دروغگویی کودکان پدیده شایعی در میان آنهاست که در سنین مختلف رنگ و بوی تازه ای به خود می گیرد🧐.

گاهی کودک شما حرف هایی را در مورد اطرافیان و یا خودش می زند که ساخته و پرداخته ذهن اوست و با آنچه که در واقعیت است کاملا تفاوت دارد.

نگرانی دروغگویی های کودک خود نباشید. همه کودکان گاهی اوقات دروغگو می‌شوند. وظیفه شما این است که ارزش صداقت را به آنها یاد دهید و به مرور زمان این عادت را از سرشان بیرون بیندازید. مشاوران مرکز مشاوره خانواده آویژه راهکارهای بسیار خوبی را برای کمک به شما در این زمینه ارائه کرده‌اند. توصیه می کنیم خواندن مقاله زیر را از دست ندهید.

دلایل دروغ گویی کودکان

دروغگویی کودک شما با انگیزه های مختلفی صورت می گیرد و دلایل مختلفی می تواند داشته باشد. شاید این جمله را از زبان پدرها و مادران زیاد شنیده اید که می گویند: دخترم زیاد دروغ می گوید. پسرم زیاد دروغ می گوید.

این موضوع می تواند به چند عامل مهم ربط داشته باشد:

کودک شما کار اشتباهی انجام داده است و برای فرار از پذیرش مسئولیت آن کار به دروغ حرف هایی به شما می زند.

این اشتباه می تواند از کارهای خیلی ساده شروع شود و به کارهای خیلی بزرگ و پیچیده ای ختم شود.

⭕گاهی اوقات دروغ گفتن کودک تان فقط برای خاطر خوردن یک کلوچه است که شما به او گفته بودید نباید قبل از غذا آن را بخورد و گاهی اوقات هم این عادت بد تحت تاثیر دزدی کردن، کتک زدن هم سن و سال هایش و اقدامات اشتباه دیگری است که می توانند برایش خطر ساز شوند.

کودک شما قصد دارد برای رسیدن به برخی از مقاصدش شما را تحت تاثیر قرار دهد.

کودکتان خواسته ای دارد که شما با انجامش مخالف هستید و از این رو سعی می کند تا با امتحان کردن روش دیگری که کاملا خلاف واقعیت است به خواسته اش دست پیدا کند.

⭕به عنوان مثال دوست ندارد به مدرسه برود و این موضوع را با شما در میان می گذارد اما تحت تاثیر مخالفت شدید شما ترجیح می دهد، وانمود کند که مریض است و حال مساعدی برای مدرسه رفتن ندارد.

کودکتان دوست دارد خودش را جای شخص دیگری که در ذهنش وجود دارد معرفی کند.

در دنیای کودکتان افرادی وجود دارند که بسیار محبوب او بوده و مورد تاییدش هستند. این افراد و شخصیت ها گاهی اوقات واقعی و گاهی اوقات هم در عالم خیال وی بوده و برآمده از برنامه‌ کودک‌ها و بازی های کامپیوتری است که انجام می دهد.

⭕محبوبیت آن افراد در ذهن کودک شما موجب می شود که بخواهند شبیه آنها رفتار کرده و صحبت کنند و از این رو به دورغگویی روی می آورند.

محیطی که شخصیت کودک در داخل آن شکل می گیرد.

کودک شما در محیطی در حال بزرگ شدن است که مدام از اطرافیانش رفتارهایشان را یاد می برد.

⭕اینکه کودک شما از بزرگترها در موقعیت های مختلف دروغ می شنود و به خوبی بر این موضوع واقف شده است که دیگران چه قدر راحت تحت تاثیر این دروغ‌گویی کارشان را پیش می برند، موجب می شود او هم دروغ بگوید.

کودکی که تمایل به تایید شدن از جانب دیگران دارد.

کودک شما مدام از جانب پدر و مادر و دوستانش به خاطر برخی از ویژگی ها نقد شده و سرزنش می شود. از این رو سعی می کند با دروغ گویی آن بخش هایی از زندگی اش را که چندان مورد علاقه اش نیست تغییر دهد.

⭕مثلا به دوستانش در مورد موقعیت شغلی پدرش و سطح زندگی اش دروغ می‌گوید.

روند سنی دروغگویی در بین کودکان

دروغگویی کودکان در سنین مختلف متفاوت است. شاید باورش برایتان سخت باشد اما باید بدانید که کودک شما از سن 2 الی 3 سالگی شروع به دروغ گفتن می کند و از آنجایی که این اقدام به ذهن پیچیده و خلاقی نیاز دارد، با افزایش سن، میزان و نحوه دروغگویی کودک بیشتر هم می شود.

از این رو بسته به مراحل مختلف رشد کودکتان، روش های مختلفی برای مقابله با دروغگویی آنها وجود دارد.

در سنین 2 الی 3 سالگی دروغ های کودکان شما حول یک محور می چرخد و آن انکار کردن کارهایی است که نباید انجامشان می داده است.

