امروزه افسردگی یک بیماری جدی و شایع در بین افراد مخصوصا جوانان است. اختلال افسردگی تاثیرات به شدت مخربی را بر زندگی فرد و اطرافیانش خواهد گذاشت. افرادی که دچار افسردگی می شوند مشکلاتی در زمینه خواب، خوراک، رفتارها و عملکرد و فعالیت های خود تجربه می کنند. مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی آویژه به دلیل سوالات مکرر شما در رابطه با نشانه های افسردگی، علت ابتلا به افسردگی و راه های تشخیص این اختلال، به مطالعه و تحقیق پرداختند. و مقاله زیر را که یک مقاله جامع و تخصصی در زمینه علت افسردگی و علائم آن است نگارش کرده اند. پس با ما همراه باشید.

افسردگی چیست؟

تعریف افسردگی از دیدگاه روانشناسان بیان می کند که افسردگی یک وضعیت پزشکی و اختلال است. که تاثیرات به شدت منفی را بر خلق خو و توانایی عملکرد و رفتار فرد می گذارد. این عارضه باعث بوجود آمدن احساساتی مثل غم، اضطراب یا ناامیدی در فرد می شود. و می تواند اختلالاتی را در تفکر، خوردن و خوابیدن و … ایجاد کند. افرادی که از این بیماری رنج می برند دائم احساس غمگینی و بی ارزشی می کنند. و به دنبال این احساسات مشکلات عاطفی، جسمی و روانی را تجربه می کنند. افسردگی انواع مختلفی دارد که در این مقاله راجع به آن صحبت خواهیم کرد. خوشبختانه این اختلال قابل درمان است. و برای انواع افسردگی راه های درمان مختلفی وجود دارد. اگر به دنبال درمان افسردگی نباشید، این بیماری می تواند بدتر و طولانی مدت تر شود. حتی در برخی از موارد افسردگی شدید می تواند منجر به خودآزاری یا خودکشی و مرگ فرد شود.

آمار مبتلایان به افسردگی

افسردگی در سراسر جهان شایع است. طبق تحقیقات انجام شده از هر 15 بزرگسال، حداقل یک نفر در هر سال به افسرگی دچار است. و از هر شش نفر، یک نفر در طول زندگی خود این بیماری را تجربه می کند. افسردگی می تواند هر رده سنی را به خود مشغول کند. اما به طور میانگین، این بیماری در اواخر نوجوانی و اواسط 20 سالگی ظاهر می شود. همچنین لازم به ذکر است که زنان بیشتر از مردان دچار افسردگی می شوند. و حدودا یک سوم زنان در طول زندگی خود یک دوره اساسی ابتلا به افسردگی را تجربه می کنند. این اختلال می تواند یک اختلال ژنتیکی نیز باشد و هنگامی که بستگان درجه یک افسردگی دارند، احتمال خیلی بالایی برای افسرده شدن شما وجود دارد.

مهم ترین علائم افسردگی چیست؟

افسردگی بر احساسات، ذهن، زندگی و بدن شما تاثیرات شدیدی را خواهد گذاشت. هر نوع از انواع افسردگی علائم و نشانه های خود را دارند که در قسمت بعدی به آنها اشاره می کنیم. اما به طور کلی می توان مهمترین و بارز ترین نشانه های افسردگی را موارد زیر دانست.

داشتن احساس ناامیدی

غمگینی شدید

نگرانی و اضطراب

لذت نبردن و ذوق نداشتن برای چیزهایی که به آنها علاقه داشتید

به راحتی عصبانی شدن

خوابیدن زیاد یا کم

پرخوری و یا کم خوری

مشکل داشتن در تمرکز و یا به خاطر سپردن

داشتن افکار خودکشی و صدمه زدن به خود

داشتن مشکلات در سلامتی جسمی مانند سردرد، معده درد، اختلال در مسائل جنسی و …

گوشه گیری و منزوی بودن

داشتن افکار منفی در مورد همه موضوعات

انواع افسردگی

همانطور که در بالا گفته شد افسردگی انواع مختلفی دارد. روانشناسان براساس علائم افسردگی و ناراحتی اعصاب آنها را به شاخه های مختلف تقسیم کرده اند. گاهی افسردگی در برخی از افراد بدون هیچ دلیل روشنی ظاهر می شود. درمان این اختلال بستگی به اینکه افسردگی خفیف است یا شدید مدت زمان های مختلفی را خواهد داشت. انواع افسردگی عبارتند از:

