نوجوانی، دوره‌ای سرشار از تغییر و تحول می باشد. دنیای پیچیده نوجوانان: دنیایی که نوجوانان در آن زندگی می کنند، دنیایی پر از پیچیدگی، ابهام و چالش های جدید و نو است. یکی از این چالش ها، گوشه گیری آن ها است. نوجوانانی که زمانی پرانرژی و اجتماعی بودند، ممکن است به یکباره به گوشه ای از اتاق خود روی آورد و از تعامل و ارتباط با دیگران خودداری نمایند.
گوشه گیری نوجوانان واکنشی است که باعث می شود نوجوان از نظر اجتماعی و گروهی منزوی و تنها بماند. به سختی با دوستان خود همراه باشد و در فراگیری مهارت های لازم برای اجتماعی شدن بی انگیزه می شود. برخی از نوجوانان در برخورد با پدیدها و برخوردی های عاطفی چه از طرف خانواده و چه از جانب اجتماع و عدم تلاش برای رهایی از ناکامی های فردی گوشه گیری را در پیش میگیرند.
از نظر مشاوره خانواده آویژه در ابتدای این دوران گوشه گیری نوجوانان میتواند طبیعی باشد ولی اگر این رفتار ادامه دار بود و یا اینکه با رفتارهای پرخاشگرانه همراه باشد زنگ خطر برای خانوده به صدا در خواهد آمد. نوجوانی دوره ایی است که در آن هم فرد و هم خانواده بیشتر از پیش نیاز به راهنمایی و مشاوره دارند. موفقیت یک نوجوان در خانواده با موفقیت در خانواده های دیگر فرق دارد. نوجوانی که تنها فرزند خانواده است شرایط خاصی دارد.
جهت مشاوره برای هم وطنان خارج از کشور روی لینک زیر کلیک کنید.
هموطنان خارج از کشور
برای رزرو وقت مشاوره حضوری روی لینک زیر کلیک کنید.
رزرو جلسه مشاوره حضوری
چرا نوجوانان گوشه گیر می شوند؟
دلایل گوشه گیری نوجوانان بسیار متنوع و مختلف است. برخی از مهم ترین دلایل گوشه گیری نوجوانان عبارت اند از:
- تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی در دوران نوجوانی بر خلق و خو و رفتار نوجوانان تأثیر زیادی می گذارد و آن ها را به سمت انزوا و گوشه گیری سوق می دهد.
- فشارهای اجتماعی: فشار گروه همسالان، انتظارات والدین و جامعه، نگرانی در مورد آینده و ترس از شکست خوردن، همه این موارد می توانند در نوجوانان احساس تنهایی و بی کفایتی را ایجاد نمایند.
- مشکلات روانی: برخی از نوجوانان ممکن است به اختلالات روانی مانند اضطراب، افسردگی یا اختلالات شخصیت مبتلا باشند که موجب گوشه گیری آن ها می شود.
- تغییرات در مدرسه یا زندگی شخصی: تغییر مدرسه، جدایی و طلاق والدین، از دست دادن یک دوست صمیمی یا هر رویداد مهم دیگری می تواند باعث شود که نوجوانان احساس ناامنی و بی‌ثباتی داشته باشند.
تعریف گوشه گیری نوجوانان
تعریف گوشه گیری نوجوانان از نظر متخصصان روانشناسی و روان پزشکی به صورت های مختلفی مورد بحث قرار میگیرد. تعریف گوشه گیری نوجوانان عارضه ایی است که باعث میشود نوجوان از برقرار کردن ارتباط با افراد و محیط خارج دوری میکنند. نوجوانان گوشه گیر از فعالیت و حضور در فعالیت های اجتماعی سرباز میزنند. این رفتار ممکن از از همان مراحل رشد کودک شروع شود. بطوریکه خانواده براثرعدم آگاهی لازم در این مورد موجب دوام این رفتار در کودک شود و این موضوع در نوجوانی بروز کند.
پس بهتر است در همین مراحل ابتدایی رشد کودک با بهره گرفتن از مشاوره کودک، خانواده این مشکل و رفتار را درمان کند. گوشه گیری نوجوان در ابتدا خود فرد را به شدت آزار میدهد و اگر درمان نشود نوجوان به سمت دیگر مشکلات از جمله عدم اعتماد به نفس سوق پیدا میکند. نوجوان گوشه گیر با بحران عدم احساس توانمندی دست و پنجه نرم میکند.
