روان درمانی چیست؟ آیا می‌دانید درمان مشکلات روحی و روانی چگونه انجام می‌شود؟ این سوالات ممکن است برای بسیاری از افراد پیش بیاید و هنگامی که بخواهند برای درمان اقدام کنند دچار تردید شوند. افرادی که برای مشکلات و اختلالات خود به روان درمانی روی می‌آورند با شناخت احساسات، هیجانات و خلق و خوی خود و همچنین کسب مهارت در مدیریت و کنترل برخی احساسات گامی بزرگ و ارزشمند برای سلامت روان خود برمی‌دارند. در این مقاله قصد داریم به بررسی انواع روان درمانی و تکنیک‌های این نوع از درمان بپردازیم. با ما همراه باشید.

منظور از روان درمانی چیست؟

روان درمانی به معنای حل و درمان مشکلات و اختلالاتی است که به روح و روان انسان مربوط می‌شود. این روش یک شیوه‌ی درمان است که به شکل تعاملی میان درمانجو و درمانگر انجام می‌گیرد. این روش در بهبود انواع مشکلات روانی مانند افسردگی و اضطراب، آسیب‌های روحی نظیر از دست دادن عزیزان یا شکست خوردن در عشق قبل از ازدواج، اعتیاد و بسیاری از موارد دیگر می‌تواند موثر واقع شود.

روان درمانگر کیست؟

اگر بخواهیم بگوییم روان درمانگر کیست می توان گفت که روان درمانگر یک اصطلاح کلی است که می‌تواند به افراد با مدارک علمی مختلف تعلق گیرد. به عبارت دیگر روان درمانگر می‌تواند روانشناس، روانپزشک، روانکاو یا مددکار اجتماعی باشد که با توجه به تخصص و مدرک مورد نیاز، روان درمانی را نیز برای افراد انجام دهد. روان درمانگر به مراجعه کننده کمک می‌کند تا مشکلات روانی خود را بشناسد، دلایل این مشکلات به او نشان می‌دهد و در نهایت کمک می‌کند تا بتواند بر آن‌ها غلبه کرده و آن‌ها را حل کند. به کارگیری نظریه‌های روان درمانی در جهت بهبود افراد نیز یکی دیگر از اقدامات روان درمانگر است.

برای درمان چه مشکلاتی می‌توان از روان درمانی بهره برد؟

تمام افراد می توانند برای درمان بیماری روانی به روان درمانگر مراجعه کنند تا با کمک او بتوانند به راحتی مشکلات روحی و روانی خود را حل کنند. برخی از این مشکلات که به کمک روان درمانگر قابل درمان است شامل موارد زیر می‌شود:

• استرس و اضطراب
• اختلال دو قطبی
• وسواس فکری و عملی
• اسکیزوفرنی یا اختلال روان پریشی
• انواع اعتیاد مانند اعتیاد به مواد مخدر، مشروبات الکلی، قمار، بازی‌های رایانه‌ای و…
• حملات پانیک
• فوبیا و ترس
• رفع پرخاشگری و خشم
• درمان بی خوابی
• درمان بی‌اشتهایی یا پرخوری عصبی
• اختلالات شخصیتی مانند شخصیت مرزی و شخصیت وابسته
• درمان آسیب‌های روحی پس از طلاق، جدایی، فقدان عزیزان و…
• توانایی مقابله با سوء‌استفاده‌های جنسی
• درمان مشکلات جنسی
• رفع مشکلات ارتباطی
• رفع تضاد‌ها
• و…

انواع رویکرد‌های روان درمانی به چه صورت است؟

روان درمانی نیز مانند سایر رشته‌ها و مشاغل رویکردها و انواع مختلفی دارد که روان درمانگر با توجه به نوع بیماری درمانجو روش درمانی مناسب را انتخاب می‌کند. در ادامه انواع روان درمانی در روانشناسی را بررسی خواهیم کرد.

درمان‌های شناختی-رفتاری

درمان شناختی-رفتاری یا درمان CBT یکی از پرکاربردترین و رایج‌ترین شیوه‌های روان درمانی در دنیا به شمار می‌رود. در این روش از روان درمانی افکار انسان به عنوان منشا تمام احساسات و هیجانات او در نظر گرفته می‌شود. پس روان درمانگر سعی می‌کند افکار نامناسب و مشکل‌ساز را در فرد پیدا کند و افکار مناسب را جایگزین می‌کند. در جلسات مشاوره نیز روان درمانگر درباره اینکه چگونه افکار مخرب بر روی رفتار و زندگی او تاثیر داشته است صحبت می‌کند و به درمان آن‌ها می‌پردازد.

رفتار درمانی

درمان روح و روان با روش رفتار درمانی یکی دیگر از روش‌هایی است که با توجه به وضعیت بیمار مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش هدف درمانگر، تغییر رفتار بیمار در راستای افزایش بهبود کیفیت زندگی و کاهش رفتارهای نامناسب است. در این روش از روان درمانی از تکنیک‌هایی مانند غرقه سازی، مواجه سازی، حساسیت زدایی و… استفاده می‌شود.

درمان بین فردی

در روش درمان بین فردی، روان درمان‌گر بر روی ارتباط بیمار با دیگران و مشکلات ارتباطی او تمرکز می کند. در این مسیر درمانگر با بررسی ارتباطات و تعاملات فرد با دیگران و همچنین بررسی مشکلات موجود در این روابط، با کشف رفتارهای نامناسب به فرد کمک می کند تا روش درست ارتباط و تعامل و همچنین درک درست دیگران را بیاموزد.

