آیا شما نیز از زندگی با آدم وسواسی رنج می برید؟ آیا همسرتان دچار وسواس شده و زندگی کردن را برای شما و فرزندانتان سخت کرده است؟ وسواس داشتن، ایده ها یا تفکرات مداوم و مزاحمی هستند که زندگی را برای فرد و اطرافیانش تحت تاثیر قرار می دهند. اغلب افراد وسواسی خودشان نیز این موضوع را می دانند که حساسیت و یا تفکرات آنها اشتباه بوده و وسواس بیش از حد نسبت به موضوعی دارند. اما نمی توانند رفتارهای خود را مدیریت و کنترل کنند. افرادی که زندگی با همسر وسواسی را تجربه کرده اند می دانند که مشکلات زندگی با همسر وسواسی به شدت زیاد است. اما می توان این مشکلات را مدیریت و در اکثر مواقع وسواس همسر را از بین برد.

مشاوران مرکز مشاوره خانواده آویژه به دلیل سوالات مکرر شما عزیزان در رابطه با نحوه برخورد با وسواس فکری همسر و نحوه زندگی با فرد وسواسی مقاله زیر را نگارش کرده اند. به شما توصیه می کنم حتما این مقاله جامع و تخصصی را مطالعه بفرمایید.

وسواس چیست؟

همانطور که در بالا گفته شد؛ وسواس داشتن، تفکرات و ذهنیت های مزاحم و مداومی هستند که برروی زندگی فرد و اطرافیان او تاثیرات به شدت مخربی خواهند گذاشت. از آنجایی که وسواس ناخواسته و آزار دهنده است. معمولا باعث اضطراب و استرس در فرد می شوند. برای اینکه افراد وسواسی بتوانند اضطراب و استرس خود را کاهش بدهند، به اجبار، رفتارهای وسواس گرایانه را از خود نشان می دهند. رفتارهای اجباری، رفتارهایی هستند که فرد از آنها برای تسکین و کاهش اضطراب و استرس خود به صورت موقتی استفاده می کند.

افراد وسواسی از رفتارهای اجباری نیز رنج می برند. زندگی با افراد وسواسی شبیه به زندگی با بیماران دیگر مثل بیماران دیابتی، آسم و یا بیماری های قلبی است. فقط نیاز به حمایت دوستان، خانواده و همکاران و درک کردن فرد وسواسی و کمک به او دارد. همچنین شما باید از مشورت و راهنمایی های مشاوره خانواده نیز در این مسیر استفاده کنید.

انواع وسواس

وسواس معمولا همراه با موضوعات خاص و اضطراب زا مانند ترس از آسیب، بیماری، بد شانسی و موقعیت های نامناسب و اشتباه هستند. رایج ترین وسواس ها را می توان در پنج گروه طبقه بندی کرد که شامل: وسواس کمال گرایی، رابطه و خیانت، وسواس نجاست و آلودگی، ایجاد آسیب، افکار مزاحم.

همه این وسواس ها می توانند باعث ایجاد ناراحتی عاطفی و کاهش عزت نفس افراد شوند. همچنین باعث ایجاد اختلال در توانایی ها، عملکرد عادی در روابط، مشکل در محل کار و یا مدرسه می شوند.

وسواس کمال گرایی

زن و یا شوهر وسواسی که از وسواس کمال گرایی رنج می برند، ترس از اشتباه کردن و انجام کاری به اشتباه را در خود دارند. مهم ترین ویژگی های افراد دارای وسواس کمال گرایی عبارتند از:

وسواس بیش از اندازه در نظم، تقارن و سازماندهی

آراستگی بیش از حد

ترس در جهت سرپیچی از قوانین و پیروی کردن از دستور العمل ها و روال های خاص

داشتن احساس اینکه هر چیزی به صورت صحیح و درست در جای خود قرار نگرفته است.

سختی کشیدن و رنج دادن خودشان برای انجام کارها و وظایف در مدرسه و یا محل کار به طور کامل

احتیاط بیش از اندازه و پایبندی سختگیرانه نسبت به اعتقادات مذهبی، اخلاقی و رفتاری

برخلاف باور عمومی، وسواس های کمال گرا همیشه در مورد سازماندهی و آراستگی و یا چیدمان وسایل خانه نیست. برخی از افراد وسواس عملی فکری، دقت نظر زیاد و بیش از حدی را از خود نشان می دهند که نوعی کمال گرایی اخلاقی محسوب می شود.

