با بچه ای که درس نمی خواند چه کنیم؟ چرا بعضی دانش آموزان درس نمی خوانند؟ چکار کنم فرزندم درس بخواند؟ شاید شما نیز با سوالاتی از این قبیل روبه رو شده باشید. برخی از فرزندان به طور خود جوش به مطالعه کردن، درس خواندن و یادگیری علاقه بسیار زیادی نشان می دهند. اما برخی دیگر از بچه ها اصلا به سمت کتاب خواندن و یا مطالعه دروس خود نمی روند. آنها از مدرسه رفتن و تحصیل بیزارند. کمک به دانش آموزی که مهارت های مطالعه ضعیفی دارد و یا دائم برای درس نخواندن بهانه دارد، به نفع والدین، معلم و دانش آموز است. اما چگونه درس نخواندن بچه را از بین ببریم؟

مشاوران مرکز مشاوره خانواده آویژه به بررسی درس خواندن بچه های امروزی و طرز برخورد با بچه درس نخوان پرداخته اند. آنها بعد از مطالعات و تحقیقات، مقاله جامع و کاربردی زیر را نگارش کرده اند. اگر شما نیز به دنبال ایجاد انگیزه در فرزندان برای درس خواندن هستید و نمی دانید با بچه درس نخوان چگونه رفتار کنید. مطالعه این مقاله را از دست ندهید. همچنین بهترین راه حل برای مشکل شما این است که با مشاوران مرکز مشاوره آویژه تماس بگیرید و از راهنمایی ها و مشاوره های عالی آنها در رابطه با درس نخواندن بچه و یا نوجوان خود استفاده کنید.

راهکارهایی برای مبارزه با درس نخواندن فرزند

تشویق و ترغیب دانش آموزان به درس خواندن ممکن است در اکثر موارد سخت بوده و یا نتیجه دلخواهی نداشته باشد. طرز برخورد با بچه درس نخوان می تواند تاثیر بسیار زیادی در آینده و تحصیل او داشته باشد. اگر شما نتوانید به درستی فرزند خود را به درس خواندن تشویق و ترغیب کرده و علاقه مند کنید. او نه تنها به سراغ کتاب هایش نمی رود بلکه درس نخواندن خود را شدیدتر کرده و به راه خود ادامه می دهد. شما می توانید تعدادی گام پیشگیرانه برای کمک به فرزندان خود در ایجاد عادات و مهارت های مطالعه بهتر بردارید. به یاد داشته باشید که نظم و انضباط مهم است. اما فرزند شما باید در کنار منظم بودن، مطالعه کردن و درس خواندن را نیز در برنامه های خود قرار دهد. مهم ترین و کاربردی ترین راهکارها برای مبارزه با بچه درس نخوان عبارتند از:

یک سیستم تشویقی و پاداش تعیین کنید

شما می توانید از پاداش برای ترغیب فرزند خود به درس خواندن استفاده کنید. متناسب با علایق و انگیزه های فرزند خود پاداش و تشویقی مناسبی را انتخاب کنید. یک ساعت بیشتر تلوزیون دیدن، خریدن یک عروسک و … می تواند راهکاری برای تشویق فرزندان برای مطالعه باشد. دو راه برای سیستم تشویق و پاداش وجود دارد:

اول اینکه به فرزندتان بگویید اگر درس بخواند می تواند به چیزی که می خواهد مانند تلوزیون دیدن و یا بازی کردن با دوستان و … دست یابد.

دوم اینکه به فرزند خود بگویید اگر درس نخواند، به چیزی که می خواهد دست نمی یابد و او را منع خواهید کرد. مثلا اگر امروز درس هایش را نخواند نمی تواند با دوستانش به پارک برود.

هدف های مطالعه و درس خواندن را برای فرزندان خود شرح دهید

از دید کودکان، مطالعه و درس خواندن ممکن است رفتاری بیهودی تلقی شود. آنها نمی توانند درک کنند که درس خواندن چه سودی برایشان خواهد داشت. با فرزند درس نخوان خود صحبت کنید. به گونه ای که او متوجه منظور شما شود و بتواند درک کند که درس خواندن چه مزیت هایی دارد. برای او توضیح دهید که با درس خواندن می توانند به اهداف خود در آینده به راحتی برسند. سعی کنید به آنها نشان دهید که چگونه مطالعه و درس خواندن می تواند آنها را به اهداف بلند و مهم خود برساند.