اختلال افسردگی اساسی (MDD)

افسردگی اساسی دارای علائم شدیدی است که باعث ایجاد اختلال در زندگی روزمره فرد می شود. اکثر افراد افسردگی اساسی را با نام افسردگی بالینی می شناسند. اختلال افسردگی اساسی یک اختلال خلقی است که شایع ترین علائم آن عبارتند از:

عدم علاقه فرد به انجام فعالیت هایی که قبلا از انجام آن ها لذت می برد.

تغییرات شدید در وزن

خستگی مداوم

داشتن حالت چهره افسرده

تغییرات در مدت زمان خواب

داشتن احساس بی ارزشی و گناه

مشکلات اساسی در تمرکز

داشتن افکار مرگ و یا خودکشی

اگر فردی این علائم را برای مدت طولانی و بیش از دو هفته داشته باشد، احتمال ابتلا آن به افسردگی اساسی وجود دارد.

اختلال افسردگی مداوم (PDD)

اختلال افسردگی مداوم یا دیس تامی یک نوع از اختلالات افسردگی مزمن است. این نوع افسردگی علائم خفیف تری نسبت به افسردگی اساسی دارد و می تواند یک افسردگی خفیف، متوسط و یا شدید باشد. اما مدت زمانی که فرد درگیر این بیماری است حداقل دو سال خواهد بود که نسبت به افسردگی اساسی طولانی مدت تر است. اختلال افسردگی مدوام در بین زنان رایج تر است. و طبق تحقیقات انجام شده در سال گذشته، حدود 1.5 درصد از بزرگسالان در ایالات متحده افسردگی مداوم داشته اند. برای درمان این اختلال اغلب از داروها، مشاوره روانشناسی و روان درمانی استفاده می شود. مهم ترین علائم افسردگی مداوم عبارتند از:

افزایش عصبانیت و تحریک پذیری

از دست دادن علاقه و لذت برای انجام بعضی از فعالیت ها

داشتن احساسات غم و اندوه به صورت مداوم

عزت نفس پایین و احساس گناه داشتن

اختلالات خواب

داشتن احساس ناامیدی

خستگی و کمبود انرژی

تغییرات در اشتها( پرخوری و یا کم خوری)

اختلال دو قطبی

افرادی که به اختلال دو قطبی مبتلا هستند دوره های متناوب خلق و خو را تجربه می کنند. آنها گاهی خلق و خوی ضعیف و افسرده حال دارند و گاهی پر انرژی هستند. دوره های خلق و خو غیر طبیعی می توانند خفیف باشند و یا به حدی شدید باشند که باعث ایجاد اختلالات قابل توجهی در زندگی فرد شوند. افرادی که از اختلال دوقطبی شدید رنج می برند، گاهی نیاز به بستری شدن در بیمارستان را دارند. اکثر مبتلایان به اختلال دو قطبی از افسردگی اساسی نیز رنج می برند. مبتلایان به اختلال دو قطبی طیف وسیعی از علائم فیزیکی و عاطفی را دارند که شامل موارد زیر می شود:

از دست دادن عزت نفس و ناامیدی

داشتن دردهای غیر قابل توصیف و بیقراری روانی- حرکتی

خستگی و بی حالی شدید

بی خوابی و یا خواب زیاد

پرخوری و یا کم خوری

اضطراب و استرس بیش از حد

داشتن احساس بلاتکلیفی و بی نظمی

داشتن علائم روان پریشی در موارد خیلی شدید

افسردگی پس از زایمان (PPD) یا پری ناتال

این نوع افسردگی در دوران بارداری و حتی تا یک سال پس از زایمان به سراغ زنان می آید. به طور کلی بارداری می تواند تغییرات هورمونی قابل توجهی را در زنان ایجاد کند که بر خلق و خوی آنها تاثیرات زیادی را خواهد گذاشت. و اکثر خانم ها بعد از زایمان نشانه هایی مانند تغییرات خلقی، اضطراب، تحریک پذیری و … را دارند. که غیرمعمول نیست و نمی توان علائم افسردگی دانست. افسردگی زایمان چیزی فراتر و شدیدتر از این است. این افسردگی می تواند از دوران بارداری و یا بعد از تولد نوزاد شروع شود. تحقیقات نشان داده است که درمان هایی مثل داروهای ضد افسردگی، مشاوره و هورمون درمانی می تواند برای درمان این نوع از افسردگی مفید باشد.