وسواس رابطه ای و خیانت

وسواس فکری خیانت یا رابطه ای شامل تردیدها و نگرانی های شدید در مورد صحت یک رابطه عاشقانه و یا ترس های بی مورد و بی منطق در رابطه با خیانت همسر است. برخی از محققان و روانشناسان از این نوع وسواس با عنوان اختلال وسواس فکری- اجباری رابطه یا ROCD یاد می کنند. افراد مبتلا به وسواس فکری خیانت و رابطه ای علائمی را در خود دارند مانند:

همیشه احساسات خود یا شریک زندگی خود را زیر سوال می برند.

به طور مداوم شریک زندگی خود را با دیگران مخصوصا با هم جنس آنها مقایسه می کنند.

روابط عاشقانه همسر خود را زیر سوال می برند و باور قلبی نسبت به دوست داشتن و عاشق بودن همسر خود ندارند.

دائم به دنبال معایب اخلاقی، عاطفی و یا جسمی شریک زندگی خود هستند و همیشه شریک زندگی خود را شرمنده می کنند.

مدام نگران این هستند که شریک زندگیشان به آنها خیانت کند و یا رابطه را ترک کند.

افرادی که وسواس رابطه دارند مدام در رابطه با دوست داشتن از همسر خود سوال می کنند. شاید همسر شما روزی چند بار این سوال را از شما بپرسد که آیا هنوز دوستم داری؟ آیا عاشق من هستی؟ و … . آنها سعی می کنند با پرسیدن این سوالات اضطراب و استرس خود را که ناشی از ترس از دست دادن یا خیانت کردن است، کاهش دهند. این افراد بیش از حد در رابطه با یافتن شریک زندگی خود یا ایجاد یک رابطه عالی، رویا پردازی می کنند. گاهی این ترس و وسواس باعث می شود همسر شما به یک همسر شکاک و بدبین تبدیل شود. اگر شما نیز از زندگی با همسر شکاک و بدبین رنج می برید. به شما توصیه می کنم حتما مقاله رفتار با همسر شکاک و بدبین را مطالعه بفرمایید.

وسواس نجاست و آلودگی یا کثیفی

وسواس کثیفی و آلودگی دو نوع است که عبارتند از:

ترس از کثیفی و آلودگی های فیزیکی مانند باکتری ها، میکروب ها، مواد شیمیایی و نجس شدن مکان یا لباس ها.

ترس از آلودگی های اخلاقی مانند فرد یا مکان ناپسند و خطرناک.

افرادی که وسواس نجاسات یا کثیفی و پاک نبودن دارند، هنگامی که با احتمال وجود کثیفی یا نجسی روبه رو می شوند، یا حتی به این موارد فکر می کنند، اغلب احساس غمگینی و یا اضطراب را تجربه می کنند.

علائم و نشانه هایی که به ما هشدار می دهند با یک زن وسواسی یا شوهر وسواسی مواجه هستیم شامل:

دست ها، بدن و یا وسایل شخصی خود را بیش از حد می شویند.

خانه و یا محل کار خود را مرتبا تمیز می کنند. حتی وقتی که تمیز و مرتب است باز این کار را انجام می دهند.

این افراد ممکن است به یک رژیم غذایی سخت و غیر قابل انعطاف پایبند باشند.

از قرار گرفتن در موقعیت های اجتماعی به خصوص مکان های شلوغ خودداری می کنند.

برای دوری از مکان های شلوغ و یا افراد خاص، روابط خود را محدود می کنند. این افراد اغلب نمی توانند روابط اجتماعی سالمی را با دیگران برقرار کنند.

نسبت به نجسی و پاکی وسواس بیش از اندازه دارند. آنها هم نسبت به خودشان و هم نسبت به اطرافیان در این باره به شدت سخت گیر هستند.

وسواس ایجاد آسیب

برخی از افراد وسواسی نسبت به این موضوع که به خودشان یا دیگران آسیب برسد به شدت نگران هستند. آنها نسبت به موضوعات مختلف همیشه نگران هستند و ترس زیادی را تجربه می کنند. از مهم ترین و رایج ترین ترس های این افراد می توان به موارد زیر اشاره کرد.