علائم گوشه گیری نوجوانان
علائم گوشه گیری نوجوانان در مقایسه با دیگر دوران رشد فردی متفاوت است. در این مرحله از رشد انسان، با مرحله ورود به اجتماع مواجه هستیم. نوجوان گوشه گیر از برخورد با دیگران احتراز میکند و سعی میکند از آنها جدا باشد و در فعالیتهای گروهی همکاری لازم را نداشته یا اصلا شرکت نکند. علائم گوشه گیری نوجوانان به طور خلاصه عبارت است از:
نوجوانان گوشه گیر بدبین و وسواسی هستند.
تنهایی و گوشه گیری را به معاشرت با افراد مختلف ترجیح میدهند.
به طور دائم احساس خجالت دارد که اگر این احساس ریشه یابی نشود عدم اعتماد به نفس را به همراه دارد.
به دلیل گوشه گیری و خجالتی بودن ارتباط با دیگران را نمیتوانند برقرار کنند و این موضوع باعث عدم آرامش آنها میشود و رفتار های دیگر را در آنها پدیدار میکند.
با توجه به عدم اعتماد به نفس در مواجه با شکست، تعریف اغراق آمیزی از شکست دارند.
ابتلا به گوشه گیری نوجوانان
ابتلا به گوشه گیری نوجوانان از همان ابتدای دوران کودکی شکل میگیرد. این اختلال اگر در کودکی توسط مشاوره تربیت کودک رفع نشود، در آینده مشکل آفرین میشود. از موارد ابتلا به گوشی گیری نوجوانان میتوان به این موارد اشاره کرد:
الگوهای تربیتی سخت گیرانه: والدینی که کمتر به فرزند خود استقلال میدهند درآینده فرزند خود را گوشه گیر میکنند.
در دوران اولیه رشد اگر کودک احساس خجالتی بودن را دارد باید خانواد به کمک مشاوره این مشکل و اختلال را بر طرف کنند تا در سنین بالاتر به مشکل جدیدی تبدیل نشود. چون برطبق تحقیقات ریشه گوشه گیری در فرد، خجالتی بودن غیر طبیعی، در دوران ابتدایی رشد است.
مشکلات خانوادگی: خانواده هایی که مشکلات زیادی مانند بدهی، طلاق، مشاجره بین پدر و مادر، اعتیاد و بزهکاری دارند، نوجوان را در بستر گوشه گیری و انزوا قرار میدهد.
ترس از نتیجه کار: نوجوانی که قادر به روبرو شدن با شکست را ندارد و شکست را جزیی از واقعیت زندگی نمیداند در برخورد با این موضوع اقدام به گوشه گیری میکند.
تأثیرات گوشه گیری بر نوجوانان
گوشه گیری طولانی مدت می تواند عواقب جدی برای نوجوانان در پی داشته باشد. از جمله این عواقب می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ضعف در روابط اجتماعی: نوجوانان گوشه گیر ممکن است در برقراری ارتباط با دیگران دچار مشکل باشند و در نتیجه، روابط اجتماعی ضعیفی را تجربه نمایند.
- کاهش اعتماد به نفس: گوشه گیری می تواند موجب کاهش اعتماد به نفس و عزت نفس نوجوانان شود و آن ها را نسبت به توانایی های خود ناامید کند.
- مشکلات تحصیلی: نوجوانانی که گوشه گیر هستند، ممکن است بر روی درس های خود تمرکز نداشته باشند و عملکرد تحصیلی آن ها به مرور کاهش پیدا کند.
- افزایش خطر ابتلا به مشکلات روانی: گوشه گیری می تواند خطر ابتلا به افسردگی، اضطراب و سایر مشکلات روانی را افزایش دهد.