برخی از مهم ترین نشانه های افسردگی پس از زایمان عبارتند از:

خلق و خوی ضعیف

احساس غم و اندوه

نوسانات شدید خلقی

مشکل در برقراری ارتباط با کودک

کناره گیری از اجتماع و گوشه گیر شدن

داشتن احساس ناامیدی و درماندگی

اضطراب و حملات پانیک

از دست دادن علاقه و انگیزه خود

درگیر شدن با افکار صدمه زدن به خود و یا کودک

داشتن افکار خودکشی

اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD)

اختلال نارسایی پیش از قاعدگی، شکل شدید اختلال پیش از قاعدگی است. این بیماری در روزها و یا هفته های منتهی به دوره قاعدگی، زنان را تحت تاثیر خود قرار می دهد. زنان در این دوره ممکن است برخی از علائم زیر را در خود مشاهده کنند.

احساس خستگی زیاد و کلافه بودن

داشتن استرس و اضطراب شدید

نوسانات خلقی

غمگینی و بهانه گیری

انتقاد از خود

ناتوانی در تمرکز

پرخوری و یا کم خوری

خلق وخوی ضعیف که باعث می شود دائم بخواهند گریه کنند

اختلال عاطفی فصلی (SAD)

اختلال عاطفی فصلی معمولا در اواخر پاییز و اوایل زمستان شروع شده و در بهار و تابستان از بین می رود. اگر شما نیز در طول ماه های زمستان و پاییز خواب آلودگی، افسردگی، پریشانی و یا افزایش وزن را تجربه کرده اید پس احتمالا به اختلال عاطفی فصلی مبتلا هستید. این که بفهمیم تا چه میزان افراد درگیر این اختلال هستند بسیار سخت است. زیرا اغلب افراد گزارشی از این حال خود نمی دهند و از وجود این اختلال بی خبراند. لازم به ذکر است که هر چه به مناطق دور از خط استوا می رویم این بیماری شایع تر می شود. زیرا تغییرات فصلی در مناطق دورتر از خط استوا بیشتر است. و تحقیقات نشان داده است که دلیل به وجود آمدن این بیماری اختلال در ریتم شبانه روزی بدن است. تغییرات فصلی با تغییرات در ساعت ها و طولانی تر شدن شب ها و کوتاه شدن روزها همراه است.

افسردگی غیر معمول

برخی از افراد علائم افسردگی که در بالا گفته شد را در خود احساس می کنند اما ناگهان در مواجه با یک رویداد و یا اتفاق غیر منتظره مثبت هیجان زده شده و اصلا احساسات قبل را ندارند. این افراد به افسردگی غیر معمول دچار شده اند. افسردگی غیر معمول مجموعه ای از علائم را دارد که شامل:

پر خوری و اضافه وزن

خستگی و احساس سنگین شدن

حساسیت نسبت به طرد شدن

کم خوابی و یا خواب بیش از اندازه

داشتن خلق و خوی واکنشی شدید

افسردگی روانی

افرادی که علائم افسردگی شدید را همراه با هذیان و توهم دارند به افسردگی روان پریشی مبتلا هستند. حواستان باشد که هذیان و توهم با هم متفاوت هستند. توهم شامل دیدن، شنیدن یا لمس چیزهایی است که در واقعیت وجود ندارند. ولی هذیان اعتقاد به چیزهایی است که بر اساس واقعیت نیست.