نگرانی از این موضوع که لوازم خانگی را خاموش کرده اند یا نه

ترس از تصادف کردن

ترس از مریض شدن و ایجاد مشکل برای اطرافیان

ترس از افتادن کودکان و یا آسیب رسیدن به کودک

همسری که وسواس ایجاد آسیب را تجربه می کنند، احساس مسئولیت بیش از حد در قبال کارها دارند. آنها فکر می کنند که اعمال و رفتارهای روزمره و معمولی آنها می تواند باعث ایجاد اتفاقات بد شود. مثلا ترس از این دارند که اجاق گاز را خاموش نکرده باشند و خانه آتیش بگیرد. یا می ترسند پدر و مادر و یا همسرشان مریض شود و … . این گونه افراد کارهایی را برای کاهش استرس و اضطراب های خود انجام می دهند که کاملا بی ربط است. مثلا به دلیل ترس از مریض شدن عزیزان و جلوگیری از این اتفاق، دائم مراسم مذهبی را برگزار می کند. یا به دلیل ترس از روشن ماندن فر بیش از حد آن را چک می کند تا مطمئن شود که خاموش است.

وسواس افکار مزاحم

وسواس افکار مزاحم معمولا به چیزی ترسناک، خطرناک، نامناسب یا دافعه مرتبط می شوند. این افکار دائم ذهن همسرتان را مشغول کرده و اجازه نمی دهد که او به زندگی عادی و معمولی خود ادامه بدهد. برخی از مهم ترین افکار مزاحم عبارتند از:

افکار و تصاویر جنسی نا خواسته

تصاویر خشونت آمیز ناخواسته

افکار تهاجمی

اهانت به دین، مذهب یا باور فرهنگی

حدود 80 تا 90 درصد از مردم جهان این افکار مزاحم را تجربه می کنند. اما برای برخی از افراد این افکار مزاحم به یک وسواس فکری تبدیل می شود و دائم فرد را تحت تاثیر خود قرار می دهد. این افکار مزاحم اگر به یک وسواس فکری تبدیل شود می تواند به شدت اضطراب آور و آسیب زا باشد. این افکار در عملکرد روزانه افراد اختلال ایجاد می کند. افکار مزاحم می تواند ذهن فرد را دائم به خود مشغول کند.

ممکن است همسر شما دائم به این موضوع فکر کند که شما به او خیانت می کنید و یا موضوعی را از او پنهان کرده اید. این افکار می تواند همسر شما را به یک همسر کنترل گر تبدیل کند. زندگی با افراد کنترل گر به شدت سخت و طاقت فرسا است. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می توانید مقاله نحوه رفتار با شخصیت کنترل گر را مطالعه بفرمایید.

چرا همسرم وسواس دارد؟

وسواس ها معمولا هیچ دلیل ریشه ای ندارند و نمی توان دلیل ثابت و مشخصی را برای آنها بیان کرد. اما به احتمال زیاد وسواس ها به دلیل ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی هستند. از مهم ترین دلایل و علت های وسواس فکری می توان به موارد زیر اشاره کرد.

ژنتیک

طبق مطالعات انجام شده، حدود 45 تا 65 درصد از علل وسواس فکری- عملی را می توان به عوامل ژنتیکی نسبت داد. اگر در خانواده خود افرادی را دارید که از وسواس رنج می برند، مانند پدر، مادر و یا خواهر و برادر، احتمال اینکه شما نیز دچار این مشکل شوید، وجود دارد.

آسیب های گذشته

تجربه آسیب هایی در دوران کودکی و یا به طور کلی تر در گذشته فرد می تواند باعث ایجاد وسواس در او شود. سوء استفاده جنسی، خیانت، شکست عشقی و یا تجربه های تلخ در گذشته و … یک عامل مهم برای وسواس به شمار می روند. علاوه بر این، اغلب افرادی که مبتلا به وسواس فکری هستند، از اختلال استرس پس از سانحه نیز رنج می برند.

نحوه تربیت

بین داشتن والدینی که بیش از اندازه محافظه کار هستند، شخصیت محافظت کننده بیش از حد دارند، و ایجاد وسواس رابطه مستقیمی وجود دارد. والدینی که دائم مضطرب هستند و یا ترس از آسیب رسیدن به فرزند خود را دارند، باعث می شوند فرزندانشان انسان های به شدت وسواسی شوند. محیط خانواده و نحوه تربیت فرزندان تاثیر بسزایی در ایجاد وسواس دارد. مثلا اگر شما در خانواده ای تربیت شده باشید که دائم نسبت به تمیزی لباس ها و وسایل شما حساس بوده اند و شما مجبور بودید دائم به حمام بروید حتی وقتی تمیز بودید، احتمال ابتلا شما به وسواس آلودگی به شدت بالا است.

استرس

طبق تحقیقات مشاوران مرکز مشاوره آویژه، رویدادهای استرس زا در زندگی، به ویژه در دوران کودکی، نقش بسزایی در ایجاد وسواس دارند.