مشکلات گوشه گیری نوجوانان
مشکلات گوشه گیری نوجوانان مختص حضوراو در خانواده نیست. نوجوان گوشه گیر در هر جایی در درون خود احساس ناامنی و بی کفایتی و ناشادی میکند و بیشتر به درون خود پناه میبرد. مشکلات گوشه گیری نوجوانان در محیط مدرسه بیشتر بروز میکند. جایی که نوجوان باید مهارت های لازم برای ورود به اجتماع رو فراگیرد و با دوستان خود معاشرت کند و تجربه هایی بدست بیاورد متاسفانه شاهد دوری گزینی از فعالیتها و عدم ارتباط با افراد هستیم.
نوجوان با احساس عدم اعتماد به نفس و با سابقه مشکلات در خانواده نمیتواند با دوستان خود ارتباط سازنده برقرار کند و این موجوب بروز پرخاشگری و انزوای بیشتر نوجوان شود. خانواده در این مرحله با استفاده از تجارب مشاور میتواند نقش سازنده ایی در حل این مشکل داشته باشد. اگر خانواده با عدم آگاهی خود و با ایجاد فشار سعی در حل این مشکل را داشته باشد قطعا نتیجه عکس خواهد داشت.
انزوا و رضایت از زندگی
به هر حال این حقیقت وجود دارد که نوجوانان منزوی در بزرگسالی به انسانی ناشاد و و بی لیاقت از نظر اجتماعی تبدیل خواهد شد. مسئله گوشه گیری نوجوانان در اجتماع از آنجا مهم و با اهمیت است که اغلب خانواده ها این رفتار را به عنوان یک اختلال نمیشناسند و برای آن اولویتی در درمان قائل نیستند. مسئله اصلی در ادامه رفتار گوشه گیری بروز اختلال پرخاشگری است زیرا نوجوان پرخاشگر برای دیگران مزاحمت ایجاد میکند.
ولی باید توجه داشت که نوجوان گوشه گیر در درون خود احساس ناامنی میکند و بیشتر به خود و درون پناه میبرد، در صورتیکه با پرخاشگری به دنیای بیرون خود حمله ور میشود. پس باید به این دو موضوع به یک اندازه دقت و توجه شود و عوامل و ریشه های آنها مورد ارزیابی قرار بگیرد تا بتوان مشکل را رفع کرد.اگر خانواده ایی خودش گوشه گیر یا انزوا طلب است باید درمان را از خودش شروع کند.
گوشه گیری در دانش آموزان
دوران مدرسه برای نوجوان بسیارمهم است و نقش مهمی در آینده وی دارد. برخی نوجوانان در این دوران به دلایل مختلف اقدام به گوشه گیری وانزوا میکنند. معلم و مشاور مدرسه باید در برخورد با این دانش آموزان به نحوی عمل کند تا بتواند حداقل مشکل گوشه گیری و انزوای دانش آموز را در مدرسه حل کند. اولیا مدرسه در بروز این انزوا میتوانند نقش داشته باشند. نباید فراموش کرد این نوجوانان روحیه بسیار حساسی دارند و ممکن است با یک اشتباه مشکل این فرد بیشتر شود.
این نوجوانان گوشه گیر در بین همسالان خود جای چندانی ندارند، در حالیکه در این سن نوجوان باید ارتباط خوبی با دوستان خود برقرار کند. به دلیل اینکه این افراد در بین دوستان خود از جایگاهی برخوردار نیستند، احتمالا از طرف دوستانشان نقشی هم به آنها در فعالیت های گروهی داده نمیشود. همین موضوع سبب تشدید انزوا و گوشه گیری نوجوان میشود که در ادامه به عدم اعتماد به نفس و پرخاشگری تبدیل میشود.
طبق تحقیقات، گروهی از دانش آموزان در دوران تحصیل، مجبور به تغییر محل تحصیل خود میشوند. حدود 35درصد از دانش آموزان قبل از نوجوانی دارای انواع اختلالات رفتاری با محیط خود بوده اند. دراین میان انواع مشکلات، به خصوص ترس از رو به رو شدن با جامعه و افراد از سایر ترس ها بیشتر است. افرادی که با این نوجوانان سر و کار دارند بعد از تغییر محل تحصیل باید مهارت های برخورد با این تغییر را به نوجوان ارائه دهند تا از شکل گیری رفتارهای ناسازگارانه و اختلال شخصیت فرد جلوگیری شود.