درمان روان پویشی

یکی از تکنیک‌های روان درمانی، درمان روان پویشی است. در این روش اعتقاد بر این است که مشکلات روانی فرد به دلیل تجربیات تلخ و بد او در گذشته است. اصولا در این روش که مشابه مشاوره روانکاویاست، فرد درباره مشکلات و افکار خود آزادانه صحبت می‌کند و همین باعث می‌شود درمانگر به عمق افکار فرد پی ببرد و افکار نامناسب را شناسایی کند. پس از شناسایی این الگو‌ها فرد می‌تواند آن‌ها را کنترل و تغییر دهد.

درمان حمایتی

این روش از روان درمانی اغلب برای افرادی مورد استفاده قرار می‌گیرد که به طور موقت در شرایط بسیار حاد و آشفته به سر می‌برند. مانند افرادی که در سوگ عزیزی نشسته‌اند، دچار بیماری لاعلاج شده‌اند، به تازگی طلاق گرفته‌اند، قربانی بلایای طبیعی یا تصادف بوده‌اند و سایر مواردی که مشابه این‌ها هستند. در این روش روان درمان‌گر با ایجاد یک رابطه درمانی به عنوان پشتیبان موقتی به بیمار کمک کرده و سعی می‌کند با این روش به تسکین آسیب روحی وارد شده بر او بپردازد و هدف اصلی این است که بیمار را به حالت تعادل نسبی بازگرداند و علائم فرد را کنترل کند.

گروه درمانی

گروه درمانی روشی است که در یک مرکز روان درمانی و با حضور روان درمانگر و تعدادی از بیماران اجرا می‌شود. در این روش با انتقال اطلاعات و احساسات مشترک با افرادی که بیماری مشابه دارند و همچنین حمایت و دادن اطلاعات صحیح توسط درمانگر بهبودی افراد حاصل می‌شود.

در روان درمانی از چه تکنیک‌هایی استفاده می‌شود؟

علاوه بر اینکه در روان درمانی شیوه‌های درمان متفاوت است، تکنیک‌های مختلفی نیز به کار برده می‌شود که هر کدام به نحوی موثر است. برخی از این تکنیک‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

• افزایش مهارت‌های بین فردی
• شناسایی رفتارهای اشتباه
• مدیریت و کنترل استرس و اضطراب
• کنترل خشم و مدیریت آن
• تکنیک تغییر عادات
• بهبود مهارت‌های کلامی و غیر کلامی
• تکنیک مواجهه
• تکنیک پذیرش

تفاوت مشاوره و روان درمانی در چیست؟

با توجه به اینکه معمولا اصطلاح مشاور و روان درمانگر به جای یکدیگر استفاده می‌شوند و یا اغلب افراد این دو را مشابه می‌دانند؛ باید بگوییم که اینطور نیست! با وجود شباهت‌هایی که مشاور و روان درمانگر دارند، اما تفاوت مشاوره و روان درمانی نیز بسیار است.

• همان‌طور که می‌دانید افراد بیشتر در موقعیت‌های حساس و ضروری مانند ازدواج به مشاوره ازدواج مراجعه می‌کنند و پس از یک یا چند جلسه به پایان می‌رسد. برخلاف مشاوره، روان درمانی یک روش درمانی است که حداقل بین ۵ تا ۱۰ جلسه به طول می‌انجامد و ممکن است چندین سال نیز طول بکشد.
• تفاوت دیگر جلسات روان درمانی با مشاوره در این است که موضوع جلسه مشاوره حول یک محور می‌چرخد. درحالی که در جلسه روان درمانی موضوعات مختلف مورد بررسی قرار گرفته و تمرکز بر روی تمام عواطف و احساسات فرد است.
• شباهت‌هایی نیز بین مشاوره و روان درمانی دیده می‌شود که می‌توان به رابطه‌ی محرمانه و ایمن درمانجو و درمانگر، حضور تمام اقشار جامعه در جلسه روان درمانی و مشاوره و درک احساسات و شناخت افکار افراد و تلاش برای بهبود این مشکلات در زندگی فردی یا اجتماعی آن‌ها اشاره کرد.

سخن آخر

درمان‌های روانشناسی امروزه بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند که در صورت عدم آگاهی فرد نسبت به روش‌ها و انواع مختلف درمان در این حوزه، ممکن است روند درمان به خوبی پیش نرود. پس باید با شناخت روان درمانی و شیوه‌های آن و با توجه به اختلال و مشکل خود به درمانگر مناسب مراجعه کنید. در این مقاله سعی کردیم با بررسی و توضیح مفصل روان درمانی بپردازیم تا کمک شایانی در این مسیر برای شما باشد. از توجه و همراهی شما سپاسگزاریم.

سوالات متداول

روان درمانی چیست؟

درمان مشکلات روحی و روانی افراد و حل مشکلات و اختلالات مربوط به روان را، روان درمانی می‌گویند.

روان درمانگر در جلسه روان درمانی چه کاری انجام می‌دهد؟

روان درمانگر با بررسی مشکلات روانی فرد و شناسایی افکار نامناسب، با ارائه راهکارهای مناسب به درمانجو کمک می‌کند تا توانایی مقابله و مهار با آن‌ها را داشته باشد و یا آن‌ها را تغییر دهد.

برای درمان چه مشکلاتی باید به روان درمان‌گر مراجعه کرد؟

افراد برای هر نوع از مشکلات روحی و روانی مانند اختلالات شخصیتی، اضطراب، فوبیا، مشکلات جنسی و…به روان درمانگر مراجعه کنند.