مثلا اینکه کودک نوپای شما به دروغ می گوید، شکلات نخورده، حتی اگر دست و دهانش شکلاتی باشد.

آنچه که در دروغگویی این سن کودکان اهمیت دارد این است که کودک شما توانایی فریب دادن دیگران را با حرف هایش ندارد. در اصل دروغ گویی آنها مبتنی بر نوعی خیال بافی کاملا ساده ای است که فهمیدن و درک آن چندان دشوار نیست. آنها اگر کلوچه ای را خورده و بدانند که این رفتارشان شما را عصبانی می کند، تصمیم می گیرند بگویند نخورده اند تا به شما این حس را منتقل کنند که کار اشتباهی نکرده اند.

دروغگویی کودکان در سنین پیش دبستانی

کودک شما زمانی که وارد پیش دبستانی می شود، درک بهتری از دیگران، محیط، خانواده و توانایی های خودش پیدا کرده است و این به معنای آن است که می تواند دروغ های مفصل تری به شما گفته و برای آنکه حرف هایش را باور کنید، رنگ لعاب بیشتری به آنها می دهد.

🟢 در این سن بر خلاف دوره قبلی کودک شما مفهوم درست و غلط را به خوبی درک کرده با این حال همچنان سعی می کنند که برای جلب توجه شما و راضی کردنتان حرف ها و دروغ هایی را به زبان آورد که هیچ نشانی در عالم واقعیت ندارند.

دوران دبستان و راهنمایی

در سنین دبستان و راهنمایی حافظه اجرایی و مهارت های شناختی کودکان به قدری پیچیده تر می شود که می توانند به راحتی با دروغ هایشان شما را فریب داده و به گونه ای رفتار کنند که انگار واقعا دارند به شما واقعیت را می گویند.

🟢 در این سن مهم ترین و شایع ترین عامل دروغگویی کودک شما یک چیز می تواند باشد و آن این است که از به دردسر افتادن در موضوعی که کار اشتباهی در آن انجام داده است، جلوگیری کند.

راه های مقابله با دروغ گویی کودکان

واکنش های شدید از خود نشان ندهید:

بهتر است از همان ابتدا که فرزند شما شروع به دروغ گویی می کند، برای رفع این خصلت و ویژگی در وجودش بیش از حد ناراحت نشوید.

واکنش های شدید شما به دروغ گویی کودکتان موجب می شود که به مرور زمان کودک از این عادت در موقعیت هایی استفاده کند که شما حضور مستقیم در آنها نداشته و در نتیجه جدا از آنکه کنترل مقابله با دروغ گویی فرزندتان را از دست می دهید، او را به فردی پنهان کار هم تبدیل کنید.

⭐بهتر است کاملا آرام و مهربانانه با این خصوصیت کودک خود مقابله کنید.

قاطعانه رفتار کنید:

رفتار قاطعانه شما نه در برابر دروغ گویی های کودک 2 تا 3 ساله تان بلکه باید در زمانی انجام شود که کودک شما وارد سنین بالاتر شده و در این ویژگی با مهارت بیشتری عمل می کند.

⭐اگر کودک 6 ساله و یا بیشتر از آن به شما دروغ می گوید و می دانید که این رفتارش چندین بار تکرار شده است. بهتر است کاملا قاطعانه با آن برخورد داشته باشید.

⭐از او بخواهید در ماجرایی که پیش آمده با شما صادق باشد. اگر وی صداقت را پیشه کرد و حقیقت ماجرا را به شما گفت، حتما او را تشویق و تمجید کنید نه اینکه بابت پذیرش اشتباهش بخواهید سرزنشش کنید.

از عصبانیت و رویارویی شدید پرهیز کنید:

عصبانیت شدید شما باعث می شود که کودکتان در برابر اذعان به حقیقت مقاومت کند. آرام باشید، قرار نیست به خاطر دروغ گویی فرزندتان وی را تنبیه کنید.

⭐ قرار است که موجب اصلاح رفتار وی شوید. تنبیه بدنی و کلامی و عصبانیت شدید فقط کار شما را سخت تر می کند. آرام باشید و سعی کنید با کمال خونسردی کار خود را پیش برید.

با رفتارتان ارزش راستگویی را به وی نشان دهید:

این تفکر اشتباه و غلط را از خود دور کنید که برای هر اشتباهی که از سوی فرزندتان سر می زند، بخواهید او را نصیحت کرده و مدام با صحبت رفتارش را اصلاحش کنید.

⭐ گاهی بهترین کار این است که در رفتار خودتان به او نشان دهید که چقدر صداقت اهمیت دارد و دروغ گویی چه آسیب های بدی می تواند به او و اطرافیانش وارد کند.

برایش داستان تعریف کنید:

اگر کودک شما اهل شنیدن نصحیت نیست و همیشه از حرف زدن با شما طفره می رود. در قالب داستانی به او از تاثیرات بد دروغگویی بگویید و به وی بفهمانید که گاهی اوقات برخی از ماجراهای اشتباه زندگی تحت تاثیر یک دروغ ساده چه شکل وحشتناکی به خودشان می گیرد.