ناهنجاری های مغزی

مطالعات انجام شده برروی مغز افرادی که از وسواس رنج می برند، نشان داده است که این افراد بیش فعالی را در مناطقی از مغز که در کنترل تکانه، تنظیم هیجانی و تصمیم گیری دخالت دارند، همراه دارند.

سایر شرایط

تحقیقات نشان داده است که حدود 69 درصد از افراد مبتلا به وسواس، از یک یا چند بیماری دیگر نیز رنج میبرند. برخی از مهم ترین این بیماری ها عبارتند از: اختلال اضطراب فراگیر، اختلال افسردگی اساسی و یا اختلالات تیک مانند سندروم تورت.

چگونه وسواس همسرم را از بین ببرم؟

تاثیر وسواس در زندگی مشترک به شدت زیاد است. افراد درگیر با این بیماری و یا اطرافیان آنها احساس می کنند نمی توانند این نوع بیماری را کنترل و یا مدیریت کنند. در صورتیکه این گونه نیست. راه های زیادی برای کنترل و مدیریت وسواس وجود دارد. در این قسمت چند راه ساده برای مقابله با افکار وسواسی و وسواس فکری گفته شده است.

داشتن شوهر وسواسی می تواند به مرور یک مرد بد اخلاق و عصبی را همراه با خود داشته باشد. اگر همسر شما نیز علاوه بر اینکه وسواس دارد به شدت بد اخلاق و عصبی است. توصیه می کنم خواندن مقاله نحوه رفتار با مردان بد اخلاق را فراموش نکنید.

همسر وسواسی خود را حمایت کنید

اگر شما همسر وسواسی خود را حمایت کنید و به او کمک کنید تا افکار وسواسی خود را کنار بگذارد، او احساس تنهایی نمی کند و احتیاج نیست به تنهایی به این مشکل روبه رو شود. اگر همسر شما از وسواس افکار مزاحم و یا وسواس فکری خیانت رنج می برد، هرگز او را تنها نگذارید. با او صحبت کنید و راه هایی برای مقابله با این افکار و حمایت از همسر خود پیدا کنید. افکار مزاحم وقتی که فرد تنها باشد بیشتر به سراغش خواهند آمد. پس هرگز همسر خود را به مدت طولانی تنها نگذارید.

پرهیز از مصرف مواد مخدر، سیگار و یا الکل

اگر شوهر وسواسی شما هنگام مواجه با وسواس خود، برای کاهش اضطراب و استرس از مصرف مواد مخدر و یا سیگار کشیدن کمک می گیرید، به شدت اشتباه است. به او کمک کنید تا این عادت بد خود را ترک کند. بسیاری ازافراد مبتلا به وسواس، دارای اختلال مصرف مواد نیز هستند. مصرف بیش از حد الکل علائم وسواس فکری را افزایش می دهد. مصرف مواد باعث ایجاد توهم و افزایش افکار مزاحم در فرد می شود. همچنین ترس از آسیب پذیری را در فرد تقویت می کند.

تمرین عادت های خواب خوب

یکی از مهم ترین فاکتورهایی که باعث ایجاد افکار مزاحم در افراد می شود بی خوابی است. بی خوابی می تواند وسواس رابطه ای و ترس از خیانت را نیز تشدید کند. به همسر خود کمک کنید تا ساعت های خواب منظم و مشخصی را داشته باشد. او برای بهبود کیفیت خواب خود باید عادات خواب سالم مانند رفتن به رختخواب در ساعت مشخص و یا خاموش کردن تلفن همراه خود یک ساعت قبل از خواب را در برنامه های خود قرار دهد.

ورزش کردن به طور منظم

فعال ماندن و داشتن فعالیت های ورزشی به همسرتان کمک می کند تا انرژی اضافی خود را بسوزاند و از وسواس های خود دور بماند. اگر همسرتان از وسواس نجاست و آلودگی رنج می برد سعی کنید او را در محیط های ورزشی قرار دهید. این کار باعث می شود که او تمام انرژی خود را صرف ورزش کردن کند و دیگر برای تمیز کاری های اضافی و شست و شوها زمان و انرژی نداشته باشد. تحقیقات نشان می دهد که داشتن فعالیت بالا می تواند شدت علائم وسواس فکری را کاهش دهد.