علت افسردگی چیست؟

افسردگی می تواند علت و دلایل مختلفی را داشته باشد. یکی یا چند مورد از مواردی که در زیر گفته شده است می تواند باعث ایجاد افسردگی در فرد شود. مهم ترین دلایل افسردگی عبارتند از:

ژنتیک و سابقه خانوادگی

اگر افرادی در خانواده شما از افسردگی و یا سایر اختلالات خلقی رنج ببرند، احتمال ابتلاء شما به افسسردگی بیشتر می شود. تحقیقات نشان می دهد که حدود 40 درصد از دلایل افسردگی ژنتیکی است. هنوز به صورت کاملا دقیق مشخص نیست که چه ژن هایی در افسردگی نقش دارند، اما محققان می دانند که ژن های مختلفی در این موضوع نقش دارند. البته ژنتیک به تنهایی نمی تواند باعث افسردگی فرد شود. و ممکن است تنها خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد. و مثلا تاثیرات محیطی تعیین کند که فرد دچار افسردگی خفیف شود یا شدید. تاثیرات محیطی مانند: فرزند خواندگی، طلاق، داشتن پدر و مادر بیمار و … احتمال ابتلا به افسردگی را افزایش می دهد. طبق مطالعات انجام شده افرادی که والدین و یا پدر بزرگ و مادر بزرگ افسرده دارند، احتمال ابتلایشان به افسردگی دوبرابر بقیه افراد است.

نبود تعادل در شیمی مغز

عدم تعادل در انتقال دهنده های عصبی مغز یکی از مهم ترین علل بیولوژیکی افسردگی است. انتقال دهنده های عصبی مواد شیمیایی هستند که به نواحی مختلف مغز کمک می کنند تا بتوانند با یکدیگرارتباط برقرار کنند. هنگامیکه برخی از این انتقال دهنده ها دچار کمبود شوند، علائمی مثل افسردگی نمایان می شود. پس کمبود و یا زیاد بودن بیش از حد برخی از انتقال دهنده های عصبی می تواند باعث افسردگی شود و یا در ایجاد آن نقش داشته باشد.

سلامت جسمانی

افرادی که در سلامتی خود دچار مشکل هستند. و از بیماری هایی مثل اختلال خواب، بیماریهای مزمن، تیروئید و یا دیابت و ام اس و… رنج می برند احتمال ابتلایشان به افسردگی بیشتر است. همانطور که می دانید ذهن و بدن انسان به هم مرتبط هستند. افرادی که مشکلات در زمینه سلامت جسمانی خود دارند به احتمال زیاد در سلامت روانی خود نیز دچار مشکل می شوند.

برخی از هورمون های جنسی زنانه

همانطور که گفته شد زنان دو برابر مردان افسردگی شدید را تجربه می کنند. زنان به ویژه در زمانی که هورمون هایشان در جریان است و یا تغییرات هورمونی دارند. مثل دوران پریودی، بارداری، زایمان، پیش از یائسگی و … احتمال ابتلا به اختلالات افسردگی را دارند. بعد از یاسئگی خطر ابتلا به افسردگی کاهش می یابد.

نداشتن تغذیه خوب

کمبود انواع ویتامین ها و مواد معدنی می تواند باعث افزایش احتمال ابتلا به افسردگی شود. داشتن رژیم غذایی نامناسب از راه های مختلف به افسردگی فرد کمک می کند. همچنین غذاهایی که سرشار از قند و اسیدهای چرب هستند باعث بالا رفتن احتمال ابتلا به افسردگی می شوند.

استرس های زیاد

رویدادهای استرس زا و تحمل استرس های زیاد یکی از علت های افسردگی است. طبق تحقیقات انجام شده، سطوح بالای هورمون کورتیزول که در هنگام استرس داشتن ترشح می شود تاثیر نامطلوبی بر روی انتقال دهنده های عصبی می گذارد و به افسردگی کمک می کند.

رویدادهای زندگی

غم و اندوه از دست دادن عزیزان، مشکلات مالی و اقتصادی و تجربه حوادث ناگوار می تواند باعث افسردگی شود. هنگامی که فردی یکی از افراد مهم و عزیز را در زندگی خود از دست بدهد. با کم خوابی، بی اشتهایی، نبود علاقه برای انجام کارها و از دست دادن انگیزه و … را تجربه می کند. انزوا و دوری از دیگران باعث تشدید احتمال ابتلا به افسردگی می باشد.