⭐ داستان های شما قطعا تاثیرات بیشتری در ذهن کودک شما به جا می گذارند.

به وی فرصت اصلاح شدن دهید:

نیازی نیست برای آنکه دروغ گویی فرزندتان را به رویش آورید، از همان لحظه ای که متوجه دروغش شدید به وی فشار آورید که راستش را به شما بگوید. بهتر است به او فرصت دهید.

گاهی اوقات برای چند ساعت و حتی گاهی اوقات برای چند روز صبر کنید و دوباره ماجرای دروغ گفتنش را از او بپرسید. به وی بفهمانید که قرار نیست به راحتی از دروغ هایی که گفته گذر کنید و تا زمان فهمیدن حقیقت همچنان منتظر شنیدن حرف هایش هستید.

برای دروغ هایش تنبیه تعیین کنید:

مراد مشاوران مرکز مشاوره کودک آویژه از تنبیه، به هیچ وجه تنبیه فیزیکی و بدنی نیست.گاهی اوقات مانع شدن وی برای انجام کاری که دوست دارد، موجب تنبیه شدنش می شود.

بسته به رده سنی کودکتان و بزرگی دروغی که گفته است، می توانید نوع تنبیه تان را مشخص کنید. محروم کردنش از دیدن برنامه تلوزیونی که دوست داشته، خوردن غذای مورد علاقه اش، دیدن دوستانش و یا بازی کامپیوتری محبوبش همه و همه راه های خوبی هستند برای اینکه بخواهید او را تنبیه کنید تا از دروغ گفتن اجتناب کند.

با کودکانتان راحت باشید:

گاهی اوقات دروغ های کودک شما تحت تاثیر چهارچوب های بیش از حدی که برایشان تعیین کرده اید، به وجود می آید.

بهتر است کمی بیشتر با کودکتان صمیمی شوید و به جای به کار بردن بیش از حد واژه «باید» برای انجام کارهایش از واژه «بهتر است» استفاده کنید. فراموش نکنید کودک شما سن کمی داشته و تجربه زیادی در زندگی ندارد. با او مانند افراد بزرگسال رفتار نکنید و بگذارید تا با شما احساس راحتی داشته باشد.

الگوی کودک خودتان باشید:

رفتارهای شما با سایرین و به خصوص همسرتان و دیگر اعضای خانواده خیلی می تواند در نوع رفتارهای اشتباه و صحیح کودکتان موثر باشد. بهتر است پیش از هر چیزی برای روراست بودن و صادق بودن فرزندتان برایش یک الگو و نمونه بسیار خوب باشید.

⭐ سعی کنید مقابل او رفتارهایی انجام ندهید و حرف هایی به دیگران نزنید که متوجه دروغ بودنشان شود. دروغ گفتن شما او را برای انجام و تکرار این رفتار نادرست ترغیب می کند.

دروغ گویی فرزندتان را جدی بگیرید:

اگر فرزند شما دروغ های زیادی می گوید و حتی با وجود راهنمایی های دلسوزانه و دوستانه شما باز هم به این رفتار اصرار می ورزد. بهتر است راه حل های بزرگتری را برای اصلاح رفتارش مد نظر قرار دهید.

اینکه فرزندتان دروغ گفته و هیچ نشانه از پشیمانی و یا احساس گناه در وجودش نمی بینید به معنای آن است که دارای یک مشکل اساسی است که به آسانی حل نمی شود. مشاوران مرکز مشاوره آویژه در چنین مواقعی توصیه می کنند که حتما فرزند خود را نزد یک مشاور برده و از او بخواهید تا این عادت بد دروغ گویی را از سرش بیندازد.

سخنی از مشاوران آویژه

بهتر است به جای آنکه بخواهید مدام این واقعیت را انکار کنید که کودکتان اصلا دروغ نمی گوید، راهی برای مقابله با دروغ گویی هایش پیدا کنید و از گارد گرفتن های بیجا در برابر این موضوع خودداری کنید.

پر واضح است که دروغ گویی کودک شما در سنین کم گاهی اوقات حتی موجب می شود که او در نگاه شما و اطرافیان بامزه تر و دوست داشتنی تر به نظر برسد. اما این احساس مطلوب نسبت به دروغ های ساده و پیش پا افتاده ای که کاملا عیان و مشخص است، چندان پایدار نبوده و عدم مقابله با آنها می تواند در مراحل سنی بعد به دروغ هایی از جانب فرزندتان منجر شود که واقعا شما را ناراحت کرده و باعث عصبانیت تان می شود. مشاوران مرکز مشاوره تلفنی خانواده آویژه به شما توصیه می‌کنند تا پیش از آنکه این موضوع شدت بیشتری به خود بگیرد به طرقی که در این مقاله به آنها اشاره شد، حتما سعی در برطرف کردنشان داشته باشید.