درمان گوشه گیری نوجوانان
درمان گوشه گیری نوجوانان باید توسط روان درمان و مشاوره فردی و خانوادگی رفع شود. در فرآیند درمان گوشه گیری نوجوانان باید عوامل زمینه ساز گوشی گیری مثل تحقیر شدن، یادآوری اشتباه و حس گناه را در نوجوان از بین برد. باید به نوجوان کمک کرد تا توانمندی های خود را شناسایی کند. پذیرش شکست و اراده برای تغیر دادن آن، می تواند از درون به نوجوان قدرت ببخشد.
تفکرات منفی نوجوان را باید مورد ارزیابی قرارداد تا معلوم شود ریشه این تفکرات چه چیزی است تا با رفع آن موارد گوشه گیری را به حداقل رساند. سعی شود نوجوان در معرض ارتباط با دیگران قرار بگیرد تا بتواند تجربه این احساس را داشته باشد. خانواده با راهنمایی مشاور باید مهارت های لازم در برخورد نوجوان با اجتماع را به او بیاموزد. بسیاری از ترس ها و در ادامه گوشه گیری نوجوان در عدم کسب مهارت های لازم برای ورود به اجتماع است.
اما چه باید کرد؟
اگر متوجه علائم گوشه گیری در نوجوان خود شدید، خیلی مهم است که به او کمک نمایید. در اینجا چند نکته برای نحوه برخورد با گوشه گیری نوجوانان آورده شده است:
- با او صحبت کنید: با نوجوان خود به صورت صمیمانه و بدون قضاوت حرف بزنید و به او نشان دهید که برای احساسات او ارزش قائل هستید.
- به او اطمینان دهید: به نوجوان خود اطمینان دهید که او تنها نیست و شما همیشه در کنارش او و پشتیبانش هستید.
- فعالیت های مشترک انجام دهید: سعی کنید با نوجوان خود فعالیت های مشترکی انجام دهید تا به او کمک کنید از انزوا بیرون بیاید.
- کمک به تقویت مهارت های اجتماعی نوجوان خود: به نوجوان خود کمک نمایید تا مهارت های ارتباطی و اجتماعی خود را تقویت کند.
- در صورت نیاز، از یک متخصص کمک بگیرید: اگر گوشه گیری نوجوان شما شدید شده است و خودتان به تنهایی نمی توانید به او کمک کنید، از یک روانشناس یا مشاور کمک بگیرید.
در پایان یادتان باشد، هر نوجوانی منحصر به فرد است و راهکارهای درمانی برای هر فردی متفاوت خواهد بود.
سوالات متداول
گوشه گیری در نوجوان یک اختلال شخصیتی شمرده میشود؟
گوشه گیری در نوجوان از شکل گیری عدم اعتماد به نفس و عوامل دیگر شکل میگیرد و اگر درمان نشود به اختلال شخصیت تبدیل میشود.
خصوصیات نوجوان گوشه گیر چیست؟
بدبین هستند.
تنهایی را به ارتباط با افراد ترجیح میدهند.
خجالتی هستند.
مشاوره روان درمان در حل این مشکل چه پیشنهادی دارد؟
مشاوره با کمک خانواده نوجوان در پی زمینه های شکل گیری این معضل هستند تا با شناسایی این موارد مهارت لازم را برای مواجه شدن نوجوان با آنها را ارائه دهند.
خدمات تلفنی و آنلاین مرکز مشاوره خانواده و روانشناسی آویژه
هدف مرکز مشاوره و روانشناسی آویژه از ارائه اطلاعات لازم در زمینه مشکلات روانی، افزایش آگاهی شماست تا با توسعه دانش خود، جهت ارتقا و بهبود کیفیت زندگی خود، گامی مهم بردارید. لطفا برای کسب اطلاعات بیشتر سایر مقالات متخصصان مرکز مشاوره آویژه را مطالعه نمایید .
در این راستامرکز مشاوره خانواده و روانشناسی آویژهخدمات متنوعی را در زمینهمشاوره نوجوانانبه شما هم میهنان عزیز ارائه میدهد.