استفاده از مواد مخدر

مصرف مواد و یا الکل می تواند به درگیر شدن در افسردگی کمک کند. افرادی که مواد مصرف می کنند اغلب انسان های غیر اجتماعی و منزوی هستند. این افراد نمی توانند با دیگران ارتباط سالم برقرار کنند. و به دلیل مصرف داروهای تفریحی و الکل مستعد افسردگی هستند.

مصرف دارو

برخی از داروهای تجویزی توسط پزشک، با افسردگی مرتبط هستند. مثل: داروهای ضد تشنج، محرک ها، بنزودیازپین ها، استاتین ها، کورتیکواستروئیدها و بتابلوکرها. حتما قبل از مصرف دارو برشور همراه آن را مطلعه کنید. تا از این موضوع آگاهی کسب کنید که آیا این دارو با افسردگی رابطه دارد یا نه. در صورت داشتن احساس افسردگی با پزشک خود صحبت کنید.

تشخیص افسردگی

همه انسان ها گاهی احساساتی مانند غمگینی، ناراحتی، پریشانی و … را تجربه می کنند. اما افسردگی علائم شدیدتری دارد و مدت زمان بیشتری طول می کشد. پس نمی توان هر ناراحتی، کلافگی، خستگی و … را افسردگی معنا کرد. اگر می خواهید بدانید که آیا افسرده هستید یا نه؟ باید به دنبال علائم و نشانه های افسردگی که در بالا گفته شده در خود باشید و مدت زمانی را که این علائم در شما احساس می شود را در نظر بگیرید. بهتر است از یک مشاوره خانواده برای تشخیص افسردگی خود کمک بگیرید. شما می توانید برای بهره مند شدن از بهترین مشاوره خانواده تلفنی به مقاله مشاوره خانواده تلفنی 24 ساعته مراجعه کنید و مشکلات خود را در زمینه افسردگی حل کنید. مشاور یا پزشک از شما سوالاتی در رابطه با احساسات، رفتارها و طرز تفکر و … می پرسد و تست افسردگی می گیرید. او ممکن است آزمایشات و سلامت جسمی شما را بررسی کند. تا متوجه شود آیا بیماری جسمی که منجر به افسرده شدن شما شود، وجود دارد یا خیر.

سخنی از مشاوران آویژه

افسردگی یکی از شایع ترین اختلالات در جهان است. برخی از افراد متوجه افسردگی و بیماری خود نمی شوند. که این موضوع باعث پیشرفت و رشد این اختلال در فرد می شود. خوشبختانه برای درمان افسردگی راه های زیادی وجود دارد اما باید به موقع و سریع برای درمان آن قدم برداشت. سعی کنید از موقعیت ها و شرایطی که باعث ناراحتی، استرس و اضطراب و … شما می شود دوری کنید. عواملی که احتمال ابتلا به افسردگی را افزایش می دهند را در زندگی خود از بین ببرید. افرادی که دوران افسردگی را سپری کرده اند می دانند که این اختلالات چه تاثیرات نامطلوب و آسیب زایی در زندگی دارد. پس اگر نشانه های افسردگی را در خود و یا عزیزانتان مشاهده می کنید حتما با یک مشاوره و یا روانپزشک در رابطه با آن صحبت کنید. هرچه زودتر برای درمان اقدام کنید، نتیجه بهتری خواهد گرفت.

سوالات متداول

آیا افسردگی یک وضعیت دائمی است؟

اگر شما به دنبال درمان افسردگی باشید، گزینه‌های زیادی برای درمان دارید که همگی می‌توانند علائم شما را بهبود ببخشند و تاثیر افسردگی را بر زندگی روزمره ‌تان به حداقل برسانند.

آیا افسردگی باعث از بین رفتن حافظه می شود؟

افسردگی می تواند باعث از دست دادن حافظه کوتاه مدت فرد شود. طبق تحقیقات انجام شده برروی افراد مبتلا به افسردگی، از دست دادن حافظه در افرادی که علائم افسردگی شدید را داشته اند بیشتر بوده است. ارتباط مستقیمی بین افسردگی و عملکرد شناختی فرد وجود دارد.