به همسر خود کمک کنید تا تمرکز حواس خود را افزایش دهد

اگر همسرتان بتواند تمرکز بالایی برروی حواس و افکار خود داشته باشد، می تواند وسواس خود را کنترل و مدیریت کند. ذهن آگاهی و تکنیک های ذهی مانند یوگا و مدیتیشن می تواند به همسر شما کمک کند تا ثابت قدم بوده و افکار خود را کنترل کند. تمرین تمرکز حواس برای افرادی که از وسواس آسیب، افکار مزاحم و وسواس فکری نجاست رنج می برند به شدت مسمر ثمر خواهد بود.

مدیریت استرس

استرس داشتن می تواند افکار و رفتارهای وسواسی را تحریک کرده و یا آنها را بدتر کند. اگر همسرتان از وسواس کمال گرایی و یا وسواس آسیب رنج می برد به او کمک کنید تا استرس خود را کاهش دهد. افرادی که از وسواس کمال گرا یا آسیب رنج می برند همراه با وسواس خود میزان به شدت بالایی استرس را تحمل می کنند. استرس از انجام کارهای اشتباه و یا استرس از آسیب رسیدن به کسی می تواند باعث افزایش وسواس آنها شود. پس همسرتان باید به دنبال راهکارهایی برای مدیریت استرس خود باشد. سعی کنید استرس خود را بهینه کنید و در مواقع استرس زا آرامش خود را حفظ کنید.

از راهکارهایی برای جذب همسرتان و نشان دادن عشق و علاقه خود به او استفاده کنید. این کار باعث می شود همسرتان ترس از خیانت و یا از دست دادن شما را نداشته باشد. می توانید از مقاله چگونه شوهرم را جذب خودم کنم؟ استفاده کنید.

وسواس همسر را پنهان نکنید

اکثر افراد مبتلا به وسواس فکری در مورد وسواس های خود احساس گناه و یا خجالت و شرمندگی می کنند. به همین دلیل اغلب بیماری خود و یا رنج و سختی هایی را که تحمل می کنند از اطرافیان پنهان می کنند. اگر متوجه این موضوع شده اید که همسرتان درگیر وسواس شده است اصلا نگران نباشید و یا خجالت نکشید. این موضوع را مخفی نکنید چرا که اگر وسواس درمان نشود به مرور بدتر شده و آسیب های جدی را به زندگی مشترک شما وارد می کند. درمان وسواس می تواند به کاهش اضطراب و بهبود کیفیت زندگی شما کمک کند. برای درمان وسواس فکری معمولا موارد زیر توصیه می شود.

درمان پیشگیری از مواجهه و پاسخ

این نوع از درمان نوعی درمان شناختی رفتاری است که شامل مقابله با وسواس ها و مقاومت در برابر میل به انجام رفتارهای اجباری است. حدود 50 تا 60 درصد از افرادی که تحت این نوع درمان قرار می گیرند، بهبود های قابل توجه و طولانی مدتی را در علائم بیماری وسواس خود احساس می کنند. اگر همسرتان از وسواس رنج می برد حتما او را با یک مشاوره خانواده و یا روانپزشک خوب آشنا کنید و به او اطمینان بدهید که در کنارش هستید تا مسیر درمان خود را طی کرده و از این بیماری خلاص شود.

داروها

متخصص و یا روانشناس، در کنار روان درمانی، گاهی اوقات از دارو ها برای کنترل و درمان وسواس استفاده می کند. متخصص متناسب با نوع وسواس همسر شما و علائمی که دارد داروهایی را برای او تجویز خواهد کرد.

سخنی از مشاوران آویژه

به طور معمول، وسواس‌های فکری زمان‌ بر، آزاردهنده و ناخواسته هستند. آنها اغلب باعث اضطراب و پریشانی می شوند و عملکرد فرد و خانواده او را مختل می کنند. اختلال وسواس فکری به شدت شایع است. بسیاری از افراد مبتلا به وسواس از افکار مزاحم خود خجالت می کشند. اما لازم نیست احساس تنهایی و ناامیدی داشته باشید. اختلال وسواس فکری قابل درمان است. زندگی با افراد وسواسی اگر چه سخت است اما وجود عشق و علاقه بین شما و همسرتان می تواند یک عامل مهم برای ادامه دادن این زندگی باشد. فقط باید شما به دنبال راه های درمان و بهبود شرایط باشید. پس اگر خودتان و یا همسرتان از این اختلال رنج می برید، هرچه زودتر با یک مشاوره خوب تماس بگیرید و از او برای حل این مشکل کمک بگیرید. جلسات روان درمانی را جدی بگیرید و برای خلاص شدن از وسواس، تکرار و تمرین کنید.