سلام من ۱۶ سالمه و پسر هستم
خیلی اجتماعی هستم و بگو بخند با همه دارم.البته زمانی که مدرسه میرم و یا بیرون کاری دارم
اما اصلأ دلم نمی‌خواد که پامو از خونه بیرون بزارم و به زور خانواده مغازه میرم و خرید میکنم.هیچ جا برام مثل خونه نمیشه و خجالتی هستم
هیچ جا برام مثل خونه نمیشه. خواستم بدونم که دلیلش چیه.خیلی ممنونم
تو چقد منی 😂
سلام من ۳۲سالمه ازکودکی خجالتی بودم وا لان هیچ رفیقی ندارم وتنهام توروقران کمکم کنی
خسته نباشی داداش چیکار میکنی؟
چرا خجالتی بودی؟ دلیل ترس از اینکه مردم قضاوتت کنن؟ خودتو جمع کن مرد الان 32 سالته اول اینکه برو باشگاه ببین میخوای برو میخوای نرو توسعیه من به تو برو باشگاه چندتا رفیق پیدا کن نمیدونم چهارتا دنبل بزن برو مخ دخترارو بزن واقعا اعتماد بنفس داشته باش همین
واقعا نمیشه قضاوت کرد دیگران رو تا به جای اون فرد زندگی نکرده باشی، ربطی هم به سن نداره.
من خودمم 25 سالمه و همین مشکلات رو دارم به این سادگیا نیست برای افرادی مث ماها حل کردن این موضوع مخصوصا وقتی تایم بیشتری این روند رو ادامه داده باشی مشکلت جدی تر میشه. و نیازه کسی کمکت کنه، ریشه اصلی تمام اینا هم عدم آگاهی بعضی خونواده ها و سرکوب کردنه استقلال و اعتماد به نفس بچه هاشونه.
حداقل برای خودم من که اینطور بوده.
سلام من یک پسر ۱۸ ساله دارم که با دوستانش خیلی راحته وبا پدر ومادر خواهراش اصلا راحت نیست میره سر کار مدرسه هم میره ولی هفت هیک بار که میخاد تو خونه استراحت کنه یا با خانواده بره جایی نمی‌یاد میره با دوستاش خیلی هم پر خاشگر هم شده س ساله که این جوری شده یک مشکلی هم داره که از وقتی به دنیا آمد یک چشمش مشکل داشت تو رو خدا یک هر کاری از دستتون بر می‌یاد راهنماییم کنید ممنون
سلام بردار من اگه داری اینو میخونی باید بگم مقصر تویی ❤️ یکم فکر کن دخترت برای چی ازت بیزاره اذیتش میکنی بهش گیر میدی؟ ببین نقطه مشترکی هم دارید؟
سلام من پسری بیست ساله دارم که از دوم دبیرستان دو ماه مانده به شروع کرونا گفت من نمیخوام برم مدرسه، پدرش بزور فرستادش مدرسه و اون نرفت و رفت بیرون و نمیخواست بیاد خونه و خلاصه باهاش تماس گرفتیم و بردیمش منزل مادر بزرگش چون من و همسرم هم باهم خیلی اختلاف داشتیم و داریم و در ان زمان من قهر کرده بودم و منزل مادرم بودم و بعدش کرونا شد و مدارس انلاین شد و پسرم فقط شب امتحان درس میخوند و میرفت امتحان میداد و حتی بکبار هم کلاس انلاین شرکت نکرد و میگفت فقط بخاطر شماها دارم میرم امتحان میدم خلاصه دیپلمش رو به همین صورت گرفت ولی از زمان دیپلم تا حالا نه درس میخونه و نه سر کار میره همش تو گوشیش داره یا چت میکنه یا بازی من و پدرش خیلی باهاش صحبت کردیم حتی کار تو فروشگاه هم براش پیدا کردم ولی میگه اگه بخوام پول دربیارم تو خونه میخوام کار کنم مثل پدرش که تو خونه خرید و فروش سهام میکنه ما خیلی نگرانش هستیم نمیدونیم چکار کنیم که بره تو اجتماع آیا راهی برای درمانش هست؟ بهش گقتم بریم مشاوره ولی نمیاد لطفا کمکم کنید چکار باید بکنم؟ باباش میگه باید از خونه بیرونش کنم بره تو خیابون بخوابه شاید ادم بشه این کارهم تو محیط ایران خیلی خطرناکه
سلام دختر ۱۷ ساله هستم مشکلی دارم اینکه ارتباط با دیگران برایم مشکل است و اذیت میشم دوست ندارم اینگونه باشم ولی نمی‌دانم چرا اینقدر باکسی حرف زدن برایم سخت است واقعا اذیت میشم دوست دارم با همه راحت باشم ولی نمی‌دانم چگونه لطفا کمکم کنید
من خیلی وقته اینجوریم از بچگی از جمع فراری بودم الان بدتر شدم خیلی …..کلافه ام میخوام تو جمع باشم ولی نمیتونم برای بقیه اضافیم نمیتونم باهیشکی ارتباط برقرار کنم هیچ لذتی از زندگی نمیبرم خیلی خود زنی میکنم نمیتونم اروم بگیرم..
