی را به منظور تهدید در نظر میگیرد . بررسی بالینی آنها نشان داده این افراد بشدت کینه ای هستند و گناه دیگران را نمی بخشند حتی اگر اشتباهی صورت گرفته باشد . این افراد همیشه خود را محق و دیگران را مقصر مشکلات میدانند و سعی در بر طرف کردن هیچ مشکلی نمیکنند . این افراد همیشه به وفاداری اطرافیان بخصوص همسر خود مشکوک هستند و همیشه آنها را بازجویی می کنند .