به موضوعات مورد علاقه فرزندتان بیشتر توجه کنید

اکثر بچه ها به طور طبیعی روی موضوعات خاص علاقه بیشتری دارند. مثلا ممکن است کودکی از موضوعات مربوط به طبیعت خوشش بیاید ولی دانش آموز دیگری از موضوعات مربوط به حیوانات استقبال کند. سعی کنید مطالعه و درس خواندن را با موضوعات مورد علاقه کودکتان پیش ببرید. در این شرایط آنها علاقه بیشتری به مطالعه پیدا خواهند کرد و به مرور درس خواندن به یک عادت برای آنها تبدیل می شود.

اجازه ندهید به موضوعات آسان عادت کنند

با گذشت زمان، دانش آموزان یاد می گیرند که موضوعاتی را که آسان است مطالعه کرده و درس های سخت خود را کنار بگذارند. این دوست نداشتن می تواند باعث شود که بچه ها وقتی دروس سخت تر می شود خاموش شده و دیگر نخواهند درس بخوانند. آنها بهانه برای درس نخواندن می آورند و این موضوع به یک عادت تبدیل می شود. قبل از اینکه فرزندتان عادت کند ریاضی نخواند و آن را سخت بداند، از ایجاد این عادت جلوگیری کنید. یکی از این راه های جلوگیری این است که موضوعی را که نمی فهمند به موضوعی که در آن برتری دارند، مرتبط کنید. از مثال ها و مقایسه استفاده کنید. مثلا اگر کودک به درس تاریخ علاقه دارد اما به ریاضی نه، سعی کنید او را با تاریخچه اعداد درگیر کنید. برای او داستان هایی در مورد ریاضیدانان معروف بگویید تا کمی به ریاضی علاقه مند شوند.

فرزندتان را به کلاس های مورد علاقه اش بفرستید

درنظر بگیرید که مهارت، توانایی و علاقه کودک شما در چه زمینه هایی بیشتر است. مثلا اگر او عاشق موسیقی است او را به کلاس موسیقی بفرستید و یا اگر دوست دارد آزمایش های علمی انجام دهد او را به یک اردوی علمی بفرستید. این کار می تواند محرک فرزند بوده و او را به سمت مطالعه کردن سوق دهد. شما می توانید با تحریک کردن فرزندتان برای یادگیری نوعی نظم کاری و مطالعه را به او آموزش دهید.

به بچه درس نخوان خود بیاموزید که یاد بگیرد و چیزهای جدید کشف کند

بچه درس نخوان را تشویق کنید تا هرروز چیزهای جدید یاد بگیرد. اگر فرزند شما معنای یادگیری و عشق به یادگیری را نفهمد، نمی تواند با اشتیاق و علاقه درس بخواند. لذت یادگیری را به فرزندان خود نشان دهید. بچه درس نخوان خود را به کتابخانه، موزه و یا هر جایی که ذهن او را تحریک می کند ببرید. آنها را به مکان هایی ببرید که تا یک هفته از آن مکان تعریف کنند و ذهنشان درگیر باشد. همچنین راههای تعاملی برای یادگیری فرزندتان در خانه پیدا کنید. فیلم های علمی و یا بازی های آموزشی می توانند او را به درس خواندن علاقه مند کنند.

راهکارهای سرگرم کننده برای درس خواندن پیدا کنید

فلش کارت ها، آموزش های مجازی، یادداشت کردن و … برای سرگرم کننده بودن درس خواندن کودک استفاده کنید. می توانید نقاشی هایی متناسب با دروس او در اتاقش نصب کنید. حتی می توانید فرزندتان را تشویق کنید که گاهی از طریق فضای مجازی با دوستانش درس بخوانند و یا به خانه یکدیگر بروند و باهم درس بخوانند. اگر بچه درس نخوان شما می خواهد از روش خاصی برای درس خواندن استفاده کند، او را منع نکنید و باید و نباید تعیین نکنید.

سعی کنید درس خواندن و مطالعه را لذت بخش کنید

شما حتی می توانید با انجام یک کار ساده مانند استفاده از خودکارهای رنگی برای درس خواندن، به ایجاد انگیزه در فرزندان برای درس خواندن کمک کنید. مثلا اگر فرزند شما کلاس اول دبستان است و علاقه ای به درس خواندن ندارد، می توانید از ویدیوهای آموزشی که همراه با شعر و بازی هستند برای درس خواندن و یادگیری فرزند خود استفاده کنید. استفاده از این موارد کمک می کند تا کودک شما در حین مطالعه و یادگیری، خلاق تر بوده و درس خواندن را عملی لذت بخش بداند.