منظورت از خودزنی چیه؟
سلام من پسر ۲۱ سالهای دارم که همیشه با دوستانش خوبه خجالتی نیست ولی با خانواده سر وکار نداره الان تز دیگ به یک سال هم هست که هیچ ارتباطی نداره ی چند وقت فقط موقع غذا خوردن میامد از اتاقش بیرون با ما غذا میخورد ومیرفت ولی العان دو هفته است که دیگه با ما غذا نمیخوره ومیره بیرون خیلی هم پرخاشگر وعثمانی مخصوصا با من که ما درش هستم
سلام پسرم ۱۹ سالشه مدت سه یا چهار ماه رفته طبقه بالا واصلا پایین نمی اد مخصوصا منکه مادرشم خونه باشم بفهمه هستم پایین نمی اد واصلا از در خونه بیرون نمی ره خیلی ناراحتم راهنمایی کنیدناظریه
سلام دختر ۱۴ ساله دارم که اصلا تو جمع حاضر نمیشه فقط با گوشی سرو کله میزنه الان ۳ساله از خونه خارج نمیشه مگه با زور واجبار پدرش معتاد بود واون دوسال نشده بود طلاق گرفتم وهمه چیز برایش فراهم البته به کمک پدر ومادرم حالا باید چکار کنم
سلام،پسری ۱۶ساله دارم که خیلی گوشه گیرهست وفقط باموبایلش سر وکله میزنه…درسش خیلی خوب میخونه،خجالتی نیست اما ۲سال هست که اصلا بیرون نمیره فقط مدرسه میره ووقتی مهمون داریمکهم بایدبه اجباربیارمش ت جمع.. هرچی صبوری کردم بی فایده هست وتحمل این وضعیت خیلی برام نگران کننده هست،اسم مشاورهم که میارم عصبانی میشه بایدچکارکنم؟؟؟
ـ
من تو مدرسه حوصله کسی رو ندارم چکار کنم ؟
دوست عزیز بی حوصلگی بعضی وقتا نشانه افسردگیه عزیزم به مشاوره مدرسه مراجعه کنید
سلام ببخشید من دخترم ۱۶ سال داره الان دو سه ماهی هست که خیلز گوشه گیر شده اصلا دوست نداره از اتاق خوابش بیرون بیاد نه حرفی .نه چیزی …من خیلی ناراحتم تو رو خدا کمکم کنید
سلام مادر عزیز
اولا حتما به مشاور مراجعه کنید
دوما با حوصله و بدون شماتت دلیل این رفتار جویا بشید
سلام من پونزده سالمه و بعضی وقتا واقعا خیلی بهم فشار میاره عدم اعتماد به نفس بودنم. میخوام ببینم اصلا امکان تغییر وجود داره؟
سلام
بله حتما چراکه نه
من میخوام بدونم اصلا امکان درم داره یا نه؟ببینید من بعضی وقتا گوشه گیری میکنم و یه کم تو خودمم ولی بعضی وقتا هم کیفم کوکه و شادم
من میخوام بدونم اصلا امکان درم داره یا نه؟ببینید من بعضی وقتا گوشه گیری میکنم و یه کم تو خودمم ولی بعضی وقتا هم کیفم کوکه و شادم
من تازه فهمیدم ک دلیل خجالتی بودنم و دوس داشتن تنهاییم رومطالبتون مفیدبودممنون
تشکر فراوان
من فکر می کنم گوشه گیر شدم جایی نمیرم و تنها کلاس انگلیسی میرم بیشتر سردردم چی کار کنم