خودتان نیز به یادگیری و درس خواندن علاقه نشان دهید

خود را درگیر موضوعات مورد مطالعه و تکالیف فرزند خود کنید. به آنها نشان دهید که از یادگیری و مطالعه لذت می برید. اگر در خانواده شما مطالعه کردن یک عادت باشد، فرزندتان نیز از شما الگوبرداری کرده و یاد می گیرد که درس بخواند. اگر خودتان با مفاهیم اولیه آشنا نباشید، کمک به فرزندتان و از بین بردن درس نخواندن بچه برایتان سخت تر خواهد بود. اگر تکالیفی برای فرزندتان سخت است و شما نیز آنها را نمی دانید، می توانید از معلم کمک بگیرید. به او نگویید که خودش از معلم بپرسند چون ممکن است خجالت بکشد و یا فراموش کند. در عوض، در جلسات با معلم، خودتان از معلمش بپرسید و به او یاد بدهید.

شما نیز تکالیفی انجام دهید

یکی از راهکارهایی که برای طرز برخورد با بچه درس نخوان مسمر ثمر است این است که خودتان را درگیر تکالیف نشان دهید. گاهی به جای اینکه به کودکتان بگویید باید املا بنویسد، از او بخواهید که به شما املا بگوید. سعی کنید چند مورد از کلمات مهم را اشتباه بنویسد تا فرزندتان هنگام تصحیح نوشته شما، آنها را یاد بگیرد و متوجه شود نوشتن صحیح کلمات چگونه است. این کار فرزندتان را به درس خواندن علاقه مندتر می کند.

عواملی که باعث حواس پرتی می شوند را به حداقل برسانید

بهانه برای درس نخواندن بسیار زیاد است. بچه ای که درس نمی خواند به دنبال بهانه های مختلف برای فرار از درس خواندن میگردد. همچنین اگر او را به درس خواندن ترغیب کرده باشید، راحتتر از سایر کودکان حواسش پرت می شود. پس سعی کنید هنگام انجام تکالیف و یا درس خواندن کودک، عواملی که می تواند باعث حواس پرتی او شود و یا بهانه ای باشد برای درس نخواندن کودک، به حداقل برسانید. مثلا تلویزیون را خاموش کنید، وسایل بازی را از دسترس فرزندتان خارج کنید، رایانه را خاموش کنید و اجازه دسترسی کودک به آن را ندهید و … . سعی کنید کودک از کاغذ و خودکار برای درس خواندن استفاده کند تا از وسایل الکترونیکی. این وسایل برای کودک سالم نیستند و استفاده زیاد از آنها به فرزندتان آسیب می رساند.

یک محیط یادگیری ایده آل بسازید

بچه درس نخوان شما چگونه بهتر یاد می گیرد و به چه چیزهایی علاقه دارد؟ چه چیزی او را درگیر خواهد کرد؟ سعی کنید یک محیط ایده آل برای یادگیری او فراهم کنید. با فرزند خود به عنوان فردی با نیازها و نقط قوت منحصر به فرد رفتار کنید. برخی از دانش آموزان باید در کنار درس خواندن،خوراکی بخورند و برخی دیگر عادت دارند در یک محیط آرام و ساکت درس بخوانند یا باید پشت میز بنشینند و درس بخوانند و … . پس درک کیند که چه محیطی برای درس خواندن فرزندتان بهتر است و تا حد امکان آن را مهیا کنید.

هرگز فرزندتان را سرزنش نکنید

اگر بچه شما درس نمی خواند نباید این موضوع را دائم و در حضور دیگران بیان کنید. اینکار شما می تواند اوضاع را خراب تر کند. نیاز نیست که دیگران بدانند بچه شما درس نمی خواند و یا نوجوان شما به فکر ترک تحصیل است. این مشکلی است که در خانواده شما رخ داده و مربوط به محیط خانواده می شود نه دیگران. اگر شما فرزندتان را در مقابل دیگران سرزنش کنید، یعنی به همه اجازه داده اید که آنها نیز فرندتان را مورد سرزنش و یا تمسخر قرار دهند. اگر نمی توانید پسر یا دختر نوجوان خود را به ادامه تحصیل ترغیب کنید، بهتر است از یک مشاوره نوجوان در این زمینه کمک بگیرید. مشاور بهتر از اطرافیان ما می تواند به شما کمک کند تا مشکل را برطرف کنید.

تکالیف فرزندنتان را بررسی کنید

بعد از بازگشت او به خانه و استراحت کردن، سعی کنید تکالیفی را که در مدرسه انجام داده اند مرور کنید. پاسخ های آنها را بررسی کنید و اشتباهاتی را که در امتحانات داشته اند اصلاح کنید. به آنها پاسخ صحیح سوالات را یاد دهید. با این کار درس نخواندن فرزندتان را از بین می برید و به آنها یاد می دهید که بعد از امتحانات اشتباهات خود را بررسی کنند. البته این رفتار و عملکرد شما نباید به گونه ای باشد که فرزند خود را تحقیر کنید و یا باعث ایجاد احساس کسل کننده در او شوید. راهنمایی های شما باید یک نور روشن برای یادگیری و مبارزه با درس نخواندن باشد تا یک عامل استرس زا برای فرزندتان.

درس خواندن را به فرزند تحمیل نکنید

درس نخواندن بچه نباید باعث شود که شما از اجبار، زور و تحمیل درس خواندن به او استفاده کنید. اگر شما از اجبار برای درس خواندن نوجوان و یا کودک خود استفاده کنید، با گذشت زمان، این کار ممکن است باعث شود که آنها با هر قیمتی از مطالعه کردن و درس خواندن دوری کنند. در اصل باعث می شود که بیشتر از درس خواندن بیزار باشند و به دنبال بهانه برای درس نخواندن بگردند. اگر شما در اتاق را قفل کنید و به فرزندتان بگویید تا درس نخواند اجازه خروج از اتاق را ندارد، این کار ممکن است شرایط را بحرانی و بدتر کند. اما اگر با آرامش از اهمیت مطالعه و درس خواندن برای او یگویید، نتیجه بهتری خواهد داشت.

از مشاوره کمک بگیرید

اگر راهکارهای بالا نتوانست به شما کمک کند تا فرزندتان را به درس خواندن تشویق کنید و یا نمی دانید چگونه با تنبلی و درس نخواندن بچه خود مبارزه کنید، بهتر است از راهنمایی ها و کمک مشاوره خانواده استفاده کنید. مشاور می تواند با بررسی دلیل درس نخواندن بچه و عواملی که باعث ایجاد این مشکل شده است، راهکارهای مناسبی را به شما ارائه بدهد. او ممکن است بخواهد با فرزند شما صحبت کند و او را به درس خواندن تشوق کند.

سخنی از مشاوران آویژه

در برهه ای از زمان ممکن است فرزند شما درس خواندن را یک کار اضافی و خسته کننده بداند. او ممکن است در دوران دبستان یک دانش آموز درس نخوان باشد و یا در دبیرستان یک نوجوان فراری از درس باشد. به هر حال، مهم این است که شما به عنوان والدین بتوانید با رفتار، عملکرد و گفتار صحیح با درس نخواندن فرزند خود مبارزه کرده و آن را از بین ببرید. طرز برخورد با درس نخواندن بچه بسیار حائز اهیت است. پس به دنبال یافتن راه حل مناسب و راهکارهایی کاربردی برای مقابله با این مشکل بگردید. هرگز فرزندتان را مجبور به درس خواندن نکنید و یا از جملات تهدید آمیز و منفی برای درس خواندن او استفاده نکنید. این کارها شرایط را نه تنها بهتر نمی کند بلکه بدتر از قبل هم می شود.

سوالات متداول

آیا می توانم فرزندم را مجبور به درس خواندن کنم؟

در حالی که به عنوان والدین مهم است که مطمئن شوید تکالیف فرزندتان کامل شده است، مهم است که فرزندتان را مجبور به انجام آن نکنید. در عوض، روی تبدیل کردن زمان مطالعه به یک تجربه مثبت و مفید برای فرزندتان تمرکز کنید. تا فرزندتان بتواند انگیزه خود را برای تکمیل به موقع آن ایجاد کند.

چرا بعضی دانش آموزان درس نمی خوانند؟

درس نخواندن بچه می تواند دلایل مختلفی داشته باشد مانند: اضطراب، ناامیدی و یا دلسردی مربوط به زمان های گذشته. بازیگوشی بیش از اندازه، اهمیت ندادن والدین به تحصیل فرزندان و …